Περιορισμένης χρήσης το επίδομα ανεργίας

 Χριστίνα Κοψίνη

Με το άρθρο 152 το επίδομα ανεργίας όχι μόνο μετατρέπεται σε προπληρωμένη κάρτα, κατά το market pass, αλλά τίθεται και υπό περιορισμό το τμήμα εκείνο που μπορεί ο άνεργος να ρευστοποιήσει ● Εντονη κριτική για πολλά σημεία του σχεδίου νόμου και ιδίως για την ουσιαστική εξομοίωση ΤΕΑ με τα ομαδικά ασφαλιστήρια προγράμματα των ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών.

Πυρ ομαδόν δέχτηκε το τελευταίο διήμερο ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Πάνος Τσακλόγλου, στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής για τις βασικότερες διατάξεις του ασφαλιστικού νομοσχεδίου το οποίο φέρει τη σφραγίδα του. Κύριο σημείο αντιπαράθεσης με όλα τα κόμματα, πλην της Ν.Δ., οι διατάξεις του νομοσχεδίου που αφορούν την αναμόρφωση του πλαισίου λειτουργίας των Ταμείων Επαγγελματικής (συμπληρωματικής) Ασφάλισης. Των ΤΕΑ, τα οποία περνούν πλέον στην πλήρη και αποκλειστική εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδος. Η κριτική εστιάζεται στην ουσιαστική εξομοίωση ΤΕΑ με τα ομαδικά ασφαλιστήρια προγράμματα που ευνοούν υπέρμετρα τις ιδιωτικές ασφαλιστικές.

Ωστόσο ακόμη μία διάταξη που μέχρι σήμερα ήταν στο απυρόβλητο ανέδειξε και μία άλλη, εκ τους αποτελέσματος, εκχώρηση, αυτή τη φορά προς τους σουπερμακετάδες.

Περιορισμοί

Πρόκειται για το άρθρο 152 με το οποίο το επίδομα ανεργίας όχι μόνο μετατρέπεται σε προπληρωμένη κάρτα, κατά το market pass, αλλά τίθεται και υπό περιορισμό το τμήμα εκείνο που μπορεί ο άνεργος να ρευστοποιήσει. «Ο χρήστης της κάρτας δικαιούται να λαμβάνει ποσό σε μετρητά από τον λογαριασμό του που δεν υπερβαίνει το ήμισυ (1/2) των επιδομάτων που έχει λάβει... Η χρήση της προπληρωμένης κάρτας επιτρέπεται για συναλλαγές που πραγματοποιούνται εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης», αναφέρει η σχετική διάταξη.

Το θέμα έθιξε πρώτος από τους ομιλητές των φορέων που είχαν κληθεί προς ακρόαση ο Γιώργος Μακράκης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας εργαζομένων της ΔΥΠΑ, πρ. ΟΑΕΔ. «Πρόκειται για μία αδιανόητη και ντροπιαστική διάταξη», υποστήριξε ο κ. Μακράκης, επισημαίνοντας παράλληλα ότι το επίδομα ανεργίας δεν είναι ένα προνοιακό επίδομα, αλλά μία ανταποδοτική εισφορά την οποία καταβάλλουν εργαζόμενοι και εργοδότες.

«Νομίζω ότι πραγματικά ντροπιάζει τους ανέργους, τους θεωρεί διαχειριστικά ανίκανους να χρησιμοποιήσουν το ποσό του επιδόματος ανεργίας ως το εισόδημά τους. Θυμάμαι, μάλιστα, για το ΚΕΑ, όταν ήταν οι θεσμοί εδώ, είχα διαβάσει κάπου ότι οι θεσμοί είχαν απαγορεύσει τη σχετική πρόβλεψη να δοθούν με κάρτα, να δοθεί με κάρτα το συγκεκριμένο επίδομα, θεωρώντας ότι καταπατά την αξιοπρέπεια των δικαιούχων. Δεν το έκαναν οι θεσμοί, θα το κάνετε εσείς; Νομίζω ότι πρέπει να το πάρετε πίσω», είπε ο Γ. Μακράκης.

Τη σχετική διάταξη επέκρινε σφόδρα και ο βουλευτής του ΚΚΕ, Χρήστος Κατσιώτης, ενώ το ερώτημα που έθεσε και ο Γ. Μουλκιώτης, βουλευτής του ΠΑΣΟΚ, προς τον κ. Τσακλόγλου, για το εάν και σε ποια άλλη προηγμένη χώρα εφαρμόζεται ένας παρόμοιος περιορισμός της χρήσης του επιδόματος ανεργίας, έμεινε αναπάντητο μέχρι το τέλος της χθεσινής συνεδρίασης.

Αποστάσεις

Αποστάσεις επί του θέματος κράτησε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, συμμετέχοντας σε πάνελ στο ΟΤ FORUM «Ελληνική Επιχειρηματικότητα 2.0+», και παραδέχτηκε και ο ίδιος ότι όταν μιλάμε για επίδομα ανεργίας, μιλάμε για μια ανταποδοτική παροχή.

