Βαρυσήμαντη ομιλία του γερμανού φιλοσόφoυ στο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας στην Αθήνα
«Υπό την ηγεσία της γερμανικής κυβέρνησης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβάλλει σε κάθε χώρα να λύνει μόνη της το δημοσιονομικό της πρόβλημα» είπε. Με μοιραία συνέπεια, πρόσθεσε, την κατάρρευση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και των δημόσιων υπηρεσιών των υπερχρεωμένων κρατών – και δη αποκλειστικά εις βάρος των ασθενών οικονομικών στρωμάτων.
Σε μια ομιλία-ποταμό, που διήρκεσε περισσότερο από μία ώρα, ο Γιούργκεν Χάμπερμας σκιαγράφησε τη «μεγάλη εικόνα» της ευρωπαϊκής κρίσης, στη χθεσινή εισήγησή του στο 23ο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας, με βασικά αναλυτικά εργαλεία τις έννοιες της «πολιτικής αλληλεγγύης», της «τεχνοκρατίας», αλλά και της «ανισορροπίας μεταξύ πολιτικής και αγορών».
Η πρόταση του σημαντικότερου Γερμανού φιλοσόφου αφορά την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπό την εγγύηση της μεγαλύτερης δυνατής πολιτικής νομιμοποίησης, μέσω της συμμετοχής των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων.
Κριτική
Ο Γιούργκεν Χάμπερμας άσκησε κριτική στη γερμανική κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι, υπό την ηγεσία της, η Ε.Ε. θέτει σε προτεραιότητα για την επίλυση της κρίσης τη δημοσιονομική ισορροπία κάθε κράτους- μέλους. «Στις χώρες που έχουν χτυπηθεί από την κρίση, η πολιτική αυτή πλήττει τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα συλλογικά αγαθά.
Το μεγαλύτερο κόστος, επομένως, καλούνται να το πληρώσουν τα λιγότερο ευνοημένα στρώματα της κοινωνίας» τόνισε, προσθέτοντας ότι οι απαιτήσεις των αγορών στην παρούσα κρίση χωρίζουν περισσότερο τις κοινωνικές τάξεις μεταξύ τους, παρά τα έθνη. Το ζητούμενο, συνεπώς, είναι η πολιτική αλληλεγγύη, την οποία, υπογράμμισε ο Γ. Χάμπερμας, δεν πρέπει να συγχέουμε με την έννοια της δικαιοσύνης. Τα ισχυρά κράτη της Ε.Ε. αποφεύγουν να εξηγήσουν στους πολίτες τους ότι χωρίς αυτή την πολιτική αλληλεγγύη δεν θα μπορέσει να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα στην ευρωζώνη. Ο λόγος είναι ότι η πολιτική αλληλεγγύη θα οδηγήσει σε αναδιανομή του πλούτου, που μεσοπρόθεσμα θα λειτουργήσει σε βάρος των ισχυρών οικονομιών. «Ερμηνεύω αυτή τη στάση ως ένδειξη πολιτικής δειλίας, εάν όχι καθαρού καιροσκοπισμού, την ώρα που η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον μιας πρόκλησης τεραστίων διαστάσεων».
Στο σημείο αυτό θύμισε τη δήλωση του Κώστα Σημίτη στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung» στις 28 Δεκεμβρίου του 2012, ότι «η αλληλεγγύη είναι μια έννοια με την οποία δεν αισθάνονται άνετα ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης», ενώ δεν παρέλειψε να αφήσει και αιχμή προς τον πρώην πρωθυπουργό, για τον οποίο είπε ότι «βρίσκεται σε ένα γυάλινο πύργο», εννοώντας προφανώς την αποστασιοποίησή του από τα πολιτικά δρώμενα.
Σε κάθε περίπτωση, σημείωσε, η εμβάθυνση μιας θεσμοθετημένης συνεργασίας απαιτεί περισσότερη δημοκρατία στην Ευρώπη και επομένως αλλαγές στις συνθήκες που διέπουν τη λειτουργία της. Αντίθετα, όμως, η Ε.Ε. διολισθαίνει σε μία μορφή τεχνοκρατίας στην οποία συμμετέχουν τα κράτη-μέλη χωρίς την εμπλοκή των πολιτών τους. Το θέμα της τεχνοκρατικής διαχείρισης της ευρωπαϊκής κρίσης ο Γιούργκεν Χάμπερμας το αναλύει και στο τελευταίο του βιβλίο «Στον απόηχο της τεχνοκρατίας», το οποίο παρουσίασε αποκλειστικά η «Εφημερίδα των Συντακτών» το Σάββατο (http://www.efsyn.gr/?p=85043).
Οι πολιτικές ελίτ
Αναφερόμενος γενικότερα στις ευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ εμφανίστηκε αρκετά καυστικός, λέγοντας ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν αποτελεί ένα «ελιτίστικο σχέδιο», αλλά ένα σχέδιο που αφορά όλους τους πολίτες. «Αυτό δεν το έχουν κάνει οι δικές μας ελίτ» σημείωσε, προσθέτοντας ότι το ευρωπαϊκό όραμα «σχεδιάζεται για τους ανθρώπους, χωρίς τους ανθρώπους», ενώ τα πολιτικά σχέδια πρέπει να είναι «από τους ανθρώπους».
Στο θέμα της άρνησης να επιδειχθεί αλληλεγγύη (προς τους ξένους) συμπεριέλαβε και τα φαινόμενα του ρατσισμού, στάση η οποία, όπως είπε, οδηγεί σε συγκρούσεις και επαναπροσδιορίζει το πολιτικό τοπίο.
Διευκρίνισε ότι η αλληλεγγύη ως πολιτική πράξη δεν συνδέεται με προ-πολιτικές σχέσεις (οικογένεια κ.λπ.), αλλά προϋποθέτει πολιτικά πλαίσια ζωής. Αυτό κατά την άποψή του «βλέπει προς τα μπρος», στο μέλλον, σε αντίθεση με τον φασισμό που προτάσσει την αλληλεγγύη για το «δικό μας έθνος», τη «δική μας ράτσα» κ.λπ. και έχει το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν.
«Υπό την ηγεσία της γερμανικής κυβέρνησης, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβάλλει σε κάθε χώρα να λύνει μόνη της το δημοσιονομικό της πρόβλημα» είπε. Με μοιραία συνέπεια, πρόσθεσε, την κατάρρευση των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και των δημόσιων υπηρεσιών των υπερχρεωμένων κρατών – και δη αποκλειστικά εις βάρος των ασθενών οικονομικών στρωμάτων.
Σε μια ομιλία-ποταμό, που διήρκεσε περισσότερο από μία ώρα, ο Γιούργκεν Χάμπερμας σκιαγράφησε τη «μεγάλη εικόνα» της ευρωπαϊκής κρίσης, στη χθεσινή εισήγησή του στο 23ο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας, με βασικά αναλυτικά εργαλεία τις έννοιες της «πολιτικής αλληλεγγύης», της «τεχνοκρατίας», αλλά και της «ανισορροπίας μεταξύ πολιτικής και αγορών».
Η πρόταση του σημαντικότερου Γερμανού φιλοσόφου αφορά την εμβάθυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης υπό την εγγύηση της μεγαλύτερης δυνατής πολιτικής νομιμοποίησης, μέσω της συμμετοχής των πολιτών στη λήψη των αποφάσεων.
Κριτική
Ο Γιούργκεν Χάμπερμας άσκησε κριτική στη γερμανική κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι, υπό την ηγεσία της, η Ε.Ε. θέτει σε προτεραιότητα για την επίλυση της κρίσης τη δημοσιονομική ισορροπία κάθε κράτους- μέλους. «Στις χώρες που έχουν χτυπηθεί από την κρίση, η πολιτική αυτή πλήττει τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα συλλογικά αγαθά.
