Του Γιάννη Ζαμπετάκη*
Τα δεδομένα:
1. Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ, η ανεργία προβλέπεται να σκαρφαλώσει στο 34% το 2016, ενώ τον περασμένο Μάρτη ήταν 27,4% (Ελληνική Στατιστική Αρχή, ΕΛΣΤΑΤ). Το ποσοστό του Μαρτίου είναι για την ώρα (!) το υψηλότερο που έχει σημειωθεί τα τελευταία 30 χρόνια σε χώρα του δυτικού κόσμου.
2. Η ανεργία των νέων στην Ελλάδα είναι επισήμως περίπου 66% αλλά (φευ!) ανεπισήμως πολύ ψηλότερη, μια και οι μη εγγεγραμμένοι άνεργοι και όσοι υποαπασχολούνται με εξευτελιστικούς μισθούς πείνας είναι μεν ανθρώπινες ψυχές αλλά απλά «δεν υπάρχουν» ως στατιστικά δεδομένα.
3. Στην Ελλάδα, σήμερα παράγονται σε ετήσια βάση περίπου 700.000 ελαιόλαδο και μόνο το 10-15% αυτών τυποποιείται και εξάγεται συσκευασμένο. Το υπόλοιπο διακινείται ως χύμα προϊόν.
Ολα τα παραπάνω δεν συνιστούν σε καμιά περίπτωση success story, με ή χωρίς εισαγωγικά, αλλά μια γκρίζα εικόνα της πραγματικότητας. Είναι όμως τόσο γκρι η εικόνα ή μήπως φοράμε (όχι και τελείως αδικαιολόγητα με όσα μας βομβαρδίζουν καθημερινά) γυαλιά με σκουρόχρωμους φακούς;
Απαντώ στο ερώτημα μέσα από μια προσωπική ιστορία. Πριν από λίγους μήνες, ένας τελειόφοιτος φοιτητής αναζητούσε πληροφορίες για μεταπτυχιακές σπουδές στα τρόφιμα. Του εξήγησα τα διάφορα μεταπτυχιακά (διετούς διάρκειας) που μπορεί να ακολουθήσει στον χώρο των τροφίμων και του ποιοτικού ελέγχου και μετά ήρθε το σκληρό ερώτημά του: «καλά όλα αυτά, Δάσκαλε, αλλά μετά τι δουλειά παίζει;».
Για να του απαντήσω άρχισα να του μιλώ για ένα από τα πιο μαγικά νησιά της Ελλάδας: τη Λέσβο, που έχει τόσα λιόδεντρα όσος και ο πληθυσμός της Ελλάδας. Ενα νησί που παράγει εκλεκτά ποτά, τυριά και… ελαιόλαδο, το οποίο στη συντριπτική του πλειονότητα πωλείται «χύμα» προς 2 ευρώ / κιλό σε Ιταλούς και Ισπανούς, οι οποίοι το συσκευάζουν και το μεταπωλούν (ως ιταλικό ή ισπανικό, φευ!) με τελική τιμή για τον καταναλωτή που φτάνει μέχρι και τα 30 ευρώ / κιλό (σ.σ. το είδα με τα ίδια μου τα μάτια σε βιτρίνα μαγαζιού στην κωμόπολη Reims έξω από το Παρίσι να πωλείται τενεκεδάκι ιταλικού ελαιολάδου του ενός λίτρου)!
Αυτή θα πρέπει, λοιπόν, να είναι η προτεραιότητά μας σήμερα: πώς θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε και να παραγάγουμε νέα προϊόντα με άριστα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, εξαιρετική διατροφική αξία, δυνατό ισχυρισμό υγείας στην ετικέτα και «άρωμα Ελλάδας». Η χώρα μας ποτέ δεν ήταν καλή στο «branding» αλλά σήμερα πρέπει να γίνει καλή και μάλιστα γρήγορα! Για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας για νέους αγρότες και επιστήμονες αλλά και για να αρχίσει να μένει στην πατρίδα μας η υπεραξία των τροφίμων που παράγονται και να σταματήσει να την καρπώνεται ο κάθε Ιταλός και ο κάθε Ισπανός λαδέμπορος.
Σε κάθε μικρό μουσείο στο εξωτερικό υπάρχει και ένα μαγαζάκι με αναμνηστικά. Ενώ εμείς, με μια από τις καλύτερες πολιτιστικές κληρονομιές της υφηλίου, ούτε αυτό δεν έχουμε… Και για να αλλάξουμε το γκρίζο σκηνικό είναι άμεση ανάγκη να δείξουμε και να εκπαιδεύουμε (και μέσα από τα ΑΕΙ!) τους νέους ανθρώπους πώς να κάνουν επιχειρηματικές κινήσεις που να συνδυάζουν την ανάπτυξη και την καινοτομία μέσα από την εξαγωγή τροφίμων με κατάλληλη σήμανση και τυποποίηση. Παντρεύοντας τη διδασκαλία της Χημείας Τροφίμων με μαθήματα επιχειρηματικότητας και marketing, μπορούμε κάλλιστα να δημιουργήσουμε υπεραξία και θέσεις εργασίας.
Συνάμα, όμως, οι νέοι άνθρωποι μπορούν (και) μόνοι τους να διερευνήσουν σεμινάρια, εκθέσεις και ενέργειες σχετικά με εξαγωγές τροφίμων που γίνονται σε όλη τη χώρα. Η ανεργία προκαλεί εσωστρέφεια, το βλέπω στα μάτια πολλών άνεργων φίλων μου αλλά με μια φρέσκια ανάγνωση του αγροτοπαραγωγικού χάρτη της Ελλάδας (και πόσα εξαιρετικά τρόφιμα παράγει), η εσωστρέφεια μπορεί να γίνει εξωστρέφεια! Αλλά εκτός από την Αθηνά, πρέπει να κουνήσουμε κι εμείς λίγο το χεράκι μας…
……………………………………………………………………
* Επίκουρος καθηγητής Χημείας Τροφίμων, ΕΚΠΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου