Νομοσχέδιο για συνεχιζόμενη επαγγελματική κατάρτιση και πολιτικές απασχόλησης ⫸ Την ώρα που η δημόσια συζήτηση εστιάζει κυρίως στην αλλαγή του ονόματος του ΟΑΕΔ, στις υπερεξουσίες του διοικητή και στις «ποινές», το μεγάλο ζήτημα είναι τα προγράμματα, τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) και το περιεχόμενο των πολιτικών απασχόλησης.
Πάνω από 1 δισ. ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας πρέπει να διαθέσει ο ΟΑΕΔ στον τομέα της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης και σε προγράμματα για ανέργους και εργαζόμενους. Εάν σε αυτό το ποσόν προσθέσουμε τα κονδύλια από το τομεακό πρόγραμμα των υπουργείων Παιδείας και Εργασίας, καθώς και τα κονδύλια που θα διατεθούν από τα περιφερειακά προγράμματα, τότε το κεφάλαιο, μέσω ιδιωτικών και δημόσιων παρόχων, ενδέχεται να ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ. Τεράστιο ποσόν για να περάσουν ασχολίαστες οι διατάξεις για τις πολιτικές απασχόλησης και κατάρτισης στο νομοσχέδιο που έρχεται σύντομα στη Βουλή από τον επισπεύδοντα υπουργό Κωστή Χατζηδάκη, αμέσως μετά την ολοκλήρωση της δημόσιας διαβούλευσης στο opengov.
Κι όμως το ενδιαφέρον στη δημόσια συζήτηση, που έχει ξεκινήσει επί του νομοσχεδίου, εστιάζεται περισσότερο στην αλλαγή του ονόματος του ΟΑΕΔ, στις εσωτερικές διοικητικές και εξουσιαστικού χαρακτήρα μεταβολές με θεσμοθέτηση υπερεξουσιών για τον διοικητή, καθώς και στις ποινές που θα επιβληθούν στους ανέργους των «ρετιρέ βορείων προαστίων» στους οποίους επικεντρώνει την «εξυγιαντική» του προσπάθεια ο υπουργός Εργασίας· το νέο επικοινωνιακό τρικ του αρμόδιου υπουργού, παρότι όφειλε να γνωρίζει -κι αν το γνωρίζει να μην το αποκρύπτει- ότι το επίδομα ανεργίας, για το οποίο καταβάλλονται εισφορές υπέρ ανεργίας, δεν χορηγείται βάσει εισοδηματικών κριτηρίων όπως άλλωστε γίνεται με τη σύνταξη που λαμβάνει κάθε ένας και κάθε μία που έχει καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές.
Αλλά ούτε η αλλαγή του ονόματος του ΟΑΕΔ σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης είναι το σημαντικό πρόβλημα αυτού το νομοσχεδίου. Το θέμα δεν είναι το όνομα αλλά το περιεχόμενο των προγραμμάτων απασχόλησης του ΟΑΕΔ. Το εάν μπορεί να κάνει την περιβόητη σύζευξη των ανέργων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Επίσης, κυρίαρχο δεν μπορεί να είναι εάν καταργείται ο συναποφασιστικός ρόλος και λόγος των εργοδοτικών οργανώσεων και της ΓΣΕΕ στο Δ.Σ. του Οργανισμού. Παρότι η ουσιαστική έκπτωσή τους από το Δ.Σ δίνει το στίγμα της εντεινόμενης αδιαφάνειας, το γεγονός ότι η αλλαγή στη σύνθεση του Δ.Σ. ανταλλάσσεται με την εκχώρηση των πόρων του Λογαριασμού για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση (ΛΑΕΚ) στους κοινωνικούς εταίρους από το έτος 2023, έχει και μία διάσταση εξαγοράς της σιωπής τους.
Από τον ΟΑΕΔ στα ΚΕΚ η ευθύνη της απασχόλησης
Το μεγάλο ζήτημα είναι τα προγράμματα, τα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) και το περιεχόμενο των πολιτικών απασχόλησης. Και σε αυτό το πεδίο το νομοσχέδιο μας επιστρέφει σχεδόν 30 χρόνια πίσω. Συντηρεί αλληλοκαλύψεις των υπουργείων και ενισχύει τη λογική να έχει κάθε υπουργείο το δικό του βιλαέτι στον τομέα της συνεχιζόμενης κατάρτισης.
Ενα παράδειγμα: Με το άρθρο 24 του νομοσχεδίου Χατζηδάκη θεσμοθετείται Κυβερνητική Επιτροπή Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, Δεξιοτήτων και Διά Βίου Μάθησης, ενώ με απόφαση του εκάστοτε υπουργού Εργασίας συγκροτείται και Εθνικό Συμβούλιο Δεξιοτήτων και Διασύνδεσης με την Απασχόληση ή Εθνικό Συμβούλιο Δεξιοτήτων.
