Η διοίκηση και τα στελέχη
Κύριε διευθυντά
Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» (2-4-2017) διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι η λύση στο όντως υπαρκτό πρόβλημα δυσλειτουργίας του ελληνικού Δημοσίου είναι απλή και θα μπορούσε να συνοψισθεί ως εξής: «Εισαγωγή και μεταφύτευση επιτελικών στελεχών από το εξωτερικό». Θα ήταν όντως λαμπρή η ιδέα αυτή, αν δεν βασιζόταν σε μία εξ ολοκλήρου εσφαλμένη παραδοχή: ότι το ελληνικό κράτος στερείται του απαιτούμενου στελεχικού δυναμικού που θα αναλάβει αυτόν τον κρίσιμο μεταρρυθμιστικό ρόλο.
Κάτι τέτοιο όμως αποτελεί στρεβλωτική απλούστευση της πραγματικότητας. Το στελεχικό δυναμικό που έχει ανάγκη η ελληνική δημόσια διοίκηση είναι υπαρκτό, είναι παρόν, και δεν είναι άλλο από τις 2.000 και πλέον αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ). Πρόκειται για την παραγωγική σχολή του ελληνικού Δημοσίου, η οποία ιδρύθηκε το 1983 με την ψήφο όλων των κομμάτων κατά το πρότυπο της γαλλικής École Nationale d’ Administration (ΕΝΑ), οι σπουδαστές της οποίας εισάγονται μέσω του πλέον απαιτητικού και ανταγωνιστικού διαγωνισμού, με αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοκρατίας και αποφοιτούν ύστερα από 18μηνη εντατική εκπαίδευση. Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι απόφοιτοι της ΕΣΔΔΑ είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών ή και διδακτορικών τίτλων σπουδών, καθώς και γνώστες δύο ή περισσοτέρων ξένων γλωσσών.
Το πρόβλημα λοιπόν δεν συνίσταται στην έλλειψη επιτελικών στελεχών, αλλά στη μη ικανοποιητική αξιοποίησή τους. Εάν αυτή η παθογένεια συνδεθεί με τη δυσκολία προώθησης μεταρρυθμίσεων στη χώρα μας, είναι αντιληπτό ότι οι απόφοιτοι της ΕΣΔΔΑ παραγωγής επιτελικών στελεχών του Δημοσίου διαπιστώνουν καθημερινά ότι οι κόποι τόσο ετών –πολυετών σπουδών και κατάρτισης αλλά και διαρκούς επαγγελματικής προσπάθειας– τουλάχιστον αγνοούνται, με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις.
Θα έπρεπε να αποτελε υποχρέωση του υπογράφοντος το εν λόγω άρθρο, η αναφορά στην ύπαρξη του συγκεκριμένου στελεχικού δυναμικού καθώς και στην εκπαίδευσή του, για την οποία το ελληνικό κράτος αλλά και η Ε.Ε. έχουν επενδύσει τεράστιο κεφάλαιο. Συνεχίζουν δε να το πράττουν διά της ετήσιας διεξαγωγής του σχετικού εισαγωγικού διαγωνισμού με αδιάβλητες και εξαιρετικά απαιτητικές διαδικασίες επιλογής των αρίστων.
Από την άλλη πλευρά, «μεταφυτεύσεις» του τύπου της αναφερόμενης πρότασης στο εν λόγω άρθρο εγκυμονούν προφανείς κινδύνους αποτυχίας, καθώς τα προτεινόμενα στελέχη –αν και κατά τα προσόντα τους είναι ευλόγως άξια και προερχόμενα από ελληνικές ρίζες– θα αποτελέσουν ενδεχομένως ξένο σώμα σε άγνωστο εσωτερικό κι εξωτερικό διοικητικό, αλλά και κοινωνικό περιβάλλον. Αυτό όμως δεν ισχύει για τους αποφοίτους της ΕΣΔΔΑ, που εκπαιδεύονται κατά εκπαιδευτική σειρά από το 1988 έως σήμερα (29 έτη), με γνώση –κι επικαιροποίησή της– όσον αφορά τις παθογένειες του ελληνικού διοικητικού συστήματος και παράλληλη συστηματική εκπαίδευση, βάσει καλών πρακτικών του ευρωπαϊκού κι ευρύτερα διεθνούς διοικητικού περιβάλλοντος.
Η αξιοποίηση των συγκεκριμένων επαγγελματιών της διοίκησης ως επιτελικών στελεχών έχει θεσμοθετηθεί προ πολλού, αλλά παραμένει δυστυχώς μέχρι σήμερα στα χαρτιά. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η μη εφαρμογή του ν. 4369/2016, ιδίως σε ό,τι αφορά το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών και το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων. Λύσεις στα προβλήματα υπάρχουν. Το πραγματικό ερώτημα είναι: είναι η κοινωνία μας έτοιμη και διατεθειμένη να τις υιοθετήσει; Και τουλάχιστον, ας τις έχουμε όλοι μας υπόψη, πριν επιδιώξουμε να προκαλέσουμε τον δημόσιο διάλογο.
Κύριε διευθυντά
Με αφορμή πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «Καθημερινή» (2-4-2017) διαπιστώσαμε με έκπληξη ότι η λύση στο όντως υπαρκτό πρόβλημα δυσλειτουργίας του ελληνικού Δημοσίου είναι απλή και θα μπορούσε να συνοψισθεί ως εξής: «Εισαγωγή και μεταφύτευση επιτελικών στελεχών από το εξωτερικό». Θα ήταν όντως λαμπρή η ιδέα αυτή, αν δεν βασιζόταν σε μία εξ ολοκλήρου εσφαλμένη παραδοχή: ότι το ελληνικό κράτος στερείται του απαιτούμενου στελεχικού δυναμικού που θα αναλάβει αυτόν τον κρίσιμο μεταρρυθμιστικό ρόλο.
Κάτι τέτοιο όμως αποτελεί στρεβλωτική απλούστευση της πραγματικότητας. Το στελεχικό δυναμικό που έχει ανάγκη η ελληνική δημόσια διοίκηση είναι υπαρκτό, είναι παρόν, και δεν είναι άλλο από τις 2.000 και πλέον αποφοίτων της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (ΕΣΔΔΑ). Πρόκειται για την παραγωγική σχολή του ελληνικού Δημοσίου, η οποία ιδρύθηκε το 1983 με την ψήφο όλων των κομμάτων κατά το πρότυπο της γαλλικής École Nationale d’ Administration (ΕΝΑ), οι σπουδαστές της οποίας εισάγονται μέσω του πλέον απαιτητικού και ανταγωνιστικού διαγωνισμού, με αυξημένες εγγυήσεις διαφάνειας και αξιοκρατίας και αποφοιτούν ύστερα από 18μηνη εντατική εκπαίδευση. Σημειώνεται ότι οι περισσότεροι απόφοιτοι της ΕΣΔΔΑ είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών ή και διδακτορικών τίτλων σπουδών, καθώς και γνώστες δύο ή περισσοτέρων ξένων γλωσσών.
Το πρόβλημα λοιπόν δεν συνίσταται στην έλλειψη επιτελικών στελεχών, αλλά στη μη ικανοποιητική αξιοποίησή τους. Εάν αυτή η παθογένεια συνδεθεί με τη δυσκολία προώθησης μεταρρυθμίσεων στη χώρα μας, είναι αντιληπτό ότι οι απόφοιτοι της ΕΣΔΔΑ παραγωγής επιτελικών στελεχών του Δημοσίου διαπιστώνουν καθημερινά ότι οι κόποι τόσο ετών –πολυετών σπουδών και κατάρτισης αλλά και διαρκούς επαγγελματικής προσπάθειας– τουλάχιστον αγνοούνται, με ελάχιστες μόνο εξαιρέσεις.
Θα έπρεπε να αποτελε υποχρέωση του υπογράφοντος το εν λόγω άρθρο, η αναφορά στην ύπαρξη του συγκεκριμένου στελεχικού δυναμικού καθώς και στην εκπαίδευσή του, για την οποία το ελληνικό κράτος αλλά και η Ε.Ε. έχουν επενδύσει τεράστιο κεφάλαιο. Συνεχίζουν δε να το πράττουν διά της ετήσιας διεξαγωγής του σχετικού εισαγωγικού διαγωνισμού με αδιάβλητες και εξαιρετικά απαιτητικές διαδικασίες επιλογής των αρίστων.
Από την άλλη πλευρά, «μεταφυτεύσεις» του τύπου της αναφερόμενης πρότασης στο εν λόγω άρθρο εγκυμονούν προφανείς κινδύνους αποτυχίας, καθώς τα προτεινόμενα στελέχη –αν και κατά τα προσόντα τους είναι ευλόγως άξια και προερχόμενα από ελληνικές ρίζες– θα αποτελέσουν ενδεχομένως ξένο σώμα σε άγνωστο εσωτερικό κι εξωτερικό διοικητικό, αλλά και κοινωνικό περιβάλλον. Αυτό όμως δεν ισχύει για τους αποφοίτους της ΕΣΔΔΑ, που εκπαιδεύονται κατά εκπαιδευτική σειρά από το 1988 έως σήμερα (29 έτη), με γνώση –κι επικαιροποίησή της– όσον αφορά τις παθογένειες του ελληνικού διοικητικού συστήματος και παράλληλη συστηματική εκπαίδευση, βάσει καλών πρακτικών του ευρωπαϊκού κι ευρύτερα διεθνούς διοικητικού περιβάλλοντος.
Η αξιοποίηση των συγκεκριμένων επαγγελματιών της διοίκησης ως επιτελικών στελεχών έχει θεσμοθετηθεί προ πολλού, αλλά παραμένει δυστυχώς μέχρι σήμερα στα χαρτιά. Χαρακτηριστικό πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η μη εφαρμογή του ν. 4369/2016, ιδίως σε ό,τι αφορά το Μητρώο Επιτελικών Στελεχών και το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων. Λύσεις στα προβλήματα υπάρχουν. Το πραγματικό ερώτημα είναι: είναι η κοινωνία μας έτοιμη και διατεθειμένη να τις υιοθετήσει; Και τουλάχιστον, ας τις έχουμε όλοι μας υπόψη, πριν επιδιώξουμε να προκαλέσουμε τον δημόσιο διάλογο.
Για το Δ.Σ. της Ένωσης Αποφοίτων της ΕΣΔΔΑ
Ο πρόεδρος Η Γ.Γραμματέας
Βασιλειος Σαλτερης Παρασκευη Δραμαλιωτη
Σημειώνουμε ότι ο Πρόεδρος της Ένωσης αποφοίτων ΕΣΔΔΑ είναι Υπάλληλος του ΟΑΕΔ.
Μπραβο στον κύριο Σαλτέρη, χαίρομαι που είναι συνάδελφός μας
ΑπάντησηΔιαγραφή