Το φαινόμενο να απολύονται εργαζόμενοι ηλικίας 55-64 ετών για να γίνονται προσλήψεις με τον κατώτατο μισθό, καταγράφουν τα νέα στοιχεία της Στατιστικής
Αρχής για την ανεργία στον ιδιωτικό τομέα.
Στη ηλικιακή ομάδα 55-64 ετών η ανεργία αυξάνεται σταθερά (19,3% το 2016 έναντι 16,5% το 2015), καθώς απολύονται εργαζόμενοι με κατά το πλείστον υψηλές αποδοχές για να προσληφθούν νέοι με τον κατώτατο μισθό. Αλλά τι σημαίνει ότι οι επιχειρήσεις απολύουν μεγαλύτερους σε ηλικία εργαζόμενους για να προσλάβουν μικρότερους και κατά κύριο λόγο φθηνότερους; Σημαίνει, με λίγα λόγια, ότι απολύονται οι γονείς που στοιχίζουν «ακριβά» και προσλαμβάνονται τα παιδιά τους με το μισό μισθό.
Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία της «Εργάνη» για το 2016, ενώ έγιναν 2.142.974 προσλήψεις, με το υπουργείο Εργασίας να κομπορρημονεί για «θετικό ισοζύγιο προσλήψεων κατά 136.260 νέες θέσεις εργασίας», την ίδια περίοδο έγιναν 2.006.714 απολύσεις!
Από τα τελευταία δεδομένα που περιλαμβάνονται στην καταγραφή για το μήνα Δεκέμβρη, προκύπτει ότι στις νέες συμβάσεις μισθωτής εργασίας που υπεγράφησαν μέσα στο 2016, το 60% ήταν προσλήψεις μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας και μόλις το 40% ήταν προσλήψεις πλήρους απασχόλησης.
Μάλιστα, η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη, με δεδομένο ότι και από τις προσλήψεις με πλήρη απασχόληση, ένα μεγάλο μέρος τους είναι συμβάσεις ορισμένου χρόνου, δηλαδή εργασία με «ημερομηνία λήξης». Ειδικότερα, μέσα στον περασμένο χρόνο έγιναν 2.142.974 προσλήψεις, εκ των οποίων μόνο οι 969.965 (40,11%) ήταν πλήρους απασχόλησης, 859.439 (45,26%) ήταν μερικής απασχόλησης και 313.570 (14,63%) ήταν εκ περιτροπής εργασία.
Εφιαλτικό παρόν και μέλλον
Τα κατασκευασμένα κριτήρια που χρησιμοποιούν, πολλά χρόνια τώρα, οι μηχανισμοί του κράτους και της Ε.Ε. για τη στατιστική καταγραφή της ανεργίας, μαζί με τις θέσεις μερικής απασχόλησης κυρίως μέσω των προγραμμάτων ΕΣΠΑ – ΟΑΕΔ (5μηνα, Voucher, ωφελούμενοι, «επιταγή εισόδου στην αγορά εργασίας», κλπ) και τις διακυμάνσεις στην απασχόληση, εξαιτίας κυρίως της εποχικότητας που παρουσιάζουν ορισμένοι κλάδοι, όπως ο Τουρισμός, δίνουν την ευκαιρία στις κυβερνήσεις των τελευταίων ετών και στη σημερινή να δημιουργήσουν εντυπώσεις για την αποτελεσματικότητα τάχα της πολιτικής της στην αύξηση της απασχόλησης.
Ωστόσο, η πραγματικότητα στην αγορά εργασίας και τα «υπόγεια ρεύματα» που έχουν διαμορφωθεί, αποτυπώνεται ανάγλυφα, στα τελευταία στοιχεία από το σύστημα «Εργάνη» που αποτυπώνει την κατίσχυση των προσλήψεων με προσωρινή, ελαστική και υποαμειβόμενη απασχόληση.
Σύμφωνα με το Eurofound (οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος ιδρύθηκε το 1975 και ασχολείται κυρίως με μελέτες των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας), «οι συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης προσφέρουν στις επιχειρήσεις το πλεονέκτημα του χαμηλότερου κόστους» καθώς «όταν μια προσωρινή σύμβαση δεν ανανεωθεί, το κόστος είναι πρακτικά μηδενικό, ενώ οι συμβάσεις εργασίας αορίστου χρόνου συνήθως έχουν σημαντικό κόστος λόγω της αποζημίωσης απόλυσης».