Το μεγαλύτερο κόστος, επομένως, καλούνται να το πληρώσουν τα λιγότερο ευνοημένα στρώματα της κοινωνίας» τόνισε, προσθέτοντας ότι οι απαιτήσεις των αγορών στην παρούσα κρίση χωρίζουν περισσότερο τις κοινωνικές τάξεις μεταξύ τους, παρά τα έθνη. Το ζητούμενο, συνεπώς, είναι η πολιτική αλληλεγγύη, την οποία, υπογράμμισε ο Γ. Χάμπερμας, δεν πρέπει να συγχέουμε με την έννοια της δικαιοσύνης. Τα ισχυρά κράτη της Ε.Ε. αποφεύγουν να εξηγήσουν στους πολίτες τους ότι χωρίς αυτή την πολιτική αλληλεγγύη δεν θα μπορέσει να ενισχυθεί η ανάπτυξη και η ανταγωνιστικότητα στην ευρωζώνη. Ο λόγος είναι ότι η πολιτική αλληλεγγύη θα οδηγήσει σε αναδιανομή του πλούτου, που μεσοπρόθεσμα θα λειτουργήσει σε βάρος των ισχυρών οικονομιών. «Ερμηνεύω αυτή τη στάση ως ένδειξη πολιτικής δειλίας, εάν όχι καθαρού καιροσκοπισμού, την ώρα που η Ευρώπη βρίσκεται ενώπιον μιας πρόκλησης τεραστίων διαστάσεων».
Στο σημείο αυτό θύμισε τη δήλωση του Κώστα Σημίτη στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung» στις 28 Δεκεμβρίου του 2012, ότι «η αλληλεγγύη είναι μια έννοια με την οποία δεν αισθάνονται άνετα ορισμένες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης», ενώ δεν παρέλειψε να αφήσει και αιχμή προς τον πρώην πρωθυπουργό, για τον οποίο είπε ότι «βρίσκεται σε ένα γυάλινο πύργο», εννοώντας προφανώς την αποστασιοποίησή του από τα πολιτικά δρώμενα.
Σε κάθε περίπτωση, σημείωσε, η εμβάθυνση μιας θεσμοθετημένης συνεργασίας απαιτεί περισσότερη δημοκρατία στην Ευρώπη και επομένως αλλαγές στις συνθήκες που διέπουν τη λειτουργία της. Αντίθετα, όμως, η Ε.Ε. διολισθαίνει σε μία μορφή τεχνοκρατίας στην οποία συμμετέχουν τα κράτη-μέλη χωρίς την εμπλοκή των πολιτών τους. Το θέμα της τεχνοκρατικής διαχείρισης της ευρωπαϊκής κρίσης ο Γιούργκεν Χάμπερμας το αναλύει και στο τελευταίο του βιβλίο «Στον απόηχο της τεχνοκρατίας», το οποίο παρουσίασε αποκλειστικά η «Εφημερίδα των Συντακτών» το Σάββατο (http://www.efsyn.gr/?p=85043).
Οι πολιτικές ελίτ
Αναφερόμενος γενικότερα στις ευρωπαϊκές πολιτικές ελίτ εμφανίστηκε αρκετά καυστικός, λέγοντας ότι η ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν αποτελεί ένα «ελιτίστικο σχέδιο», αλλά ένα σχέδιο που αφορά όλους τους πολίτες. «Αυτό δεν το έχουν κάνει οι δικές μας ελίτ» σημείωσε, προσθέτοντας ότι το ευρωπαϊκό όραμα «σχεδιάζεται για τους ανθρώπους, χωρίς τους ανθρώπους», ενώ τα πολιτικά σχέδια πρέπει να είναι «από τους ανθρώπους».
Στο θέμα της άρνησης να επιδειχθεί αλληλεγγύη (προς τους ξένους) συμπεριέλαβε και τα φαινόμενα του ρατσισμού, στάση η οποία, όπως είπε, οδηγεί σε συγκρούσεις και επαναπροσδιορίζει το πολιτικό τοπίο.
Διευκρίνισε ότι η αλληλεγγύη ως πολιτική πράξη δεν συνδέεται με προ-πολιτικές σχέσεις (οικογένεια κ.λπ.), αλλά προϋποθέτει πολιτικά πλαίσια ζωής. Αυτό κατά την άποψή του «βλέπει προς τα μπρος», στο μέλλον, σε αντίθεση με τον φασισμό που προτάσσει την αλληλεγγύη για το «δικό μας έθνος», τη «δική μας ράτσα» κ.λπ. και έχει το βλέμμα στραμμένο στο παρελθόν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου