Ανακοίνωση ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ για σχέδιο νόμου «Δουλειές Ξανά

 Ανακοίνωση ΕΝΑΠ ΕΣΔΔΑ για σχέδιο νόμου «Δουλειές Ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις»

Το ΔΣ της  Ένωσης Αποφοίτων (ΕΝΑΠ) Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ) καταθέτει τον έντονο προβληματισμό του σχετικά με το προς ψήφιση Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εργασίας «Δουλειές Ξανά: Αναδιοργάνωση Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης και ψηφιοποίηση των υπηρεσιών της, αναβάθμιση δεξιοτήτων εργατικού δυναμικού και διάγνωσης των αναγκών εργασίας και άλλες διατάξεις», σε σχέση τόσο με τα εργασιακά δικαιώματα όσο και με ζητήματα καλής νομοθέτησης και διοικητικής οργάνωσης. Θεωρούμε ότι το συγκεκριμένο νομοσχέδιο προστίθεται σε ένα μακρύ κατάλογο νομοθετημάτων που διαμορφώνουν ένα πλαίσιο απορρύθμισης της αγοράς εργασίας, περιστολής των εργασιακών δικαιωμάτων και προσανατολισμού των Δημόσιων Υπηρεσιών σε μια τιμωρητική λογική απέναντι στην ανεργία. Πιο συγκεκριμένα:

Α) Η ανεργία αντιμετωπίζεται ως μια κατάσταση «ατομικής ευθύνης», σε αντίθεση με το άρθρο 22 του Συντάγματος, όπου προβλέπεται η κρατική μέριμνα για την προστασία του δικαιώματος στην εργασία και η ευθύνη της πολιτείας για την δημιουργία συνθηκών απασχόλησης για την ηθική και υλική εξύψωση των εργαζομένων. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ουσιαστική υποβάθμιση του ΣΕΠΕ, την πρόκριση των ατομικών συμβάσεων εργασίας έναντι των κλαδικών, την ιδιωτικοποίηση της  επικουρικής ασφάλισης, τη στασιμότητα του Βασικού Μισθού (η Ελλάδα αποτελεί την μόνη χώρα εντός της ΕΕ που δεν τον έχει επαναφέρει στα προ του 2010 επίπεδα), δημιουργεί ένα ασφυκτικό πλαίσιο για τον κόσμο της εργασίας. Η πρόβλεψη ποινολογίου και κυρώσεων έναντι των ανέργων (όπως ο αποκλεισμός τους από μία σειρά κοινωνικών παροχών που συνδέονται με την ανεργία εφόσον αρνηθούν τρεις προσφερόμενες θέσεις εργασίας ή τη συμμετοχή τους σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης) αντιστρέφει πλήρως τον ρόλο του κοινωνικού κράτους για την προστασία της εργασίας και την εξασφάλιση αξιοπρεπών θέσεων εργασίας. Οι πρόνοιες και παροχές προς τους ανέργους αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της κοινωνικής προστασίας του κράτους, για τις οποίες οι εργαζόμενοι πληρώνουν τις αντίστοιχες ασφαλιστικές εισφορές. Η νομοθεσία ήδη προβλέπει πολύ συγκεκριμένες διαδικασίες και ποινές σε περίπτωση που παραβιάζεται το ως άνω πλαίσιο. Τέλος, η πίεση προς τους ανέργους να δεχτούν οποιαδήποτε θέση εργασίας ανεξαρτήτως όρων και συνθηκών (π.χ. χαμηλή αμοιβή, ελαστικό ωράριο, έλλειψη μέτρων ατομικής προστασίας κτλ) απώτερο σκοπό έχει να οδηγήσει σε μείωση του εργασιακού κόστους και μακροπρόθεσμα σε περιορισμό των εργασιακών δικαιωμάτων.

Β) Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, δεν τεκμηριώνεται η κατάχρηση – όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση του Υπουργείου Εργασίας –  των επιδομάτων του ΟΑΕΔ, τη στιγμή που το ποσοστό των ανέργων που λαμβάνει επίδομα κινείται μεσοσταθμικά γύρω στο 20% του συνόλου των εγγεγραμμένων ανέργων. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του οργανισμού για το μήνα Φεβρουάριο του 2022, από ένα σύνολο 1.101.441 εγγεγραμμένων ανέργων, μόλις οι 212.961 ήταν επιδοτούμενοι. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι σχεδόν οι μισοί επιδοτούμενοι (92.652) είναι εποχικοί τουριστικών επαγγελμάτων, μια κατηγορία εργαζομένων που λόγω της εποχικής διάστασης του επαγγέλματος τους χειμερινούς μήνες τίθεται σε «αργία». Τέλος, είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι, τη στιγμή που το επίδομα ανεργίας ανέρχεται σε  407 ευρώ, σύμφωνα με έκθεση του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ το ποσοστό των μισθωτών στην Ελλάδα που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό (663 ευρώ) και ζουν σε συνθήκες υλικής στέρησης είναι 46%, δηλαδή το υψηλότερο ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ.

Γ) Το νομοσχέδιο προβλέπει μια σειρά νέων οργάνων (π.χ. Εθνικό Συμβούλιο Δεξιοτήτων Εργατικού Δυναμικού, Επιστημονική Επιτροπή Δεξιοτήτων Εργατικού Δυναμικού κ.α.) και διατάξεων για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση την στιγμή που υφίσταται ο ν. 4763 του 2020, «Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης», όπου αντίστοιχα ορίζεται το σύστημα διακυβέρνησης της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθησης με όργανα όπως το Κεντρικό Συμβούλιο Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Κ.Σ.Ε.Ε.Κ.), η Κεντρική Επιστημονική Επιτροπή (Κ.Ε.Ε.) κλπ. Δημιουργείται έτσι μια αλληλοεπικάλυψη αρμοδιοτήτων και διοικητικής οργάνωσης, η οποία όπως έχει φανεί στο παρελθόν της ελληνικής διοικητικής ιστορίας επιφέρει πολυνομία και κακοδιοίκηση.

Δ) Θεωρούμε ότι η μετονομασία του Οργανισμού Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.) σε Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης» (Δ.ΥΠ.Α.) είναι προβληματική καθώς θα επιφέρει υπέρμετρα μεγάλα λειτουργικά κόστη για αλλαγές σημάνσεων και εκστρατείες επικοινωνίας με στόχο την ανάκτηση της αναγνωρισιμότητας του «brandname» , ενώ έχουν ήδη δαπανηθεί μεγάλα ποσά για την επικοινωνία του οργανισμού. Επίσης θεωρείται ότι ενδέχεται να δημιουργήσει σύγχυση στους/ις ωφελούμενους/ες, τη στιγμή που δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η ανάγκη που επιβάλλει αυτή την αλλαγή.

Ε) Με το άρθρο 23 του εν λόγω Σ/Ν, η ευθύνη για την αδήλωτη εργασία μεταφέρεται από το κράτος και τον εργοδότη στον άνεργο. Σε αυτό το πλαίσιο θα τιμωρείται ένας άνεργος και θα διαγράφεται από το μητρώο ανέργων για έξι μήνες ακόμα και εάν δούλεψε λίγα μεροκάματα για να καλύψει τις βασικές ανάγκες τις δικές του και της οικογένειάς του

Ε) Δεν καθορίζεται ποιος και με ποια κριτήρια θα αποφασίζει αν μία προσφερόμενη θέση είναι σύμφωνη με το ψηφιακό ατομικό σχέδιο δράσης. Ακόμα περισσότερο, η σύνδεση αυτής της απόφασης με τον αποκλεισμό του ανέργου από μία σειρά επιδομάτων και παροχών δύναται να αποτελέσει ένα πεδίο αδιαφάνειας, άνισης μεταχείρισης και πελατειακών σχέσεων.

Η ΕΝΑΠ – ΕΣΔΔΑ καλεί την κυβέρνηση να επανεξετάσει το σχετικό Σχέδιο Νόμου καθώς δεν ανταποκρίνεται σε αυτό που συμβαίνει στην αγορά εργασίας, δεν απευθύνεται στα πραγματικά προβλήματα ανέργων και εργαζόμενων, βασίζεται σε ελλιπή τεκμηρίωση, και εισάγει μια αχρείαστη και αναποτελεσματική διοικητική γραφειοκρατία. Η κοινωνία, οι εργαζόμενοι/ες και οι άνεργοι/ες έχουν ανάγκη από πολιτικές και μεταρρυθμίσεις που στέκονται υποστηρικτικά και όχι τιμωρητικά απέναντί τους. Τέλος, και με αφορμή την κήρυξη της απεργίας της Ομοσπονδίας Υπαλλήλων ΟΑΕΔ ως παράνομης, το ΔΣ της ΕΝΑΠ-ΕΣΔΔΑ εκφράζει την αντίθεσή του σε κάθε προσπάθεια ποινικοποίησης των εργατικών και κοινωνικών αγώνων και τη στήριξή του στην κινητοποίηση των εργαζομένων του οργανισμού