Μισή δουλειά, μισή ζωή για χιλιάδες νέους
«Η Ε.Ε. δεν καθορίζει δικαίωμα σε μόνιμες συμβάσεις». Αυτό απάντησε κυνικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε ερώτηση Έλληνα ευρωβουλευτή για τους εργαζόμενους στα «πεντάμηνα», που αναδείκνυε τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας, τα προβλήματά τους και το δικαίωμα σε μόνιμη και σταθερή δουλειά.
Την τελευταία εξαετία νομιμοποιήθηκαν και γενικεύθηκαν, μέσα από το μνημονιακό νομοθετικό οπλοστάσιο, οι μορφές ευέλικτης, ανειδίκευτης και ανασφάλιστης εργασίας, οι οποίες υλοποιούνται μέσω δήθεν πρακτικής εκπαίδευσης ή μαθητείας. Τα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας στο Δημόσιο, τα βάουτσερ στον ιδιωτικό τομέα, ήρθαν να ανακυκλώσουν την ανεργία υποκαθιστώντας ουσιαστικά τα επιδόματα, αλλά και τις παλαιές παροχές ενός υπό κατάρρευση κοινωνικού κράτους. Παράλληλα, διευκολύνθηκαν τα καθεστώτα υπενοικίασης-δανεισμού-εργολαβικής παραχώρησης, ενώ η περιστασιακή και προσωρινού χαρακτήρα απασχόληση αποτελεί κανόνα για τα πιο παραγωγικά τμήματα του νεολαιίστικου δυναμικού.
Από τις «μίνι-δουλειές» στη Γερμανία, τα «συμβόλαια μηδενικών ωρών» στη Βρετανία ή τις λεγόμενες «εφημερίες» (on-call θέσεις, όπου κάποιος καλείται σε δουλειά μόνο όταν υπάρχει ανάγκη) στην Ολλανδία, οι νέοι σε όλη την Ευρώπη είναι αυτοί που χτυπιούνται περισσότερο από την επισφάλεια, εγκλωβισμένοι σε έναν κυκεώνα ελαστικής απασχόλησης, ανασφάλιστης εργασίας, φθηνών απολύσεων, αλλά και διαφοροποιημένων μισθών.
Η τάση μείωσης των μισθών και η επέκταση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης στην αγορά εργασίας κάνουν ακόμα πιο επώδυνες για τους μελλοντικούς συνταξιούχους τις ανατροπές που γίνονται κάθε λίγο στο Ασφαλιστικό.
Και είναι φανερό ότι αν η μείωση των μισθών και η αύξηση της ευελιξίας οδηγούν μεγάλα τμήματα νέων να κατατάσσονται σήμερα στους φτωχούς, παρά το γεγονός ότι έχουν εργασία, αυτό σημαίνει ότι με τις νέες «προβλέψεις» του ασφαλιστικού, εκατοντάδες χιλιάδες, όταν τελειώνουν τον εργασιακό τους βίο, θα κατατάσσονται στους εξαθλιωμένους.
Προγράμματα ΟΑΕΔ καταπολέμησης... της εργασίας!
Προγράμματα ΟΑΕΔ, «επιταγές εισόδου» ή «voucher», «ωφελούμενοι», προγράμματα Απόκτησης Εργασιακής Εμπειρίας και «κοινωφελής εργασία», προσφέρουν ολιγόμηνη απασχόληση, με αντάλλαγμα εργασία χωρίς κανένα δικαίωμα, μισθούς κάτω από 500 ευρώ και μηδενικό κόστος για τον εργοδότη. Ένα σύγχρονο σκλαβοπάζαρο, με θύματα τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας, που επιδιώκει να εμπεδώσει σταδιακά, την ολοκληρωτική αποσύνθεση των εργασιακών σχέσεων.
Άμεσα ωφελούμενοι, για αρχή, ήταν οι επιχειρηματίες του ιδιωτικού τομέα που προσλάμβαναν αθρόα, αφού πρώτα έκαναν εκκαθαρίσεις, απολύοντας και οδηγώντας σε «εθελούσια» έξοδο, τους "καλά" αμειβόμενους υπαλλήλους. Στη συνέχεια, οι «προσλήψεις» με αυτά τα χαρακτηριστικά, επεκτάθηκαν σε όλους τους τομείς του κράτους. Σε δήμους, υπηρεσίες μέχρι και στην εκπαίδευση, έχουν κάνει εδώ και αρκετό καιρό την εμφάνισή τους εργαζόμενοι 5μηνης απασχόλησης μετατρέποντας το πολυπόθητο ΕΣΠΑ, σε πολιορκητικό κριό για την αντικατάσταση της μονιμότητας με την απόλυτη ευελιξία.
