Η κοσμοπολίτισσα που επέστρεψε για να αναμετρηθεί με την ανεργία

Μια «κοσμοπολίτισσα» που διακρίνεται για το ανοιχτό της πνεύμα και τις κοινωνικές της ανησυχίες αναλαμβάνει την... επικίνδυνη αποστολή να τιθασεύσει τα ποσοστά ανεργίας στη χώρα.

Στην Τουρκία, σε καλοκαιρινό σεμινάριο για θέματα μακροοικονομικής πολιτικής, με συναδέλφους της από τον ΟΗΕ και τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας.

Η νέα αναπληρώτρια υπουργός Εργασίας Ράνια Αντωνοπούλου διέσχισε τον Ατλαντικό για να βρεθεί από τη Νέα Υόρκη στην ηλεκτρική καρέκλα του υπουργείου, έχοντας στις «αποσκευές» της ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για την απασχόληση.

Πηγή γνώσης τα ταξίδια που έκανε για περισσότερα από 10 χρόνια, καθώς μέχρι πρόσφατα διατελούσε χρέη συμβούλου στα Ηνωμένα Εθνη. Το διάστημα αυτό βρέθηκε από το Μεξικό, λίγο μετά την «κρίση της τεκίλας» (όπως ονομάστηκαν τα χρόνια της ύφεσης στη χώρα), στις αγροτικές περιοχές της Νότιας Αφρικής και στη συνέχεια σε απομακρυσμένα χωριά της Ινδίας. Την απόφαση να επιστρέψει στη χώρα την πήρε ύστερα από ένα τηλεφώνημα του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ.

Οπως η ίδια διηγείται, «ήμουν μέσα στο αυτοκίνητο στη Νέα Υόρκη όταν μου τηλεφώνησε ο Αλέξης Τσίπρας για να μου προτείνει να συμμετάσχω στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας. Φυσικά και αποδέχτηκα».

Εγκατέλειψε μια μεγάλη καριέρα

Στο Ρίο ντε Τζανέιρο, στο περιθώριο συνεδρίου που είχε διοργανωθεί με την Αναπτυξιακή Τράπεζα της Βραζιλίας.

Θεώρησε τόσο τιμητική την πρόταση, που δεν ρώτησε αν θα βρίσκεται σε εκλόγιμη θέση. Ετσι για την τοποθέτησή της στη δεύτερη θέση του ψηφοδελτίου ενημερώθηκε κυριολεκτικά στο παρά πέντε της ανακοίνωσης των ονομάτων.

Στο ερώτημα πόσο ήταν εύκολη η απόφαση να εγκαταλείψει μια ακαδημαϊκή καριέρα στην Αμερική και να επιστρέψει ύστερα από 37 χρόνια στη χώρα, η απάντηση είναι αποστομωτική: «Δεν θα μπορούσα να βρίσκομαι πουθενά αλλού τη στιγμή που εκλέγεται η πρώτη αριστερή κυβέρνηση», σημειώνει σε όσους ξαφνιάζονται από την είσοδό της στην πολιτική αρένα.

«Οταν μου τηλεφώνησε ο Αλ. Τσίπρας για να συμμετάσχω στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας του ΣΥΡΙΖΑ, φυσικά και το αποδέχτηκα», λέει η κ. Αντωνοπούλου.

Οι επίσημες «σχέσεις» της με τον ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησαν μάλλον... ανορθόδοξα, την ίδια περίοδο που έκανε την «εμφάνισή» του το Μνημόνιο στην Ελλάδα. Η πρώτη επικοινωνία έγινε με τη βοήθεια του Διαδικτύου. Ενώ βρισκόταν στη Νέα Υόρκη έστειλε ένα e-mail στην ηλεκτρονική διεύθυνση που βρήκε στην ιστοσελίδα της «Αυγής», όπου έγραψε την ιδιότητά της και τη διάθεσή της να παράσχει βοήθεια εφόσον χρειαστεί.

Την επόμενη μέρα δέχτηκε κλήση από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο και έτσι ξεκίνησε η ηλεκτρονική αλληλογραφία με αντικείμενο το πώς θα ξεπεραστεί η κρίση στη χώρα. Οι έρευνες και οι δημοσιεύσεις της στον διεθνή Τύπο προσέλκυσαν την προσοχή του Γιάννη Δραγασάκη, ο οποίος έχει μεγάλη εμπιστοσύνη στις ικανότητές της.