Ομως, πριν από δυο χρόνια με τον νόμο 4763/2020 (ΦΕΚ 254/Α/21-12-2020) την πατρότητα του οποίου έχει ο Γιώργος Βούτσινος, γενικός γραμματέας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Δία Βίου Μάθησης προβλέφθηκε (άρθρο 5) Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Το ΚΣΕΕΚ εντάσσεται στο υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων και ειδικότερα στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά βίου μάθησης και Νεολαίας, το οποίο έχει ως «αποστολή την υποβολή προτάσεων και εισηγήσεων προς τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων για τον σχεδιασμό της εθνικής πολιτικής σε θέματα επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης, στο πλαίσιο ιδίως της προώθησης της γνώσης, της βιώσιμης ανάπτυξης, της αξιοποίησης των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και της σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και την απασχόληση». Μάλιστα στον ίδιο νόμο του κ. Βούτσινου προβλέπονται ακόμη και Κλαδικά Συμβούλια Δεξιοτήτων «για τη συστηματική παρακολούθηση των αναγκών του αντίστοιχου κλάδου σε επαγγελματικές δεξιότητες και βελτίωση της σύζευξης μεταξύ ζήτησης και προσφοράς δεξιοτήτων»
Οι αλληλοκαλύψεις που συντηρούν τον αέναο, άνευ ουσίας για τους ανέργους, ανταγωνισμό των δυο υπουργείων είναι πολλές: Μητρώο παρόχων το ένα υπουργείο, μητρώο παρόχων και το άλλο. Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και στο Εργασίας αλλά και στο Παιδείας. Κατά τα λοιπά, το νομοσχέδιο Χατζηδάκη θεσμοθετεί «Εθνική Στρατηγική για την Αναβάθμιση των Δεξιοτήτων του Εργατικού Δυναμικού και τη Διασύνδεσή με την Αγορά Εργασίας ή Εθνική Στρατηγική Δεξιοτήτων».
Μόνο που σε αυτήν τη στρατηγική, η οποία τελικό στόχο πρέπει να έχει την εξασφάλιση μιας θέσης αξιοπρεπούς εργασίας για κάθε έναν πολίτη που παρακολουθεί κάποια από τις βαθμίδες της μη τυπικής εκπαίδευσης, κάθε υπουργείο έχει τη δική του τακτική, με την κατάρτιση να θυμίζει το άμοιρο παιδί από τον «Κύκλο με την κιμωλία» του Μπρεχτ, που διεκδικούν δυο γυναίκες, λέγοντας ότι και οι δυο είναι οι μανάδες του.
Εποπτεία
Στην προκειμένη περίπτωση τη βασική εποπτεία και την ευθύνη ενός κεντρικού σχεδιασμού θα έπρεπε να έχει το υπ. Εργασίας. Αλλά, όπως προκύπτει από το νομοσχέδιο, δεν μπορεί, δεν θέλει ή δεν ξέρει να παίξει έναν τέτοιο ρόλο. Για παράδειγμα, στο όνομα εξυγίανσης και ελέγχου των παρόχων (ΚΕΚ, ΙΕΚ) συνδέει την αποπληρωμή τους για τα προγράμματα με το εάν θα τοποθετήσουν σε θέσεις εργασίας ένα μεγάλο ποσοστό καταρτιζόμενων; Δηλαδή αυτό που πρέπει να κάνει ο ΟΑΕΔ και οι υπηρεσίες του μετατίθεται τώρα στα «κακά» ΚΕΚ. Με αυτόν τον τρόπο τα αναγκάζει να κάνουν συμφωνίες κάτω από το τραπέζι με διάφορους εργοδότες για πρόσκαιρες προσλήψεις, προκειμένου να μη χάσουν τα ποσά της επιδότησης.
Το παρελθόν βρίθει από ανάλογα παραδείγματα με πιο πρόσφατο το πρόγραμμα στον κατασκευαστικό τομέα, στο οποίο οι πάροχοι (ΚΕΚ) για να πάρουν από το υπ. Εργασίας τα 7,5 ευρώ την ώρα ανά καταρτιζόμενο, απευθύνονταν στις μεγάλες κατασκευαστικές και πρότειναν, φυσικά έναντι κάποιας προμήθειας, την πρόσληψη καταρτιζόμενων. Ρυθμίσεις παλιάς και ξεπερασμένης κοπής, που ενώ υποτίθεται ότι αυστηροποιούν το σύστημα κατάρτισης, το αναγκάζουν να επιπλεύσει ξανά με λουμπινιές.
Αλλά φυσικά το θέμα «κατάρτιση» δεν εξαντλείται εδώ. Τη Δευτέρα θα επανέλθουμε με τις 10 αποτυχημένες παρεμβάσεις τα βήματα των οποίων ακολουθεί και η παρέμβαση Χατζηδάκη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου