Επετειακός λόγος προς τους εργαζόμενους στον Οργανισμό που εκφωνήθηκε την Τρίτη 27 Οκτωβρίου

Κ. Διοικήτρια, κύριοι αντιπρόεδροι, κύριοι γενικοί διευθυντές, φίλες κι φίλοι, αγαπητοί συνάδελφοι.

Δεν είμαι, ασφαλώς, εδώ, ανάμεσά σας, για να σας διδάξω ιστορία με την αφορμή της επετείου της 28^ης Οκτωβρίου. Δεν είμαι εδώ για να σας μεταφέρω το δίδαγμα της επετείου. Δεν είμαι εδώ για να σας πω αυτά που ήδη γνωρίζετε.

Είμαι δω για  να προβληματιστώ μαζί σας τι γιορτάζουμε, τι πανηγυρίζουμε, για ποιο πράγμα είμαστε περήφανοι.  Δεν θα σας μιλήσω, λοιπόν, για την ιστορία. Δεν θα σας μιλήσω για τη μεγάλη αντίσταση του λαού μας μέσα από το ΕΑΜ και τις άλλες αντιστασιακές οργανώσεις. Δεν θα σας μιλήσω για τον φόρο αίματος των Ελλήνων για την Ελευθερία, ούτε για τον Γοργοπόταμο, τη Χιμάρα, την Κρήτη.

Θα σας μιλήσω, όμως, για μια λέξη. Για τη λέξη εκείνη που έφερε όλες αυτές τις μικρές και τις μεγάλες θυσίες, τις μικρές και τις μεγάλες ιστορικές νίκες, τις μικρές και τις μεγάλες στιγμές, τους επώνυμους και ανώνυμους τόπους και ανθρώπους που έγραψαν ιστορία. Θα σας μιλήσω για το ΟΧΙ.

ΟΧΙ. Τρία γράμματα. Δυο συλλαβές. Μια λέξη. Πόσα νοήματα και πόση δύναμη μπορεί να εμπεριέχει μια τόση δα λέξη, με αρνητική κατεύθυνση, αλλά με τόσο, μα τόσο θετική παρακαταθήκη.

ΟΧΙ!

Βαριά κληρονομιά μας έλαχε. Ένα όχι να μας σκεπάζει. Ως έθνος. Ως λαό. Όλους μαζί και τον καθένα χωριστά.

Ένα ΟΧΙ που οι πρόγονοί μας μάς χρέωσαν με την αυταπάρνηση και τη συνέπειά τους. Ένα ΟΧΙ που βγήκε από τα σπλάχνα του ελληνικού λαού τόσο απόλυτα και αυθόρμητα που κανένας πρωθυπουργός δεν θα τολμούσε να μην υπακούσει. Ένα ΟΧΙ που μπροστά του υποκλίθηκε μια ολόκληρη Ευρώπη, ένας ολόκληρος κόσμος

Ένα ΟΧΙ που δεν ήταν μια μοναχική στιγμή στην ιστορία μας, αλλά που υπηρετήθηκε πιστά και μέχρι τέλους από τους ήρωες που δεν λούφαξαν σε καναπέδες, αλλά πήραν το ανηφορικό μονοπάτι προς τη λευτεριά. Γιατί ενδέχεται καμιά φορά ο αυθορμητισμός να δημιουργεί ήρωες, αλλά η συνεπής και σταθερή επιλογή της αυταπάρνησης για την υπηρέτηση ενός υπέρτατου αγαθού είναι αυτή που γεννά τους πραγματικούς ήρωες.

Ένα ΟΧΙ που χει τις ρίζες του βαθειά χαμένες στο χρόνο.

Ένα ΟΧΙ που ακούγεται ωσάν αντίλαλος Θερμοπυλών. Ένα ΟΧΙ που λες και άφησε σε μια νοητή διαθήκη του ο Κολοκοτρώνης. Ένα ΟΧΙ που χάραξαν στον αέρα τα αποκαΐδια από την ανατίναξη του Αρκαδίου. Τα ΟΧΙ εκείνα τα αμέτρητα της ιστορίας μας, που στις φλέβες του ελληνικού λαού ρέουν και τον οδήγησαν να σταθεί αγέρωχος απέναντι στο φασιστικό τηλεγράφημα της 28^ης Οκτωβρίου, την ώρα που η Ευρώπη είχε γονατίσει απέναντι στους αδίστακτους κατακτητές.

Αυτό το ΟΧΙ της Ελληνικής ψυχής η φτωχή και μικρή μας χώρα το χάρισε βαμμένο με αίμα και στολισμένο με δόξα στην ελεύθερη ανθρωπότητα.

ΟΧΙ, λοιπόν! Τρία γράμματα. Δυο συλλαβές. Μια λέξη. Το πιο μεγάλο μήνυμα. Το πιο μεστό κήρυγμα. Το πιο εύγλωττο σύνθημα. Το πιο αναπάντεχο δίλημμα. Ένα ΟΧΙ μπουρλότο στο ψυχικό κρυοπάγημα του φασισμού. Μπουρλότο στον εκμαυλισμό συνειδήσεων. Μπουρλότο στον ανήθικο πόλεμο κατά της αυτοδιάθεσης των λαών. 

Και στον αντίποδα αυτού του ΟΧΙ μια σατραπεία του Καβάφη:

Τι συμφορά, ενώ είσαι καμωμένος
για τα ωραία και μεγάλα έργα
η άδικη αυτή σου η τύχη πάντα
ενθάρρυνσι κ’ επιτυχία να σε αρνείται·
να σ’ εμποδίζουν ευτελείς συνήθειες,
και μικροπρέπειες, κι αδιαφορίες.
Και τι φρικτή η μέρα που ενδίδεις,
(η μέρα που αφέθηκες κ’ ενδίδεις),
και φεύγεις οδοιπόρος για τα Σούσα,
και πηαίνεις στον μονάρχην Aρταξέρξη
που ευνοϊκά σε βάζει στην αυλή του,
και σε προσφέρει σατραπείες και τέτοια.
Και συ τα δέχεσαι με απελπισία
αυτά τα πράγματα που δεν τα θέλεις.
Άλλα ζητεί η ψυχή σου, γι’ άλλα κλαίει·
τον έπαινο του Δήμου και των Σοφιστών,
τα δύσκολα και τ’ ανεκτίμητα Εύγε·
την Aγορά, το Θέατρο, και τους Στεφάνους.
Aυτά πού θα σ’ τα δώσει ο Aρταξέρξης,
αυτά πού θα τα βρεις στη σατραπεία·
και τι ζωή χωρίς αυτά θα κάμεις. 

Σήμερα ας κοιταχτούμε μεταξύ μας και ας αισθανθούμε στις ψυχές μας το βάρος του ΟΧΙ και το αντίβαρο της Σατραπείας. Και ας απαντήσουμε με ποιο βάρος θέλουμε να πορευτούμε.

Ας κάνουμε, θα πω εγώ, την καθημερινή μας ζωή ένα τρανταχτό ΟΧΙ, σε ότι επιχειρεί να μας αλλοτριώσει, να μας εκμαυλίσει, να μας βολέψει.

Ας σταθούμε όρθιοι στις Θερμοπύλες μας….

Με μια λέξη, δυο συλλαβές, τρία γράμματα. ΟΧΙ!

"Η λευτεριά, δεν έχει σκοπό. Μήτε βρίσκεται στη γης ετούτη - στη γης ετούτη βρίσκεται μονάχα ο αγώνας για τη λευτεριά. Αγωνιζόμαστε για τα άφταστα"

 Γιώργος Μακράκης