Άνεργοι: Ο αόρατος κρίκος.

Παλιό σποτάκι απορρυπαντικού παινευόταν ότι το διαφημιζόμενο προϊόν έκανε τα τζάμια αόρατα. Τα έκανε τόσο διάφανα, που κινδύνευες ανά πάσα στιγμή να πέσεις πάνω και να κατακοπείς.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει σήμερα στην ελληνική κοινωνία με τους άνεργους – τους κάνει κυριολεκτικά αόρατους! Δεν τους βλέπεις πουθενά, δεν έχουν φωνή και υπόσταση. Δεν υπάρχουν.

Ω, η τηλεόραση αναφέρει τους δείκτες ανεργίας καθημερινά, με ποσοστά, με γραφήματα, με κατηγοριοποίηση ανά ηλικιακή ομάδα και φύλο. Θ’ ακούσεις για τους αριθμούς αλλά όχι για τους ίδιους τους άνεργους, πώς τα βγάζουν πέρα, πώς αντικρίζουν τα παιδιά τους όταν γυρίζουν απ’ το σχολείο, τι σκέφτονται, τι κυνηγάνε, τι ελπίζουν. Νούμερα και μόνο νούμερα, να διεκπεραιωθεί η υποχρέωση και να διαχυθούν στην κοινωνία οι απαραίτητες δόσεις τρόμου και παραδειγματισμού.

Στο θέμα των ανέργων είμαστε όλοι φάουλ. Χύθηκε πολύ περισσότερο μελάνι για την περικοπή πενταψήφιων και εξαψήφιων εφάπαξ, απ’ ό,τι για την αύξηση του ΦΠΑ που ρουφάει σε καθημερινή βάση το μεδούλι του άνεργου. Κι όσο για το χαράτσι των ακινήτων, μοιάζει οι νοικοκυραίοι να βάζουν μπροστά τούς άνεργους ως ανθρώπινη ασπίδα, μόνο και μόνο μήπως το γλυτώσουν οι ίδιοι.

Τα κόμματα μιλάνε για ευρώ, μισθούς, συντάξεις, φορολογικές κλίμακες, τεκμήρια πολυτελούς διαβίωσης, για εξόφληση των οφειλών του Δημοσίου προς τους ιδιώτες. Μιλάνε ελάχιστα για συσσίτια, κοινωνικά φαρμακεία και παντοπωλεία, για προϊόντα χωρίς μεσάζοντες, για ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και επιδόματα ανεργίας – δεν είναι trendy. Ναι, ξέρω, συνθηματολογούν για ανάπτυξη και για νέες θέσεις εργασίας. Πέρα όμως από το ευχολόγιο, υποψιάζομαι πως και πάλι οι άνεργοι χρησιμοποιούνται ως ανθρωπιστικό άλλοθι προκειμένου κάποιοι να ξεκοκκαλίσουν δάνεια, επιδοτήσεις, κίνητρα και φορολογικές απαλλαγές.

Ίδια γεύση και στη συζήτηση για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης. Ναι, είναι βαρύ να παρατείνεις τον εργασιακό βίο ενός εργαζόμενου στα 65 του. Αλλά αυτό δεν είναι τίποτα μπροστά στον μακροχρόνια άνεργο των 55 και των 60 ετών, που πορεύεται δίχως ένσημα και προοπτική, κι εσύ μεταθέτεις ακόμα πιο μακριά το τελευταίο ορόσημο που του έχει απομείνει. Φυσικά, κανείς δεν άκουσα να προτείνει να εξαιρεθούν οι μακροχρόνια άνεργοι από το μέτρο. Αν τους εξαιρούσαν, το δημοσιονομικό όφελος θα ήταν ελάχιστο! Που σημαίνει ότι κι εδώ η «εξυγίανση» κυρίως με το αίμα των ανέργων επιχειρείται, και όχι τόσο με τον ιδρώτα των εργαζομένων όπως η δημόσια ρητορεία υπαινίσσεται.

Και η Αριστερά ακόμα, φύσει και θέσει αρμόδια, συγκροτημένη όπως είναι παραδοσιακά γύρω από συνδικαλιστικούς φορείς και διεκδικήσεις δυσκολεύεται να ζουμάρει στο πρόβλημα της ανεργίας και να το ιεραρχήσει πρώτο. Ενώ όλοι οι άλλοι  μπορούν να αναγνωρίσουν την ταξική τους εκπροσώπηση σε ένα ή περισσότερα κόμματα, οι άνεργοι δεν βλέπουν το είδωλό τους σε κανέναν κομματικό καθρέφτη.

Αλλά ας τελειώνουμε με την υποκρισία όλων. Η κοινωνία οφείλει να αντιστρέψει τις προτεραιότητές της: Οποιοδήποτε σχέδιο εθνικής ανασυγκρότησης, πρόγραμμα 100 ημερών ή τετραετίας, δεν μπορεί παρά ν’ αρχίζει με πολιτικές υπέρ του άνεργου – κι έπειτα όλα τα υπόλοιπα. Εντάξει, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα μέτρα στο σύνολό τους είναι ανάλγητα, υφεσιακά και ταξικά. Αλλά και πάλι, ξενίζει να υπερθεματίζουμε για «κεκτημένα» όσο υπάρχουν ένα εκατομμύριο άνεργοι συνεχώς αυξανόμενοι. Ποιο «κεκτημένο», δηλαδή, να διεκδικήσουν εκείνοι;

Ακόμα κι η έλλειψη φαρμάκων, ψευδώς ανάγεται σε όλη την κοινωνία. Όλοι οι άλλοι έχουμε τον τρόπο μας -έστω με θυσίες και στερήσεις- να βρούμε φάρμακα και να σωθούμε. Οι άνεργοι και οι οικογένειές τους είναι εκείνοι που θα πεθάνουν.