του Ηλ. Κικίλια
Τις θέσεις εργασίας τις δημιουργούν οι επιχειρήσεις και ο μοναδικός ουσιαστικός τρόπος για να καταπολεμηθεί ουσιαστικά η ανεργία δεν είναι απλά η οικονομική ανάκαμψη αλλά η αποφασιστική αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων και κυρίως της χαμηλής ποιότητας που χαρακτηρίζει το ευρύτερο θεσμικό περιβάλλον της χώρας μας, δηλαδή τη δομή και τη λειτουργία της οικονομίας, των αγορών, της εκπαίδευσης και του κράτους, στα οποία οφείλεται σημαντικό μέρος της υστέρησης παραγωγικότητας και της ανεργίας.
Τις θέσεις εργασίας τις δημιουργούν οι επιχειρήσεις και ο μοναδικός ουσιαστικός τρόπος για να καταπολεμηθεί ουσιαστικά η ανεργία δεν είναι απλά η οικονομική ανάκαμψη αλλά η αποφασιστική αντιμετώπιση των δομικών προβλημάτων και κυρίως της χαμηλής ποιότητας που χαρακτηρίζει το ευρύτερο θεσμικό περιβάλλον της χώρας μας, δηλαδή τη δομή και τη λειτουργία της οικονομίας, των αγορών, της εκπαίδευσης και του κράτους, στα οποία οφείλεται σημαντικό μέρος της υστέρησης παραγωγικότητας και της ανεργίας.
Στην ένδεια του θεσμικού περιβάλλοντος οφείλεται σε σημαντικό βαθμό η πρωτοφανής και σφοδρότατη ύφεση που πλήττει τη χώρα, η οποία από το 2008 ως σήμερα έχει υπερβεί τις 25 μονάδες του ΑΕΠ. Σήμερα η στατιστική ανεργία θα άγγιζε το 33% αν δεν υπήρχαν τα προγράμματα του ΟΑΕΔ.
Στο άμεσο μέλλον ο Οργανισμός είναι ο κύριος φορέας εφαρμογής των νέων προγραμμάτων του Σχεδίου Δράσης για τους Νέους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρεις στους τέσσερις ανέργους είναι άνω των 30 ετών και ότι υπάρχουν περίπου 1,3 εκατομμύρια συμπολίτες μας ή 400.000 οικογένειες χωρίς κανέναν εργαζόμενο, οι ενέργειες περιστολής των επιπτώσεων της ανεργίας απαιτείται να συμπληρωθούν από παρεμβάσεις στους εξής τομείς:
1. Στην ανακούφιση ομάδων υψηλού κινδύνου φτώχειας και ιδιαίτερα των «οικογενειών χωρίς απασχόληση» με την άμεση δημιουργία προσωρινών θέσεων εργασίας από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα ως «προσωρινού εργοδότη της ύστατης προσφυγής» για ανέργους από οικογένειες χωρίς κανέναν εργαζόμενο.
2. Στην ανάσχεση των απολύσεων μέσω της θεσμοθέτησης και εισαγωγής κινήτρων για τον συνδυασμό μείωσης χρόνου εργασίας με επαγγελματική κατάρτιση εργαζομένων όταν υπάρχει διαπιστωμένη σημαντική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης.
3. Στην ανάπτυξη κλαδικών δικτύων υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, με έμφαση στην αγροτοδιατροφική αλυσίδα, σε παραγωγικές και εξαγωγικές δραστηριότητες σε τομείς με διαπιστωμένες προοπτικές ανάπτυξης, μέσω ΣΔΙΤ.
Στη χώρα μας η έννοια της «δημόσιας υπηρεσίας» ορίζεται κατά κύριο λόγο από το ιδιοκτησιακό καθεστώς του φορέα που την παρέχει, δηλαδή η έμφαση επιδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στο «δημόσιο» και μόνο περιθωριακά στην «υπηρεσία». Ταυτόχρονα, αποτελεί παραδοσιακά χώρο άσκησης κρατικής εξουσίας, όπου ο πολίτης αντιμετωπίζεται ως μια «διοικητική» απρόσωπη οντότητα, ανεξάρτητα από τις εξατομικευμένες ανάγκες του. Η βαθιά προσωπική μου πεποίθηση είναι ότι δημόσια υπηρεσία είναι αυτή που εξυπηρετεί με τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τον πολίτη, στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι, είναι υπό δημόσιο έλεγχο, αξιολόγηση και εποπτεία και λογοδοτεί στην κοινωνία.
Αυτές είναι οι αρχές που διέπουν τη Διοίκηση του ΟΑΕΔ. Παρά το γεγονός ότι ο εκρηκτικός πολλαπλασιασμός του φόρτου εργασίας συνοδεύθηκε από μείωση του στελεχικού δυναμικού κατά 30%-55% αλλά και από τις μειώσεις αποδοχών, οι μεταρρυθμίσεις της τριετίας με κομβικό σημείο την πληροφορική τεχνολογία έχουν βελτιώσει σχεδόν όλους τους δείκτες αποδοτικότητας.
Η κουλτούρα της δημόσιας διοίκησης είναι μια σοβαρή παράμετρος που σίγουρα χρειάζεται χρόνο για να μεταβληθεί. Αλλά το γεγονός αυτό πολλές φορές αφενός χρησιμοποιείται σαν άλλοθι για την αδράνεια της πολιτικής διακυβέρνησης και την αποποίηση της πολιτικής ευθύνης και αφετέρου στοχοποιεί συλλογικά τους δημόσιους υπαλλήλους και αποτρέπει τις αναγκαίες συμπράξεις των δημιουργικών δυνάμεων.
Στο άμεσο μέλλον ο Οργανισμός είναι ο κύριος φορέας εφαρμογής των νέων προγραμμάτων του Σχεδίου Δράσης για τους Νέους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι τρεις στους τέσσερις ανέργους είναι άνω των 30 ετών και ότι υπάρχουν περίπου 1,3 εκατομμύρια συμπολίτες μας ή 400.000 οικογένειες χωρίς κανέναν εργαζόμενο, οι ενέργειες περιστολής των επιπτώσεων της ανεργίας απαιτείται να συμπληρωθούν από παρεμβάσεις στους εξής τομείς:
1. Στην ανακούφιση ομάδων υψηλού κινδύνου φτώχειας και ιδιαίτερα των «οικογενειών χωρίς απασχόληση» με την άμεση δημιουργία προσωρινών θέσεων εργασίας από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα ως «προσωρινού εργοδότη της ύστατης προσφυγής» για ανέργους από οικογένειες χωρίς κανέναν εργαζόμενο.
2. Στην ανάσχεση των απολύσεων μέσω της θεσμοθέτησης και εισαγωγής κινήτρων για τον συνδυασμό μείωσης χρόνου εργασίας με επαγγελματική κατάρτιση εργαζομένων όταν υπάρχει διαπιστωμένη σημαντική μείωση της οικονομικής δραστηριότητας της επιχείρησης.
3. Στην ανάπτυξη κλαδικών δικτύων υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, με έμφαση στην αγροτοδιατροφική αλυσίδα, σε παραγωγικές και εξαγωγικές δραστηριότητες σε τομείς με διαπιστωμένες προοπτικές ανάπτυξης, μέσω ΣΔΙΤ.
Στη χώρα μας η έννοια της «δημόσιας υπηρεσίας» ορίζεται κατά κύριο λόγο από το ιδιοκτησιακό καθεστώς του φορέα που την παρέχει, δηλαδή η έμφαση επιδίδεται σχεδόν αποκλειστικά στο «δημόσιο» και μόνο περιθωριακά στην «υπηρεσία». Ταυτόχρονα, αποτελεί παραδοσιακά χώρο άσκησης κρατικής εξουσίας, όπου ο πολίτης αντιμετωπίζεται ως μια «διοικητική» απρόσωπη οντότητα, ανεξάρτητα από τις εξατομικευμένες ανάγκες του. Η βαθιά προσωπική μου πεποίθηση είναι ότι δημόσια υπηρεσία είναι αυτή που εξυπηρετεί με τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα τον πολίτη, στην οποία έχουν πρόσβαση όλοι, είναι υπό δημόσιο έλεγχο, αξιολόγηση και εποπτεία και λογοδοτεί στην κοινωνία.
Αυτές είναι οι αρχές που διέπουν τη Διοίκηση του ΟΑΕΔ. Παρά το γεγονός ότι ο εκρηκτικός πολλαπλασιασμός του φόρτου εργασίας συνοδεύθηκε από μείωση του στελεχικού δυναμικού κατά 30%-55% αλλά και από τις μειώσεις αποδοχών, οι μεταρρυθμίσεις της τριετίας με κομβικό σημείο την πληροφορική τεχνολογία έχουν βελτιώσει σχεδόν όλους τους δείκτες αποδοτικότητας.
Η κουλτούρα της δημόσιας διοίκησης είναι μια σοβαρή παράμετρος που σίγουρα χρειάζεται χρόνο για να μεταβληθεί. Αλλά το γεγονός αυτό πολλές φορές αφενός χρησιμοποιείται σαν άλλοθι για την αδράνεια της πολιτικής διακυβέρνησης και την αποποίηση της πολιτικής ευθύνης και αφετέρου στοχοποιεί συλλογικά τους δημόσιους υπαλλήλους και αποτρέπει τις αναγκαίες συμπράξεις των δημιουργικών δυνάμεων.
Ο κ. Ηλ. Κικίλιας είναι διοικητής του ΟΑΕΔ και διευθυντής Ερευνών στο ΕΚΚΕ.
tovima.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου