Και νέο κούρεμα στο εφάπαξ

Κι άλλες ανατροπές έρχονται στο εφάπαξ 1,5 εκατομμυρίου ασφαλισμένων που ακόμα δεν γνωρίζουν πώς θα γίνει ο υπολογισμός του βοηθήματος από την 1η Ιανουαρίου 2014 και μετά.

Το μόνο... δεδομένο είναι πως θα υπάρξει και νέο «κούρεμα» στο βοήθημα, καθώς με βάση το Μνημόνιο δεν μπορεί να υπάρχουν ελλείμματα στα Ταμεία Πρόνοιας.

Ο νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ -που αποφασίστηκε πριν από λίγους μήνες και επρόκειτο να ισχύσει το 2014- δεν μπορεί να εφαρμοστεί και θα υπάρξουν τροποποιήσεις. Για τον σκοπό αυτόν θα γίνει την Τετάρτη ευρεία σύσκεψη στη γενική γραμματεία κοινωνικών ασφαλίσεων του υπουργείου Εργασίας με τη συμμετοχή εκπροσώπων από τα Ταμεία Πρόνοιας.

«Πρέπει να αλλάξει άμεσα ο τρόπος υπολογισμού, καθώς αν εφαρμοστεί, δεν θα μιλάμε για εφάπαξ, αλλά για... λόττο. Δηλαδή εργαζόμενοι με τα ίδια χρόνια ασφάλισης και τις ίδιες ασφαλιστικές εισφορές ανάλογα με το έτος εξόδου θα έχουν απόκλιση μέχρι και 50% στο καταβαλλόμενο βοήθημα», σημειώνει στο «Εθνος» ο γενικός διευθυντής του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, Νίκος Καλάκος. Χαρακτηριστικά τονίζει πως «ο μαθηματικός τύπος που αποφασίστηκε είναι ανεφάρμοστος. Για το θέμα αυτό πρέπει να βρεθεί λύση στη σύσκεψη που θα γίνει την Τετάρτη στο υπουργείο Εργασίας».

Το επικρατέστερο σενάριο είναι να εφαρμοστούν δύο ταχύτητες στο καταβαλλόμενο εφάπαξ. Συγκεκριμένα:

• Τα χρόνια ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2013 θα υπολογιστούν με το παλαιό σύστημα που είναι ακόμα σε ισχύ.
• Τα χρόνια ασφάλισης μετά την 1η Ιανουαρίου 2014 θα υπολογιστούν με το νέο σύστημα (που θα σχεδιαστεί εκ νέου). Η δημιουργία «ατομικών μερίδων» είναι εφικτή μόνο για τις ημέρες ασφάλισης μετά το 2001 (κάτι που ισχύει και στα επικουρικά ταμεία).

Σημειώνεται πως το «καυτό» αυτό θέμα είχε συζητηθεί πριν από 10 ημέρες σε συνάντηση του υπουργού Εργασίας, Γ. Βρούτση, με αντιπροσωπεία του ΠΑΣΟΚ. Σύμφωνα με πληροφορίες, από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ ο Γ. Κουτρουμάνης είχε επισημάνει ότι δεν μπορεί να εφαρμοστεί αναδρομικά ο νέος τρόπος υπολογισμού, καθώς κάτι τέτοιο θα οδηγούσε σε σημαντικές αδικίες.

Ουσιαστικά είναι εμφανές πως ο νέος τρόπος υπολογισμού δεν είναι εύκολο να εφαρμοστεί και το υπουργείο θα πρέπει να προχωρήσει σε «λίφτινγκ» του μαθηματικού τύπου. Η διαδικασία πρέπει να ολοκληρωθεί άμεσα, ώστε να γνωρίζουν οι υποψήφιοι συνταξιούχοι με ποιον τρόπο θα γίνει τελικά ο υπολογισμός του βοηθήματος.

Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως ο νέος τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ θα εφαρμοστεί στο σύνολο των Ταμείων Πρόνοιας του δημόσιου, του ευρύτερου δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα. Θα υπάρξει δηλαδή ένα ενιαίο μοντέλο για το σύνολο των ασφαλισμένων, με στόχο τη σύνδεση των εισφορών και των παροχών.

Πάντως, το καταβαλλόμενο ποσό θα εξαρτάται άμεσα και από την οικονομική κατάσταση του κάθε Ταμείου.

Αυτό πρακτικά σημαίνει πως κάθε φορά που θα προκύπτουν ελλείμματα, θα υπάρχουν και νέες παρεμβάσεις στο χορηγούμενο ποσό.

Στο επίκεντρο θα βρεθούν κυρίως οι ασφαλιστικοί φορείς πρόνοιας του δημόσιου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπου υπάρχει αυξημένη έξοδος στη σύνταξη. Αυτό σημαίνει πως απαιτούνται περισσότερα χρήματα για τα εφάπαξ, ενώ την ίδια στιγμή μειώνονται τα έσοδα από τις εισφορές τόσο λόγω της «φυγής» των εργαζομένων όσο και λόγω της αυστηρής πολιτικής στο θέμα των προσλήψεων.

Επιβεβλημένες οι αλλαγές στον μαθηματικό τύπο υπολογισμού

Τρεις είναι οι βασικοί λόγοι που δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστεί ο νέος μαθηματικός τύπος υπολογισμού του εφάπαξ. Οπως τονίζουν ειδικοί στην κοινωνική ασφάλιση:

Δεν είναι εύκολο να βρεθούν οι ατομικές μερίδες για τους παλαιούς ασφαλισμένους. Η διαδικασία αυτή θα είναι εξαιρετικά χρονοβόρα και θα δημιουργούσε μεγαλύτερες καθυστερήσεις στην καταβολή του εφάπαξ. Για παράδειγμα, στο Δημόσιο -όπου υπάρχουν αποσπάσεις και μετατάξεις- θα απαιτούνταν η συνεργασία πολλών υπηρεσιών για να βρεθεί η ασφαλιστική «ιστορία» του κάθε δημοσίου υπαλλήλου. Ακόμα δυσκολότερη είναι η κατάσταση στον ιδιωτικό τομέα, όπου υπάρχει μεγαλύτερη «κινητικότητα» των εργαζομένων.

Τα χρήματα που καταβάλλουν οι εργαζόμενοι για εισφορές πηγαίνουν σε έναν βαθμό για την καταβολή του εφάπαξ σε όσους συνταξιοδοτούνται (καθώς δεν υπάρχουν ατομικές μερίδες). Παράλληλα τα αποθεματικά των Ταμείων έχουν «κουρευτεί».

Δεν είναι δυνατόν ο συντελεστής βιωσιμότητας να υπολογίζεται με βάση την τελευταία χρονιά. Για παράδειγμα, μια μαζική «έξοδος» ασφαλισμένων στη σύνταξη θα οδηγούσε σε σημαντική μείωση του εφάπαξ τη συγκεκριμένη χρονιά, κάτι που θα δημιουργούσε αδικίες.

To 20% θα φτάσει κατά μέσο όρο το «ψαλίδι» στο ύψος του βοηθήματος

Νέες μειώσεις έρχονται στο εφάπαξ, καθώς με βάση το μνημόνιο τα Ταμεία Πρόνοιας δεν πρέπει να δημιουργούν ελλείμματα. Επομένως από το 2014 ανοίγει ο δρόμος για νέο «ψαλίδι» που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ειδικών στην κοινωνική ασφάλιση, θα φτάσει το 20% κατά μέσο όρο.

Σημειώνεται πως τον Νοέμβριο μειώθηκε μέχρι και 83% το εφάπαξ σε 23 Ταμεία Πρόνοιας που καταβάλλουν υψηλότερες παροχές σε σχέση με τις εισφορές που έχουν εισπράξει. Από τις περικοπές αυτές δεν γλίτωσαν περίπου 60.000 άτομα (κυρίως δημόσιοι υπάλληλοι) που είχαν υποβάλει τα χαρτιά τους από την 1η Αυγούστου 2010 και μετά και ήταν στην αναμονή για το βοήθημα.

Συγκεκριμένα η μείωση του εφάπαξ ξεκινά από 1,94% στον τομέα πρόνοιας αστυνομικών του ΤΕΑΠΑΣΑ και φτάνει έως και 83% στον τομέα πρόνοιας εργοληπτών δημοσίων έργων του ΕΤΑΑ. Μεγάλο είναι το χτύπημα για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους εργαζόμενους στη ΔΕΗ, καθώς το εφάπαξ έχει ήδη μειωθεί δύο φορές. Ειδικότερα.

Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων. Σε πρώτη φάση το βοήθημα μειώθηκε κατά 20% για όσους κατέθεσαν τα χαρτιά τους από 1η Ιανουαρίου 2011 και μετά, και κατά 15% για τις αιτήσεις του 2010. Τον Νοέμβριο του 2012 υπήρξε μία νέα περικοπή 22,67% για τις αιτήσεις που έχουν κατατεθεί από τον Αύγουστο του 2010 και μετά. Από τις δύο αυτές μειώσεις η απώλεια φτάνει έως και τα 23.000 ευρώ.

Κλάδος Πρόνοιας Προσωπικού ΔΕΗ. Το βοήθημα μειώθηκε κατά 30% για όσους υπέβαλαν αίτηση το 2011 και κατά 25% για όσους κατέθεσαν τα χαρτιά τους μέσα στο 2010. Με τον τελευταίο νόμο υπήρξε μία πρόσθετη μείωση 3,84% για όσους είναι στην αναμονή από τον Αύγουστο του 2010 και μετά.

Για ένα μέσο βοήθημα 85.000 με 90.000 ευρώ η μείωση φτάνει τα 24.000 με 26.000 ευρώ για τους αποχωρήσαντες το 2010 και τα 28.000 με 30.000 ευρώ για όσους έφυγαν το 2011 και 2012.

«ΕΜΠΛΟΚΗ» ΓΙΑ 65.000 ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥΣ
Στην ουρά ακόμα και δύο χρόνια για να πληρωθούν

Περίπου 65.000 ασφαλισμένοι είναι αυτή τη στιγμή στην... αναμονή για την έκδοση του εφάπαξ από τα Ταμεία Πρόνοιας. Για παράδειγμα στο Δημόσιο αυτή τη στιγμή εκδίδεται το βοήθημα σε όσους κατέθεσαν τα χαρτιά τους πριν από περίπου δύο χρόνια. «Ανάσα» στους φορείς πρόνοιας δίνει η χορήγηση περίπου 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ (μετά την εκταμίευση της δόσης) για την επιτάχυνση των διαδικασιών καταβολής του εφάπαξ. Αναλυτικά η κατάσταση έχει ως εξής:

Ταμείο Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων. Σε 55.000 υπολογίζονται οι δημόσιοι υπάλληλοι που περιμένουν το βοήθημα. Για να «ξεμπλοκάρει» η διαδικασία σταδιακά θα δοθεί ένα ποσό 1,1 δισεκατομμυρίων ευρώ και ήδη έχει επιταχυνθεί ο χρόνος έκδοσης του εφάπαξ.

Στόχος είναι κάθε μήνα να εκδίδονται τουλάχιστον 3.200 βοηθήματα και μάλιστα η διαδικασία προχωρά ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν. Οπως τονίζει ο γενικός διευθυντής του Ταμείου Νίκος Καλάκος «οι υπάλληλοι εργάζονται απογεύματα ακόμα και Σάββατα για να επιταχυνθεί η διαδικασία έκδοσης του βοηθήματος. Ο χρόνος αναμονής για τη χορήγηση του εφάπαξ έπεσε από τους 30 στους 23 μήνες και στόχος είναι να μειωθεί ακόμα περισσότερο το επόμενο διάστημα και να κυμαίνεται από 12 έως 14 μήνες».

Κλάδος Πρόνοιας Προσωπικού ΔΕΗ. Στους 27 μήνες υπολογίζεται η καθυστέρηση στην καταβολή του εφάπαξ. Με την εκταμίευση της δόσης επιταχύνθηκε η διαδικασία, καθώς μέχρι το τέλος του 2012 εκκρεμούσε η έκδοση 3.500 εφάπαξ.

Οπως τονίζει το μέλος του διοικητικού συμβουλίου του ΤΑΥΤΕΚΩ Παν. Αποστολίδης «αυτή τη στιγμή καταβάλλουμε το βοήθημα σε όσους είναι στην αναμονή από τον Δεκέμβριο του 2010.

Με βάση τον σχεδιασμό με τα 137 εκατομμύρια θα φτάσουμε μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2011 και με τον προϋπολογισμό της φετινής χρονιάς (περίπου 40 εκατομμύρια) θα δώσουμε το βοήθημα σε όσους είχαν καταθέσει αίτηση μέχρι την άνοιξη του 2012».

ΠΗΓΗ ΕΘΝΟΣ