Το Κεφάλαιο Γ του Πρώτου Μέρους αφορά τα Επίπεδα 3 και 4.
Πριν από τις αναφορές στα βασικά σημεία του Κεφαλαίου, θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε τη διαχρονική υποστήριξη της ΓΣΕΕ στις ΕΠΑΣ Μαθητείας του ΟΑΕΔ και γενικότερα στο εκπαιδευτικό έργο που επί δεκαετίες προσφέρει ο ΟΑΕΔ στην δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση, όπως άλλωστε ρητά διατυπώθηκε και στο πρόσφατο Δελτίο Τύπου της ΓΣΕΕ (3.12.2020).
Από το 1950, δηλαδή από την εισαγωγή του θεσμού της μαθητείας (α.ν. 1542/1950), έως και σήμερα ο ΟΑΕΔ συμβάλλει για περισσότερα από εβδομήντα χρόνια στην οικοδόμηση ενός κοινωνικά δίκαιου και επιχειρησιακά αποτελεσματικού συστήματος επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Εκπαιδευτικές προσεγγίσεις, που πρόσφατα μάλιστα επιχειρείται να εμφανιστούν ως καινοτόμες και ως εισαγωγή καλών πρακτικών από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως το δυικό σύστημα, υπηρετούνται σταθερά από τον ΟΑΕΔ για περισσότερες από έξι δεκαετίες με ιδιαιτέρως θετικά αποτελέσματα για τον κόσμο της εργασίας και την αναπτυξιακή δυναμική της χώρας.
Συνεπώς καθίσταται αυτονόητη όχι μόνον η θεσμική και επιχειρησιακή ενίσχυση των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του ΟΑΕΔ, αλλά και η αξιοποίηση της εμπειρίας του ως πηγής εμπειρογνωμοσύνης για το σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης γενικότερα. Κατά βάση, με όλες τις ρυθμίσεις των Άρθρων 9 έως 15 επιδιώκεται η καθιέρωση του Επιπέδου 3, του μόνου επιπέδου που αυτή τη στιγμή δεν υφίσταται στο Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων, υπό την έννοια της ύπαρξης εκπαιδευτικών οργανισμών με αντίστοιχα προβλεπόμενα μαθησιακά αποτελέσματα.
Η ρύθμιση αυτή, παρόλο που θεωρητικά ικανοποιεί ένα τυπικό ζήτημα από πλευρά «ευθυγράμμισης» του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων με το αντίστοιχο Ευρωπαϊκό, επί της ουσίας, δεν διαφαίνεται ο θετικός της αντίκτυπος στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και ειδικότερα στους εφήβους που είναι περισσότερο ευάλωτοι στη σχολική αποτυχία και την πρόωρη εγκατάλειψη της εκπαίδευσης. Κι αυτό γιατί ενώ σήμερα υπάρχει ευρεία συζήτηση για την 4η βιομηχανική επανάσταση, για την κοινωνία της γνώσης, για την τεράστια επίδραση της δια βίου μάθησης στις προσωπικές, εκπαιδευτικές και επαγγελματικές διαδρομές των ατόμων, το αίτημα για διεύρυνση των εκπαιδευτικών οριζόντων εκτός από διαρκές γίνεται και έντονα επιτακτικό.
Με άλλα λόγια, είναι εξαιρετικά αντιφατικό, σε μια κοινωνία «πληθωρισμού προσόντων και δεξιοτήτων» να ανοίγουμε διεξόδους προς την «υποεκπαίδευση», να ενθαρρύνουμε ουσιαστικά την πρόωρη και έμμεση απομάκρυνση από το αγαθό της γνώσης. Υπό την έννοια αυτή, κυρίως για τους μαθητές ηλικίας 16 -18 ετών, Μεταγυμνασιακή Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση - Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ) και Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας (ΕΠΑΣ) του ΟΑΕΔ 9 αποτελεί κρίσιμο ζήτημα η παραμονή και η συνέχιση της σταδιοδρομίας τους στο ηλικιακά συμβατό, ασφαλές και γόνιμο πολιτισμικό περιβάλλον του σχολείου, είτε στη γενική, είτε στην επαγγελματική λυκειακή εκπαίδευση (επίπεδο 4).
Η καθιέρωση του επιπέδου 3 ουσιαστικά σηματοδοτεί την πρόωρη έξοδο των πιο ευάλωτων μαθητών σε ένα πεδίο εξαιρετικά δύσβατο και απαιτητικό - ιδίως για αυτή την ηλικιακή ομάδα - νομιμοποιώντας ουσιαστικά το είδος μιας άτυπης διαρροής από τις εγκύκλιες σπουδές προς ένα κατώτερο ουσιαστικά επίπεδο τεχνικής κατάρτισης. Πολύ περισσότερο η θέσμιση της μαθητείας σε ανήλικους μαθητές εγκυμονεί εξαιρετικούς κινδύνους για την ανάπτυξη μορφών εκμετάλλευσης και καταχρηστικών πρακτικών αφού πρόκειται για φαινόμενα που δυστυχώς έχουν επισημανθεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες. Εν κατακλείδι το διακύβευμα δεν είναι να δοθεί «θεσμικός χώρος» σε μια υποτυπώδη μορφή επαγγελματικής κατάρτισης (επίπεδο 3) αλλά να ενισχυθεί γενναία η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση στα επίπεδα 4 και 5 σηματοδοτώντας την αποφασιστική στρατηγική της πολιτείας για ενθάρρυνση των νέων προς έναν αξιόπιστο εκπαιδευτικό και επαγγελματικό προσανατολισμό.
Επιπροσθέτως, αξίζει να επισημανθεί πως η ελληνική οικονομία και αγορά εργασίας δεν βρίσκεται στις δεκαετίες του 50 και του 60 ή του 70, σε μια εποχή δηλαδή που οι κατώτερες τεχνικές σχολές καλούνταν να παίξουν έναν εντελώς διαφορετικό ρόλο που κάλυπτε υπαρκτά και επείγουσας προτεραιότητας κενά λόγω των σημαντικών παθογενειών του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος (τεράστιες εκπαιδευτικές ανισότητες, υψηλότερα ποσοστά αναλφαβητισμού, σχολικής διαρροής και εκπαιδευτικής μετανάστευσης, έλλειψη εργαλείων εκπαιδευτικής ένταξης, υποβαθμισμένες υποδομές, οξείες συνθήκες εκπαιδευτικού και κοινωνικού αποκλεισμού, συνθήκες κοινωνικού και γεωγραφικού απομονωτισμού κ.α.). Στις ημέρες μας ο εκπαιδευτικός πήχης και στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση είναι εκ των πραγμάτων υψηλότερος και ως εκ τούτου, είναι αναγκαίο να διαμορφώσουμε όρους ποιότητας, υψηλών προσδοκιών και το κυριότερο να ανοίγουμε στα παιδιά μας καινούριους δρόμους ανάπτυξης των δυνατοτήτων τους.
Ωστόσο, στο σημείο αυτό να επισημάνουμε το εξής: σε καμία περίπτωση ο σκεπτικισμός μας, απέναντι στις σχολές κατάρτισης επιπέδου 3 και στη μαθητεία που προβλέπουν, δεν αποτελούν μομφή απέναντι στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση καθώς και στους θεσμούς της μαθητείας και πρακτικής άσκησης οι οποίοι απαιτείται να ενταθούν, να ενισχυθούν και να θωρακιστούν περαιτέρω.
Είναι προφανές, ότι σε κάθε περίπτωση καθίσταται αναγκαίος ο συνεχής έλεγχος των συνθηκών του «προγράμματος μάθησης στον εργασιακό χώρο» ή της «πρακτικής άσκησης» από τα αρμόδια όργανα της Πολιτείας, αλλά και από την ίδια τη δομή που παρέχει την εκπαίδευση, με ιδιαίτερες πρόνοιες και προβλέψεις για το κρίσιμο και ιδιαιτέρως ευαίσθητο ζήτημα της παιδικής εργασίας. Η πρόβλεψη της §11.5 για δυνατότητα παροχής μέρους της εκπαίδευσης με μεθόδους εξ αποστάσεως, κρίνεται προβληματική, καθώς η ήδη περιορισμένη επαφή με το σχολικό περιβάλλον, περιορίζεται ακόμη περισσότερο και μάλιστα χωρίς να υπάρχουν συγκεκριμένα μαθησιακά οφέλη για τους μαθητές. Στο Άρθρο 14 §2 αξιολογούμε ως βλαπτική και εσφαλμένη την αναδρομική υποβάθμιση των πτυχίων αποφοίτων των ΕΠΑΣ Μαθητείας ΟΑΕΔ, από το επίπεδο 4 στο επίπεδο 3 του ΕΠΠ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου