Η αφετηρία, ως επιχείρημα διαχρονικά, των αρνητών του κοινωνικού ρόλου του ΟΑΕΔ και του στρατηγικού του χαρακτήρα στην κοινωνία αλλά και αυτών που πιστεύουν στον κοινωνικό του ρόλο, είναι η ίδια. Το επιχείρημα το οποίο πάντα προβάλλεται είναι ο διαμεσολαβητικός ρόλος του ΟΑΕΔ. Και οι δυο πλευρές, ξεκινούν τα επιχειρήματά τους αναλύοντας τον ρόλο του ΟΑΕΔ στην αγορά εργασίας, την διερεύνηση και ικανοποίηση δηλαδή των αναγκών των ανέργων από τη μία και των επιχειρήσεων από την άλλη.
Η μία πλευρά ανακαλύπτει ανάλογα με τις κοινωνικοοικονομικές συνθήκες, δυσλειτουργίες, μη προσαρμογή στα νέα δεδομένα, καθυστερήσεις, αναποτελεσματικότητες, κ.ά.
Ένα τρανταχτό παράδειγμα χρησιμοποίησης του διαμεσολαβητικού ρόλου του ΟΑΕΔ ως Δούρειο Ίππο είναι και η έκθεση Πισσαρίδη. Η έκθεση Πισσαρίδη αναφερόμενη στον ΟΑΕΔ ξεκινά με την παραδοχή ότι «ο ΟΑΕΔ διαχρονικά δυσκολεύεται να εκπληρώσει τον διαμεσολαβητικό του ρόλο μεταξύ ανέργων και εργοδοτών». Προφανώς θεωρεί ότι αυτός ο διαμεσολαβητικός ρόλος δεν θα πρέπει ‘’στρατηγικά’’ να εφαρμόζεται από μια Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης. Η έκθεση Πισσαρίδη έντεχνα χρησιμοποιώντας την διαμεσολάβηση ως δούρειο ίππο έρχεται να κυριαρχήσει στα κομμάτια του ΟΑΕΔ με την αναπροσαρμογή και περικοπή των επιδομάτων ανεργίας, με την το λιγότερο «παράξενη» διαπίστωση ότι όλοι οι άνεργοι θα πρέπει να τύχουν κατάρτισης για να βρουν δουλειά. Η έκθεση Πισσαρίδη ενδιαφέρεται για κάποιον άλλον ΟΑΕΔ. Εναν ΟΑΕΔ που δεν θα έχει την κυριαρχία στην εφαρμογή των πολιτικών που αφορούν το εργατικό δυναμικό. Έναν ΟΑΕΔ μικρό, με ελάχιστες δυνατότητες παρέμβασης, που δεν θα ελέγχει ούτε καν τις διαδικασίες όπως τουλάχιστον γίνεται σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Άραγε ο Οργανισμός σύμφωνα με την έκθεση Πισσαρίδη έχει αποτύχει στον διαμεσολαβητικό του ρόλο; Μήπως τελικά γίνονται «έντεχνες» προσπάθειες ώστε ο Οργανισμός απλά να φαίνεται ότι αποτυγχάνει να επιτελέσει το έργο του;
Βασική προϋπόθεση για να επιτελέσει τον ρόλο του ο ΟΑΕΔ, εκτός των άλλων, αποτελεί η δυνατότητα να γνωρίζει εξατομικευμένα το προφίλ των Ανέργων (τα χαρακτηριστικά τους, τις ικανότητες και δεξιότητες τους, τις ανάγκες και τις αδυναμίες τους) ώστε να σχεδιάζει και να επενδύει σε πολιτικές που θα καλύπτουν αυτές τις ανάγκες.
Για τον λόγο αυτό δημιουργήθηκε στον Οργανισμό ένα εργαλείο το οποίο τμηματοποιεί τον μεγάλο όγκο των ανέργων με βάση την απόστασή τους από την αγορά εργασίας. Γιατί άραγε αυτό το εργαλείο το οποίο είναι κομβικό στην λειτουργία του ΟΑΕΔ και το οποίο μας παρέχει την δυνατότητα να γνωρίζουμε ποιους ανέργους έχουμε, έτσι ώστε να μπορούμε να ενισχύσουμε τον διαμεσολαβητικό μας ρόλο, αφέθηκε στην τύχη του; Είναι πράγματι απορίας άξιο για ποιο λόγο, δύο τουλάχιστον χρόνια από την έναρξη εφαρμογής αυτής της μεθοδολογίας, δεν έχουν ακόμη εξαχθεί στοιχεία τα οποία θα βοηθούσαν τον Οργανισμό να σχεδιάσει και να υλοποιήσει πολιτικές κατάρτισης, απασχόλησης, αυταπασχόλησης, συμβουλευτικών και άλλων παρεμβάσεων με μοναδικό γνώμονα την αύξηση της πρόσβασης των ανέργων στην αγορά εργασίας.
Θα βοηθούσαν εν τέλει τον οργανισμό να αποκτήσει επιχειρησιακή αυτονομία βασιζόμενη στην επεξεργασία δεδομένων απο δικά του επιστημονικά τεκμηριωμένα εργαλεία.
Για ποιό λόγο έχει καταντήσει μια τυπική διαδικασία;
Η συνεχής εκπαίδευση των υπαλλήλων που ασχολούνται με την διαμεσολάβηση, πάνω σε καινούρια αλλά και στα είδη δοκιμασμένα εργαλεία, αν και είναι επιστημονική παραδοχή ότι είναι η αρχή και το τέλος της επιτυχίας ενός εγχειρήματος, δεν είναι το μόνο ζητούμενο. Απαιτούνται να γίνουν κι άλλες ενέργειες ώστε να μην θεωρηθεί ότι έχει εγκαταλειφθεί το εγχείρημα.
Θα μπορούσαν να αναφερθούν πολλά παραδείγματα παραίτησης του ΟΑΕΔ από τον κύριο και πρωταρχικό του ρόλο, την διαμεσολάβηση ανάμεσα στον άνεργο και την επιχείρηση με σκοπό την καταλληλότερη και αποτελεσματικότερη σύζευξη.
Μήπως ο ΟΑΕΔ και οι δυνατότητες του διαχρονικά αποτελούν πεδίο που δοκιμάζονται όλες οι δυσλειτουργίες του κράτους αλλά και οι ιδεοληψίες συγκεκριμένων ελίτ στην χώρα μας;
Μήπως τελικά στοχευμένα και μεθοδευμένα η διαμεσολάβηση σαν λειτουργία για μια δημόσια υπηρεσία απασχόλησης, θα πρέπει να είναι δυσλειτουργική; Μήπως η μεθοδευμένη αναποτελεσματικότητα του Οργανισμού σε συνδυασμό με την μείωση των εισφορών αποτελεί το «Χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου;»
Άραγε εδώ και ένα χρόνο ο Διοικητής του ΟΑΕΔ ανέφερε ποτέ τη λέξη profiling; Στήριξε έμπρακτα τον ρόλο των Εργασιακών Συμβούλων;
Μπαζιάνας Γιώργος.
Αντιπρόεδρος Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΟΑΕΔ
