Είναι η ανεργία στο τραπέζι των εταίρων;

Του Μπαμπη Παπαδημητριου

Ο μήνας Μάιος ήταν πάντοτε καλός για τους εργαζόμενους. Η προετοιμασία για τον τουρισμό οδηγεί σε αύξηση των προσλήψεων.

Πράγματι, έγιναν 108.902 προσλήψεις. Λιγότερες, πάντως, κατά 11% από πέρυσι. Το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας είναι ο χαμηλός βαθμός απασχόλησης. Εχουμε 3,8 εκατ. ανθρώπους στη δουλειά αλλά δεν εργάζονται τα 4,5 εκατομμύρια.

Η απαράδεκτη ανεργία –υπολογίστηκε στο 51%- στα νεαρά άτομα, που δεν έχουν περάσει τα 24 τους χρόνια, είναι γνωστό από παλαιότερα. Οι επιχειρήσεις διστάζουν να δεσμευτούν. Αλλά και τα νεαρά άτομα δεν είναι έτοιμα να αδράξουν τις ευκαιρίες απασχόλησης, όπως διαμορφώνονται στην αγορά εργασίας και όχι όπως τις περιγράφουν τα τηλεοπτικά σίριαλ ενός πλαστικοποιημένου κόσμου. Το πρόβλημα χειροτέρευσε όταν το κράτος σταμάτησε να προσλαμβάνει. Αλλά και πολλές επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών, που άνθησαν την εποχή της χαλαρότητας, έχασαν απότομα τους πελάτες τους. Επιπλέον, πολλές δεκάδες χιλιάδες ευκαιρίες μιας πρώτης απασχόλησης, καλύπτονται συστηματικά από τη μαζική προσφορά της φθηνής, ευέλικτης και υποταγμένης εργασίας των ξένων εργαζομένων.

Η έρευνα για την απασχόληση, την οποία διενεργεί η Στατιστική Αρχή, με την ίδια μέθοδο που γίνεται σε όλη την Ευρώπη, απεκάλυψε ένα νέο δράμα. Η ανεργία πήρε απαράδεκτες διαστάσεις σε δύο κρισιμότατες ηλικίες. Τον Απρίλιο του 2009 το ποσοστό όσων δεν είχαν δουλειά στις ηλικίες μεταξύ 35 και 44 ετών ήταν 7,2%. Στην αμέσως επόμενη ηλικία, μεταξύ 45 και 54 ετών, η ανεργία ήταν μικρότερη, στο 4,8%. Το γενικό επίπεδο ανέργων ήταν στο 9,1%.

Στις δύο αυτές κατηγορίες συντελείται έγκλημα κατά της χώρας. Στην πρώτη ηλικιακή κατηγορία λαμβάνεται συνήθως η απόφαση για το μέγεθος εκείνης της οικογένειας που θα μπορούσε να αντιμετωπίσει θετικά το σημαντικό πρόβλημα υπογεννητικότητας. Εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς πόσο δυσκολότερη γίνεται η απόφαση για ένα δεύτερο ή για το «κρίσιμο» τρίτο παιδί, όταν οι προοπτικές απασχόλησης είναι τόσο δυσμενείς.

Στη δεύτερη κατηγορία, τα νοικοκυριά που επισκέπτεται η ανεργία βρίσκονται αντιμέτωπα με την κατάρρευση. Είναι η εποχή που περιμένει κανείς τη βελτίωση του εισοδήματος. Τότε έρχονται οι αποφάσεις για επενδύσεις. Είτε πρόκειται για αποταμίευση, είτε για βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης.

Δύο στοιχεία, συμπληρωματικά στα προηγούμενα. Κατά κανόνα, η ανεργία στις γυναίκες ήταν η μισή ή και λιγότερη από εκείνη των ανδρών, των οποίων οι αμοιβές παραμένουν σημαντικά καλύτερες. Τα σημερινά ποσοστά δείχνουν ανεργία 20% στους άνδρες και 26% στις γυναίκες. Τέλος, όλες, σχεδόν, οι δουλειές που δεν χρειάζονται εξειδίκευση και δεν πληρώνουν καλά, καλύπτονται πολύ φθηνά, από τους ξένους εργάτες.

Η συνεχής αύξηση της ανεργίας και η εμμονή σε ακατάλληλους νομικούς κανόνες διαλύουν την αγορά εργασίας. Αναρωτιέται κανείς τι υπάρχει στο τραπέζι συζητήσεων κυβέρνησης και κοινωνικών εταίρων;