Με τον Γιάννη Δραγασάκη, σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα.

Μέχρι το 2010 ταξίδευε στη χώρα, κυρίως καλοκαίρια, για να επισκεφθεί τη Σύρο, που αποτελεί τον αγαπημένο της τόπο διακοπών. Ωστόσο, όταν ξέσπασε η κρίση άρχισε να ασχολείται ενεργά με τα πολιτικά δρώμενα και να παρακολουθεί τις εξελίξεις. Πέρυσι τον Μάιο δεν δίστασε να πάρει το αεροπλάνο για να έρθει να ψηφίσει και μάλιστα έδωσε το «παρών» και στην τελετή ορκωμοσίας της νέας περιφερειάρχη Ρένας Δούρου, με την οποία υπάρχει αμοιβαία εκτίμηση.

«Είχα παρακολουθήσει τα αποτελέσματα της εφαρμογής μνημονιακών πολιτικών στη Λατινική Αμερική και πώς αυτά οδήγησαν σε μια χαμένη δεκαετία. Ετσι, όταν είδα την πορεία που έπαιρναν τα πράγματα το 2010, δεν θα μπορούσα να μείνω απαθής», εξηγεί.

Ρηγίτισσα

Με το παιδί συναδέλφου της στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, όπου για πολλά χρόνια διετέλεσε χρέη συμβούλου.

Στη διαδρομή αυτή βρίσκει συμμάχους ακόμα και στην Αμερική και διοργανώνεται σιγά σιγά μια κίνηση «φίλων του ΣΥΡΙΖΑ». Οι συναντήσεις πυκνώνουν όσο περνάει ο καιρός, με στόχο την ανταλλαγή απόψεων για τη ρότα που ακολουθεί η Ελλάδα.

Το έντονο ενδιαφέρον της για τα πολιτικά δρώμενα ξεκινά πολλά χρόνια νωρίτερα, καθώς ως έφηβη στην Πάτρα υπήρξε μέλος της οργάνωσης Ρήγας Φεραίος. «Η ψυχή μου είναι συνδεδεμένη με την Αριστερά», εκμυστηρεύεται η νέα αναπληρώτρια υπουργός στους φίλους της, τονίζοντας πως από τα νεανικά της χρόνια είχε αποφασίσει να στρατευτεί «στην καταπολέμηση των αδικιών».

Η Ράνια Αντωνοπούλου (δεξιά) στα εφηβικά της χρόνια, πριν ξεκινήσει το ταξίδι για την άλλη πλευρά του Ατλαντικού...

Το ταξίδι της ζωής της
Εφυγε 17 χρονών για σπουδές και κατέκτησε τον ακαδημαϊκό κόσμο

Σε ηλικία 17 ετών ξεκινά το ταξίδι στο όνειρο και φεύγει για σπουδές στη Νέα Υόρκη. Η επιλογή του πανεπιστημίου έγινε μάλλον με αντισυμβατικά κριτήρια. Η νεαρή μαθήτρια διάβασε ένα άρθρο του μαρξιστή οικονομολόγου Α. Σάικ και αυτό έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην τελική επιλογή της.

Τα πρώτα χρόνια στην Αμερική ακολούθησε τα βήματα πολλών φοιτητών και συμπλήρωνε το εισόδημά της δουλεύοντας σε ελληνικές ταβέρνες. Μετά την ολοκλήρωση των σπουδών ξεκινά να διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και προσαρμόζεται εύκολα στο απαιτητικό ακαδημαϊκό περιβάλλον.

Ωστόσο δεν περιορίζεται στα στενά πανεπιστημιακά «σύνορα» και πραγματοποιεί διαλέξεις σε συνέδρια. Σε ένα από αυτά τα συνέδρια για την ισότητα των φύλων συναντά τον καθηγητή Δημήτρη Παπαδημητρίου -πρόεδρο του Ινστιτούτου Levy- με τον οποίο παντρεύτηκε πριν από 14 χρόνια. Οι φίλοι της κάνουν λόγο για ένα άτομο χαμηλών τόνων, που ωστόσο είναι έτοιμο να υπερασπιστεί με πάθος τις ιδέες του. Αποφεύγει τη δημοσιότητα, έχει περιορισμένες εμφανίσεις στα τηλεοπτικά παράθυρα και είναι μάλλον ένα από τα λιγότερο φωτογραφημένα πρόσωπα της νέας κυβέρνησης.

Πρόκειται για μία ιδιαίτερα μεθοδική γυναίκα, που θέλει να καλύψει άμεσα το κενό που μπορεί να της έχει δημιουργήσει η μακροχρόνια απουσία από τη χώρα. Για τον σκοπό αυτόν ακούει με ιδιαίτερη προσοχή τους συνομιλητές της, είναι ανοιχτή σε νέες ιδέες και ενθαρρύνει τους συνεργάτες της να πάρουν πρωτοβουλίες.

Από την πρώτη στιγμή, πάντως, έδειξε πως θέλει να συγκρουστεί με συμφέροντα και να φέρει διαφάνεια στη διαχείριση των κονδυλίων. Αυτό προκαλεί «γκρίνιες» σε συγκεκριμένες ομάδες, ωστόσο από την επιτυχία του εγχειρήματος θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό το κατά πόσο θα μπορέσει να αφήσει το προσωπικό της στίγμα στο υπουργείο.

Σε μελέτη που έχει επιμεληθεί για τον Ινστιτούτο Levy, η Ράνια Αντωνοπούλου περιγράφει πώς το κράτος μπορεί να αποτελέσει τον «εργοδότη ύστατης καταφυγής» και να διασφαλίσει τις θέσεις εργασίας (job guarantee).

Ουσιαστικά σε πρώτη φάση το Δημόσιο θα κληθεί να σηκώσει, προσωρινά τουλάχιστον, το βάρος για τη δημιουργία νέων επιδοτούμενων θέσεων, έως ότου επανεκκινηθεί ο ιδιωτικός τομέας. Στόχος δεν είναι η δημιουργία «παραδοσιακών» θέσεων εργασίας σε υπουργεία και άλλους δημόσιους οργανισμούς, αλλά η υλοποίηση δράσεων που θα αναβαθμίζουν το επίπεδο ζωής. Μάλιστα για 300.000 θέσεις που θα δημιουργηθούν άμεσα θα δημιουργηθούν εμμέσως και άλλες 120.000.

Τα όπλα τηςΗ μελέτη αυτή κάθε άλλο παρά θεωρητική είναι, καθώς είχε τη δυνατότητα -ως σύμβουλος στον ΟΗΕ- να δει από πρώτο χέρι πώς εφαρμόζονται ανάλογα μοντέλα σε άλλα κράτη. Δεν δίστασε να μετακομίσει για τρεις μήνες στην πόλη Λιμπόπο στη Νότια Αφρική, όπου υλοποιούνταν ολοκληρωμένο πρόγραμμα για τη στήριξη των αγροτικών περιοχών. Είχε προηγηθεί ταξίδι έξι μηνών στο Μεξικό, όπου ασχολήθηκε με ειδικές δράσεις για τη στήριξη των γυναικών. Το ταξίδι που την επηρέασε ήταν στην Ινδία, όπου παρακολούθησε από κοντά τις αλλαγές στο σύνταγμα για την κατοχύρωση του δικαιώματος στην εργασία.

«Οπλο» της σε όλη αυτή την πορεία το βαρύ βιογραφικό της, καθώς είναι οικονομολόγος, κάτοχος PhD από το Πανεπιστήμιο New School for Social Research των ΗΠΑ. Επίσης έχει διατελέσει διευθύντρια του τμήματος «Οικονομία, Αγορά Εργασίας και Ισότητα» του Levy Economics Institute, συνεργάτιδα ερευνήτρια στο ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, καθηγήτρια Οικονομικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και επισκέπτρια καθηγήτρια στην Ακαδημία Επιστημών της Σανγκάης και στο Barnard College του Πανεπιστημίου Κολούμπια. Εχει γράψει βιβλία και επιστημονικά δοκίμια για θέματα οικονομίας και ισότητας των φύλων, ενώ άρθρα της για την Ελλάδα έχουν δημοσιευτεί στον διεθνή Τύπο.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ
kokkaliari@pegasus.gr