Προστατευόμενη απασχόληση

«Είναι καιρός να καταλάβουμε πως δεν έχουμε να περιμένουμε άλλη κατανόηση από εκείνη του ανθρώπου, για τον άνθρωπο, υπέρτατος νόμος μας η τραγική Αλληλεγγύη» Άγγελος Τερζάκης.

Προστατευόμενη απασχόληση μια δομή αξιοπρέπειας ακόμη απούσα από το παρών τοπικό προνοιακό σκηνικό, την οραματιστήκαμε αλλά δεν την είδαμε...  Η έλλειψή της προκαλεί τραγικά αδιέξοδα, ακυρώνοντας έτσι τον αγώνα μιας ζωής.

Θα μπορούσε να είναι η δικαίωση της αγωνιώδους προσπάθειας μιας μερίδας γονέων παιδιών με νοητικές αναπηρίες και αυτισμό, που διάλεξαν τον δύσκολο δρόμο της ένταξης αποκλείοντας τον εύκολο της αφάνειας Άλλη μια επιταγή της πολιτείας χωρίς αντίκρισμα, που δρώντας καθαρά πατερναλιστικά δεν πήρε στα σοβαρά πάγιες ανάγκες ευάλωτων ομάδων για αποδοχή και ανάληψη επαγγελματικής ευθύνης.

Μια ακόμη δημόσια υπόσχεση από επίσημα στόματα σε ημερίδες επίσης χωρίς αντίκρισμα, προφανώς γιατί «το κάρο προηγήθηκε από τα άλογα». Η αποκατάσταση των ατόμων με πολλαπλές αναπηρίες καθώς και αυτής της ομάδας «νοητικώς υστερούντων» έχει γίνει συνείδηση από όλους ότι  είναι ανέφικτη από την ελληνική κοινωνία.

Έτσι στις 14.03.89 ψηφίζεται ο Ν.1836/89 που αναφέρεται στη σύσταση Ειδικών Παραγωγικών Κέντρων. Με τον όρο «προστατευόμενη εργασία» εννοούμε την κάθε μορφή εργασίας που παρέχεται σε άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, τα οποία λόγω της σοβαρότητας της αναπηρίας είναι δύσκολο να απορροφηθούν στην ελεύθερη αγορά εργασίας. Όσον αφορά το νομικό καθεστώς ως παραπάνω όρος δεν έχει την ίδια σημασία σε όλα τα κράτη μέλη. Σε μερικά οι εργαζόμενοι θεωρούνται και απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα .Αλλού δεν έχουν κανονικό συμβόλαιο εργασίας και πληρώνονται με το κατώτατο ημερομίσθιο.

Είναι εργασιακοί χώροι οι οποίοι δεν διαφέρουν από τους «κανονικούς» και στους οποίους εργάζονται άτομα των οποίων η επαγγελματική αποκατάσταση θεωρείται αδύνατη. Οι εργασίες είναι προσαρμοσμένες στις δυνατότητές τους και τα προϊόντα διατίθενται στην αγορά αποφέρουν έσοδα τα οποία όμως είναι ανεπαρκή για την κάλυψη των μισθών – ασφάλισης και αποκλείουν την ύπαρξη πλεονάσματος.

Τα εργαστήρια αυτά επιχορηγούνται και εποπτεύονται από το υπουργείο εργασίας επιβαρύνοντας τρόπον τινά τον κρατικό προϋπολογισμό, προσφέρουν όμως ουσιαστική κάλυψη αναγκών ατόμων με αναπηρίες. Από αυτή τη μορφή εργασίας δεν αποκλείεται μετά από μια μακροχρόνια παραμονή να αποκαθίστανται στην ελεύθερη αγορά. Υπάρχει ασφάλεια των εργαζομένων σε αυτά εφόσον εργάζονται με το δικό τους ρυθμό, σύμφωνα με το βαθμό των ικανοτήτων τους.

Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι εργάζονται και αμείβονται με το κατώτατο ημερομίσθιο και ασφαλίζονται τους καλύπτει το συναίσθημα της ισότιμης μεταχείρισης στην εργασία και της μη διαφοροποίησης τους από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Σε μερικές Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Ιταλία τα παραγωγικά εργαστήρια εμφανίζονται και με την μορφή συνεταιρισμών. Περισσότερα προστατευόμενα εργαστήρια υπάρχουν στο Βορρά της Ένωσης, από ότι στα Μεσογειακά κράτη μέλη.

Το 1992 0,2% του Ιταλικού εργατικού δυναμικού αφορούσε τα προστατευόμενα εργαστήρια  ενώ στη Δανία το ποσοστό ανερχόταν στο 12,2 %.

Η Προστατευόμενη απασχόληση έχει πολλές μορφές. Α) Ομαδική εργασία σχεδιασμένη για αναπήρους. Β) Εργασία σε προστατευόμενες συνθήκες σε κανονικές επιχειρήσεις (enclave). Γ) Τοποθέτηση στην ελεύθερη αγορά μέσα από μηχανισμούς συνοδευτικών υποστηρικτικών δομών. Δ) Εργασία στο σπίτι. Το δικαίωμα των ευπαθών ομάδων και δη των ατόμων με νοητικές αναπηρίες, για επαγγελματική αποκατάσταση και διά βίου μάθηση δεν είναι κάτι καινούριο είναι διαχρονική και επιτακτική ανάγκη.

Κάποτε η κοινωνία πρέπει να αλλάξει φορά στρέφοντας την πυξίδα της στην ένταξη και την ενσωμάτωση H προστατευόμενη απασχόληση προβάλει ως άλλη προοπτική που αν εφαρμοστεί σωστά, δημιουργεί διεξόδους στα αδιέξοδα, εξασφαλίζοντας έτσι τη συμμετοχή τη συνοχή και τη συνύπαρξη. Καλό καλοκαίρι!

pyxida.gr