Βάσω Ρουμελή : Η ποίηση είναι σαν τον έρωτα

Αποσπάσματα από την παρουσίαση του βιβλίου " Το δάκρυ του νόστου" της συναδέλφισσας Βάσως Ρουμελή

Η ποίηση είναι σαν τον έρωτα. Δεν ξέρεις από πού θα σου έρθει. Είναι  βίωμα βαθύ που γίνεται  μαγικός λόγος.                          

Άλλωστε εκείνο που αισθανόμαστε είτε το κρύβουμε είτε το φανερώνουμε ΕΚΕΙΝΟ ΜΑΣ ΦΑΝΕΡΩΝΕΙ.

Όλα τα συναισθήματα ανάκατα με δάκρυα, στεναγμούς και θωπείες. Σιωπές και επανάσταση. Χαρταετός που ο άνεμος καθορίζει την πορεία του. Κελαϊδίσματα, απανθίσματα οι λέξεις που επιχειρούν να ζωγραφίσουν την αλήθεια.

Ποίηση είναι μισή πραγματικότητα μισή όνειρο, «το ένα πόδι στην γη  και το άλλο στο κενό»  λέει ο Ελύτης.

«η ποίηση είναι σαν να ανεβαίνεις με φανταστική σκάλα να κόψεις ένα ρόδο αληθινό» λέει ο Τάσος Λειβαδίτης.

Το καλό με την ποίηση είναι ότι γράφεις αλήθειες,  αποτυπώνεις συναισθήματα με τρόπο αλληγορικό, συνοπτικά χωρίς περιττές περιγραφές. Δεν είναι αυτοσκοπός αλλά λειτουργεί ως πακέτο διάσωσης από τους φόβους και τα δεινά της διαταραγμένης πραγματικότητας. Έρχεται σε σύγκρουση με εγωκεντρικές εμμονές και την αλαζονεία της εγωπάθειας, στην απαξίωση της ζωής.

…………………………….

Είθισται η καλύτερη ποίηση να γράφεται σε καιρούς δύσκολους. Για αυτό και οι μεγαλύτεροι ποιητές διακρίθηκαν όταν η κοινωνία ασφυκτιούσε και διψούσε για οραματική σοφία.  Μάλλον γιατί σε καιρούς ευδαιμονίας οι στίχοι εμπνεύονται μόνο από τον έρωτα κι αυτό μόνο δεν αρκεί.   Οι στίχοι αρωματίζουν δυσάρεστες οσμές μόνο όταν βρεθούν σε αρένα προδοσίας και διχασμού.

Τους καταξιωμένους ποιητές τους θαυμάζουμε, τους υμνούμε και σχεδόν σε όλους τους λόγους χρησιμοποιούμε αποσπάσματα αυτών. Είχαν τότε κάτι να πουνε και συνεχίζουν να λένε. Η αντίφαση όμως είναι ότι  όταν ένας νέος άνθρωπος γράφει ποιήματα μπορεί να  παρεξηγηθεί. Τον θεωρούνε μοναχικό, δύστροπο, ονειροπόλο, ιδιαίτερο… Τα είχα φυλακισμένα μέσα στα ταμπού της σύγχρονης εποχής. Τελικά τόλμησα …

Αλήθεια  Καταδιώκεται ή καταδιώκει μία έμπνευση; Όπως και να είναι υφίσταται ένας διωγμός. Έχει θεραπευτική σημασία η ικανότητα για άμυνα. Η ακαταστασία του συναισθηματισμού προξενεί δειλία. Και ο συναισθηματισμός είναι ένα δυνατό όπλο, το καϊκι και ο ωκεανός μου.

     Όταν γράφω πιάνω ταβάνι, είμαι σε κρεσέντο. Όταν  τελείωνω ένα ποίημα γίνομαι αναγνώστης 

………………………..........................................

Η ποιητική μου συλλογή έχει τίτλο ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΝΟΣΤΟΥ και κάθε κεφάλαιο της έχει δάκρυ και νόστο. Δάκρυ για επιστροφή, δάκρυ για λύτρωση, δάκρυ για τόλμη και αρετή. Όταν γράφω δεν ζω στην στεριά αλλά σε σχεδία… όπου το φως και το σκοτάδι αλληλομαγνητίζονται.

Α.  Ξεκίνησα το πρώτο κεφάλαιο με την πατρίδα.

Όχι βέβαια τυχαία. Η πατρίδα μας είναι λαβωμένη.

…Άλλη μια γενιά δοκιμασμένη

πληρώνει χρέη και θερίζει θύελλες

κοιτώ βουβή

ποιον πρέπει να λυπηθώ,

ποιον να φοβηθώ και με ποιον να θυμώσω;

Ζούμε μια ματαιότητα που σχίζει την σκέψη στα δύο,

Μια κάλπικη φωταγωγία και ένα χαρακωμένο βουητό στην παράδοξη επανάσταση

Προδόθηκαν οι ήρωες, μας κούρσεψαν τα όνειρα και μείναμε με χρέη μόνο στα τσιμέντα. Η βελούδινη χορδή της ψυχής μου σπαράζει με λυγμούς στην μικροπρέπεια. Μην απαντάς στα κουρέλια της φλυαρίας. Προδόθηκες από τους φιλντισένιους φίλους.

Θεέ μου μην επιτρέψεις άλλους να μου ορίσουν το τέλος

Η πατρίδα μας χρειάζεται ήρωες.  Οι δειλοί αργούν να πεθάνουν αλλά πεθαίνουν. Και η λεβεντιά είναι γνώρισμα των ελλήνων.

Β. Η επόμενη ενότητα είναι η οικογένεια

Και πώς να μην υμνήσω ανθρώπους που σημάδεψαν την ζωή μου;  Πώς να μην ζωγραφήσω την λατρεία, την αγάπη, τον σεβασμό, την υπερηφάνεια με χρώματα γαλάζια;  Η πένα μου μόνη της μιλάει και περιγράφει ανθρώπους που ανεξίτηλα χάραξαν φωτεινές πορείες.

Ολοι χωράνε σε ένα ποίημα, ζωντανοί και νεκροί. Και όλοι οι νεκροί ζωντανεύουν χωρίς να στοιχειώνουν το παρελθόν. Παίρνουν την θέση τους στο φως και επιστρέφουν φως.

Στη ζωή μου υπήρξα τυχερή γιατί γεννήθηκα μέσα σε μία ευλογημένη οικογένεια από φωτεινούς ανθρώπους. Η μαλθακότητα μου εξελίχθηκε σε δυναμικότητα όταν ο Θεός αποφάσισε να πάρει πίσω τις ευλογίες που είχα…. Όμως πρόλαβαν και άφησαν καρπούς και πορείες ευλογημένες. Η απώλειες σε ανθρώπους βαριές. Μα πώς να θυμώσω στο Θεό αφού με ευλόγησε με την παρουσία τους; Πήρα τα σημάδια τους από το χρονοντούλαπο των αναμνήσεων και έντυσα με έμπνευση το βαρύτιμο υλικό.

Δάκρυα ψυχής, στεναγμός, λύτρωση. Θυμίαμα στην  σιωπηλή κραυγή. Η ποίηση έχει ζωή  και δημιουργεί ζωή… είναι πνοή αθανασίας.

Και έρχεται η απώλεια μαχαίρι στην καρδιά………

Στο βωμό της απώλειας

Έκλαψα μια ακόμη φορά στις όχθες του τίποτα.

Το χθες που σημάδεψε το σήμερα και θρηνεί το αύριο

Φτωχή, απόκληρη, μισή ανάπηρη, χωρίς την μορφή σου.

Η φωνή σου αγέρας που σφυρίζει και χάνεται.

Τυχερή άτυχη στην μοίρα που έγδαρε τις πνοές μας,

Μας ευλόγησε, μας σημάδεψε, μας χώρισε.

Στοίχειωσες την ζωή μου με μία σιωπή

στην γύρη των λουλουδιών του ηλιοβασιλέματος….

Γ. Το τρίτο κεφάλαιο είναι αφιερωμένο στον ΕΡΩΤΑ και το τέταρτο στην  ΠΡΟΔΟΣΙΑ

Ο έρωτας και η τέχνη δεν ηρεμούν παρά με το απόλυτο που όμως ποτέ δεν φθάνουν. Πλέουν ισοβίως προς το απόλυτο μιας Ιθάκης άφθαστης, μιας Ιθάκης στον κόσμο ανύπαρκτης, επιτυχημένοι και συνήθως μόνοι.

Στον έρωτα ο παράδεισος και η κόλαση κρέμονται σε μία κλωστή. Την μια μέρα εμπιστεύεσαι τρελά και την άλλη τρελαίνεσαι από αμφιβολίες. Όλα επιστρατεύονται για να σφραγίσουν ένα αισιόδοξο σημαδι, ιχνος καθησυχασμού. Προλήψεις παίρνουν φωτιά…

Φωτιά και αντάρα όλα τα καίει,

ξύπνα ψυχή μου,

σήκω.

Σμίλεψε την πέτρα,

φύσα πνοή,

τρίξε το δέρμα,

κλήτευσε φωνή.

Το τέμενος της υπομονής 

μεταμορφώνεται σε θηρίο

και ζητά πίσω τις χαμένες ώρες,

τα σχισμένα νώτα.

          …………………………….

Και ερωτεύονται όλοι μορφωμένοι, λογικοί, υγιείς, πανίσχυροι και πάμπλουτοι. Στον έρωτα πάμε όλοι άοπλοι και φτωχοί, μια ψυχή ένα σώμα

Αγωνιώδη παιχνίδια

Απόγνωση

Αφοσίωση

Εγωισμός

προδοσία

Φυγή

Επιστροφή

Και δάκρυα…. Δάκρυα…. Δάκρυα ανακατωμένα με μουσική και μοιρολόι

Πάλεψες στα αλώνια με δαίμονες,

με χίμαιρες και ξυπόλυτα όνειρα.

Έμεινες κουρελιασμένη, απόκληρη,

απογυμνωμένη, τρελή σακάτισσα

Λαβώθηκες,  

Νικήθηκες…

Ξεδιπλωμένες σκιές ξετυλίγουν τον λύχνου του λυγμού,

αναπνοές αλλόκοτες νοτίζουν τις θύμισες 

και μαργαριτάρια στάζουν στο χώμα.

Πονάς καρδιά μου; Έτσι πονά η προδοσία

                                 

Δ. Στο τέλος το δάκρυα θα στεγνώσουν καθώς η άνοιξη θα ξημερώσει με τους νέους μας. Ιθάκη υπάρχει. Κανένας αγώνας δεν πάει χανένος. 

Από ένα σημείο και ύστερα απλουστεύεται το τοπίο, οι δοκιμασίες γλυκαίνουν, δείχνουν αλλιώς, τα σημεία αποσαφηνίζονται. Δεν μας φαίνονται  πια αδικίες και ατυχίες. Υποχωρεί η μιζέρια υποχωρεί η γκρίνια και ερχεται η ΛΥΤΡΩΣΗ και η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. Σμίγουν βουνά και πέλαγα μέσα σε ύμνους ανάστασης.

Και να που γύρισες μέσα σ’ αφρούς…

Επιτέλους ήρθες…

Χαμογελώ για την λατρεία που νίκησε.

Το δάκρυ του νόστου με λύτρωσε