«Πρώτα από όλα το επίδομα ανεργίας δεν είναι κάτι που το παρέχει η ΔΥΠΑ ή το κράτος. Εχει πληρώσει ο εργαζόμενος τις εισφορές του για να έχει επίδομα ανεργίας, δικά του λεφτά είναι, απλά εμείς τα διαχειριζόμαστε με όσο μεγαλύτερη ευθύνη μπορούμε. Οταν είμαστε έτοιμοι να κάνουμε τις ανακοινώσεις θα σας τις πω. Θέλω να το κάνω πιο ευέλικτο και πιο ελκυστικό» είπε ο κ. Γεωργιάδης, προαναγγέλλοντας, μάλιστα, και νέο νομοσχέδιο για την αναμόρφωση του επιδόματος και την κλιμακωτή εισφορά αλληλεγγύης.

ΣΕΒ: O περιορισμός στο όριο του 20% του ακαθάριστου εισοδήματος (Σ.Σ. ως εισφορά στα ΤΕΑ), όταν δεν περιλαμβάνονται πρόσθετες αμοιβές παραγωγικότητας, μειώνουν τα περιθώρια αυτά, σε σημαντική μερίδα εργαζομένων, ειδικά μεσαίων, ανώτερων και ανώτατων στελεχών. Αυτό ισχύει και για τα ομαδικά ασφαλιστήρια προγράμματα και για τα ΤΕΑ.

ΓΣΕΕ: To νομοσχέδιο είναι φωτογραφικά δομημένο για τις τέσσερις μεγάλες πολυεθνικές εταιρείες που επενδύουν τα χρήματά τους στο εξωτερικό και όχι σε εγχώρια επενδυτικά προϊόντα. Κατά παράβαση της ευρωπαϊκής πρακτικής πλήττει ευθέως την προστασία των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των ασφαλισμένων εργαζομένων στον βαθμό που επιβάλλει στα μη Κερδοσκοπικά Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης αυστηρές υποχρεώσεις ενώ ταυτόχρονα εξαιρεί από αυτές τις αυστηρές διοικητικές προϋποθέσεις τα ομαδικά ασφαλιστήρια και τα συνταξιοδοτικά συμβόλαια των ασφαλιστικών εταιρειών. Κλείνει το μάτι στους εργοδότες να επιλέξουν ασφαλιστικές επιχειρήσεις για την επαγγελματική ασφάλιση των εργαζομένων καθώς εξομοιώνει φορολογικά τα κερδοσκοπικά ομαδικά ασφαλιστήρια με τα μη κερδοσκοπικά ΤΕΚΑ, απαξιώνοντας με τον τρόπο αυτό την προστασία των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων. Για πρώτη φορά από την ίδρυση της έναρξης του θεσμού επιτρέπει να δραστηριοποιηθούν στον χώρο της επαγγελματικής ασφάλισης οι κερδοσκοπικές ασφαλιστικές εταιρείες, τις οποίες και αυτές όμως χωρίζει σε προνομιούχες και μη προνομιούχες.

Ενας ασφαλισμένος επί τέσσερα χρόνια σε ένα ΤΕΑ που απολύεται σήμερα στα 45 του, δεν έχει τη δυνατότητα να πάρει τα χρήματα άμεσα μέσω του ΤΕΑ. Δηλαδή, όχι την ώρα που τα έχει ανάγκη αυτά τα χρήματα, γιατί απολύθηκε και τα χρειάζεται αυτός και η οικογένειά του, αλλά θα πρέπει να περιμένει στα 55 του, αναλαμβάνοντας για μια δεκαετία και τους επενδυτικούς κινδύνους που ελλοχεύουν σ’ αυτή τη δεκαετία. Εν αντιθέσει με τα ομαδικά ασφαλιστήρια, που ένας 45άρης μπορεί άμεσα να πάει να πάρει τα χρήματά του στα 45 του και την ώρα που τα έχει ανάγκη. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι αυτή η διάκριση λειτουργεί σε βάρος των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης και υπέρ των ΤΕΑ και αναρωτιόμαστε για ποιο λόγο.

ΕΣΕΕ: Η υποχρεωτική παρακράτηση του 60% της σύνταξης έως ότου το χρέος μειωθεί στα 20.000 ευρώ, κρίνουμε ότι θα προκαλέσει προβλήματα επιβίωσης για αρκετούς χαμηλοσυνταξιούχους του πρώην Οργανισμού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ), οδηγώντας τους στη φτωχοποίηση, δεν θα μπορούν να ζήσουν. Εναλλακτικά, και νομίζουμε ότι αυτό θα λύσει το πρόβλημα, προτείνουμε τη μείωση του προαναφερθέντος ποσού στα επίπεδα των 30% με 40%.

Αρκετά μέλη μας αντιμετωπίζουν σοβαρότατο πρόβλημα καθώς από τα τρία κριτήρια που τίθενται, δεν καλύπτουν εκείνο του ηλικιακού ορίου των 67 ετών και έτσι, δεν μπορούν να κάνουν χρήση του νέου αυξημένου ορίου οφειλών. Κανονικά όσοι πληρούν τα δύο κριτήρια των καταθέσεων και των ενσήμων θα πρέπει να βγουν στη σύνταξη από τα 62 έτη. Ο λόγος είναι απλός, μέχρι τα 67 έτη οι οφειλές θα έχουν περάσει κατά πολύ το όριο των 30.000 ευρώ, μέσω των προσαυξήσεων. Αρα, θα καταλήξουν στο ίδιο αδιέξοδο να μην μπορούν να πάρουν σύνταξη.

ΓΣΕΒΕΕ: Η θεσμοθέτηση, δηλαδή η εξομοίωση μέσω της φορολόγησης των παροχών των ΤΕΑ με τα ομαδικά ασφαλιστήρια που προσφέρουν ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες μάς δημιουργεί ένα ερωτηματικό, διότι ενώ τα ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης είναι κοινωνικού σκοπού, οι ασφαλιστικές εταιρείες σε κάθε περίπτωση είναι κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Ελληνική Ενωση ΤΕΑ: Επέρχεται μόνο μια απλή φορολογική εξομοίωση των ΤΕΑ με τα ομαδικά ασφαλιστήρια συμβόλαια των ασφαλιστικών επιχειρήσεων, το οποίο είναι προβληματικό και στην πραγματικότητα υποβιβάζει την προστασία των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων των εργαζομένων προς αυτή την κατεύθυνση.

Επίσης, αυτό το νομοσχέδιο εισάγει βαρύτατους φορολογικούς συντελεστές που αποκλείουν, στην πραγματικότητα, την επαγγελματική ασφάλιση στους μεσήλικες εργαζόμενους, μισθωτούς και ελεύθερους επαγγελματίες, με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, για τους οποίους αντικειμενικά υφίσταται κενό συνταξιοδότησης και κεφαλαιοποίησης, με δεδομένο ότι το ΤΕΑ που έχει δημιουργηθεί αφορά τους νέους εργαζόμενους.

Με τη βαρύτατη φορολογία, που αποκλείει όλους τους μισθωτούς και τους ελεύθερους επαγγελματίες με εισοδήματα από 15.000 έως 25.000 ευρώ, στην πραγματικότητα αυτό ακυρώνει την πολύ σωστή πρόβλεψη του νομοσχεδίου για τη σύσταση εργοδοτικών Ταμείων. Διότι, από δω και πέρα, καθιστά τα ΤΕΑ «οχήματα αποταμίευσης» για μεγάλα εισοδήματα, για εργαζόμενους που έχουν εισοδήματα άνω της κλίμακας του οριακού φορολογικού 44%.

Επομένως, έτσι γίνονται τα ΤΕΑ κλειστά κλαμπ μόνο για εργαζομένους με υψηλά εισοδήματα. Επίσης, με το νομοσχέδιο αυτό, στην πραγματικότητα, επιβάλλεται ένα πολύ βαρύ πλαίσιο εποπτικό από τον νομοθέτη στα Ταμεία, δεδομένου ότι –να λάβουμε υπόψη– στην Ελλάδα, σήμερα, το 55% των 28 επαγγελματικών Ταμείων που λειτουργούν είναι επιχειρησιακά, δηλαδή έχουν εργοδότη και εργαζόμενο, το 40% είναι ΤΕΑ του δημοσίου τομέα και το 5% είναι ΤΕΑ.

Επίσης, αυτό με τη βαρύτατη φορολογία, που αποκλείει όλους τους μισθωτούς και τους ελεύθερους επαγγελματίες με εισοδήματα από 15.000 έως 25.000 ευρώ, στην πραγματικότητα αυτό ακυρώνει την πολύ σωστή πρόβλεψη του νομοσχεδίου για τη σύσταση εργοδοτικών Ταμείων. Διότι, από δω και πέρα, καθιστά τα ΤΕΑ «οχήματα αποταμίευσης» για μεγάλα εισοδήματα, για εργαζόμενους που έχουν εισοδήματα άνω της κλίμακας του οριακού φορολογικού 44%.

Τα κυριότερα σχόλια των φορέων στην Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής Ο Γιώργος Μακράκης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας εργαζομένων της ΔΥΠΑ, πρ. ΟΑΕΔ, σχολίασε ως «αδιανόητη και ντροπιαστική» τη διάταξη για την προπληρωμένη κάρτα, επισημαίνοντας ότι το επίδομα ανεργίας δεν είναι ένα προνοιακό επίδομα, αλλά μία ανταποδοτική εισφορά