ΠΑΜΕ για ΟΑΕΔ:Πολύμορφος μηχανισμός ενίσχυσης των εργοδοτών με τα λεφτά των εργαζομένων

Η εισήγηση που παρουσιάστηκε στη συνέντευξη Τύπου του ΠΑΜΕ στη Θεσσαλονίκη
Στη συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Παρασκευή 7/9 στη Θεσσαλονίκη η Εκτελεστική Γραμματεία, μαζί με το πρόγραμμα δράσης και τους στόχους του ταξικού κινήματος για το επόμενο διάστημα (τα οποία παρουσιάστηκαν αναλυτικά στο προηγούμενο φύλλο του «Ριζοσπάστη του Σαββατοκύριακου», 8-9/9/2018), πραγματοποιήθηκε επίσης ξεχωριστή εισήγηση την οποία δημοσιεύει σήμερα ο «Ριζοσπάστης», για τον ΟΑΕΔ ως πολύμορφο μηχανισμό ενίσχυσης των εργοδοτών με λεφτά των εργαζομένων και για τις διεκδικήσεις του ταξικού κινήματος για την προστασία των ανέργων.

***

Παρά το αφήγημα της κυβέρνησης για την τάχα «μεταμνημονιακή Ελλάδα», η επόμενη μέρα είναι το ίδιο μαύρη, συνέχεια των προηγούμενων, γιατί οι νόμοι των μνημονίων που αφορούν τη ζωή του εργαζόμενου λαού παραμένουν ανέγγιχτοι.

Η ανεργία, παρά τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης, παραμένει σε υψηλά επίπεδα. Οι άνεργοι είναι ουσιαστικά απροστάτευτοι, καθώς το ύψος του επιδόματος και η διάρκειά του δεν καλύπτουν τις ανάγκες αξιοπρεπούς διαβίωσης του άνεργου και της οικογένειάς του, τα δε προγράμματα και παροχές του ΟΑΕΔ βρίσκονται μακριά από τις ανάγκες των ανέργων και των εργαζομένων.

Σύμφωνα με επίσημα και τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΟΑΕΔ, οι άνεργοι ανήλθαν τον Ιούλη στα 959.438 άτομα. Το στοιχείο αυτό δείχνει αύξηση ανέργων κατά 36.185, αν γίνει σύγκριση με τον Ιούνη και επίσης αύξηση κατά 31.134, αν η σύγκριση γίνει με τον Ιούλη του 2017. Σε κάθε περίπτωση διαπιστώνεται αύξηση ανέργων, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό, μιας και βρισκόμαστε ακόμα με ενεργά δεκάδες προγράμματα και με την εποχική εργασία στον Τουρισμού σε πλήρη έκταση, με το σύνολο των εργαζομένων στον κλάδο να παρουσιάζονται ακόμα ως εργαζόμενοι.Τα στοιχεία του ΟΑΕΔ προβληματίζουν και από τη διάσταση της μακροχρόνιας ανεργίας, που συνεχίζει να διατηρείται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Ειδικότερα, οι μακροχρόνια άνεργοι κάλυψαν τον Ιούλη το 55% του συνόλου, αφού ανήλθαν στα 528.098 άτομα.

Οι επιδοτούμενοι άνεργοι είναι 109.434, δηλαδή το 11% περίπου των συνολικά ανέργων, με διάρκεια επιδότησης το ανώτερο 12 μήνες και με μέσο όρο επιδότησης τους 6 μήνες. Τα επιδόματα - ψίχουλα χορηγούνται σε ένα ελάχιστο ποσοστό των ανέργων.

Τα «προγράμματα απασχόλησης» περιλαμβάνουν κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας με ημερομηνία λήξης για τους «ωφελούμενους», προσφέροντας πάμφθηνη εργατική δύναμη και άλλα «κίνητρα» στις επιχειρήσεις, αλλά και αυξανόμενες «δεσμεύσεις» των εγγεγραμμένων ανέργων στα μητρώα του Οργανισμού. Είναι ταξικές επιλογές, είναι όψεις του «προσώπου» της αντιλαϊκής πολιτικής που αντιμετωπίζουν καθημερινά εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι.

Τι, αλήθεια, άλλαξε όλα αυτά τα χρόνια όσον αφορά τα δικαιώματα των ανέργων και το πλέγμα προστασίας τους, ώστε να δικαιολογούνται οι πανηγυρισμοί της κυβέρνησης;

1) Αυξήθηκε το επίδομα ανεργίας;

2) Αυξήθηκε ο χρόνος επιδότησης των ανέργων;

3) Δυνάμωσε το πλέγμα προστασίας των ανέργων συνολικά με παροχές και επιδόματα;

4) Αυξήθηκαν οι επιδοτούμενοι άνεργοι σε σχέση με το σύνολο των ανέργων;

5) Δημιουργήθηκαν θέσεις σταθερής εργασίας από τα εκατοντάδες προγράμματα απασχόλησης των τελευταίων ετών;

6) Βρήκαν περισσότεροι νέοι από τη μαθητεία σταθερή δουλειά μετά την πρακτική τους;

7) Υπάρχει νέο κατασκευαστικό έργο;

8) Αυξήθηκε σε δικαιούχους το πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού;

9) Επανήλθαν οι κοινωνικές παροχές της πρώην κοινωνικής Εργατικής Εστίας;

Αναφερόμαστε σε έναν Οργανισμό που αυτήν τη στιγμή έχει αφήσει απλήρωτους για 4 μήνες τους εργαζόμενους στην καθαριότητα, που δουλεύουν στα κτίριά του με 4ωρη απασχόληση και μόλις για 8 μήνες, με μισθό 330 ευρώ. Να πληρωθούν εδώ και τώρα, να έχουν μόνιμη και σταθερή εργασία! Παρά τις όποιες νομικές ή άλλες διαφορές υπάρχουν με εργολάβους που για χρόνια τώρα μασουλάνε πάνω στις σάρκες και τις ανάγκες των εργαζομένων, δεν μπορεί να δικαιολογηθεί σε καμία περίπτωση η καθυστέρηση των δεδουλευμένων, όταν μάλιστα εργοδότης είναι το ίδιο το κράτος.

Είναι ο ίδιος ο Οργανισμός που ενώ κάνει φιέστες με υφυπουργούς και στελέχη του για τη μαθητεία, διαλαλώντας την αναβαθμισμένη τεχνική εκπαίδευση, αφήνει τα παιδιά στις σχολές απλήρωτα σταθερά πάνω από ένα τρίμηνο.

Οργανισμός ενίσχυσης του κεφαλαίου με τα λεφτά των εργαζομένων

Οι προτεραιότητες του ΟΑΕΔ αποκαλύπτονται ολοκάθαρα. Δεν είναι απλά ένας Οργανισμός που ασκεί κοινωνική πολιτική με συγκεκριμένους όρους και προϋποθέσεις. Αποτελεί τη βασική κυβερνητική πολιτική, συνέχεια της πολιτικής προηγούμενων κυβερνήσεων.

Σύμφωνα με τον φετινό προϋπολογισμό, από τα 2,993 δισ. ευρώ έσοδα, που προέρχονται κατά βάση από την εργασία και τις εισφορές των εργαζομένων, μόλις 986 εκατ. ευρώ προβλέπεται να φτάσουν απευθείας στους ανέργους, δηλαδή περίπου το 33% των συνολικών εσόδων. Σε σύγκριση με 5 χρόνια πριν, με το 2012, το αντίστοιχο κονδύλι έφτανε στο 1,737 δισ. ευρώ. Κάθε χρόνο και με όλες τις κυβερνήσεις έως σήμερα, το συγκεκριμένο κονδύλι που αφορά την επιδότηση των ανέργων μειώνεται σταθερά, παρά την αλματώδη αύξηση της ανεργίας που έχει μεσολαβήσει αυτά τα χρόνια.

Την ίδια στιγμή, προϋπολογίζονται στα 450 εκατ. ευρώ, ενισχυμένες κατά 100 εκατ. ευρώ από τα 350 εκατ. της περσινής χρονιάς, οι λεγόμενες «ενεργητικές μορφές απασχόλησης»,δηλαδή τα γνωστά σε όλους «προγράμματα απασχόλησης», τα προγράμματα ολιγόμηνης εργασίας, που στην ουσία ανακυκλώνουν την ανεργία και παράλληλα τονώνουν με ζεστό χρήμα τα κέρδη της εργοδοσίας, προσφέροντας τζάμπα εργαζόμενους.

Μοχλός για την πληρέστερη προσαρμογή στις ανάγκες της μεγαλοεργοδοσίας είναι και ο«επανασχεδιασμός του επιχειρησιακού μοντέλου» του Οργανισμού. Το ζήτημα δεν είναι καινούργιο, καθώς πρόκειται για έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη ήδη από το 2012. Υλοποιείται, μάλιστα, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις Δημόσιες Υπηρεσίες Απασχόλησης της Βρετανίας, της Σουηδίας και της Γερμανίας.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΟΑΕΔ έχει στόχο να γενικευτεί μέσα στο τρέχον έτος η εφαρμογή της μεθοδολογίας για την καταγραφή του προφίλ, την τμηματοποίηση και κατηγοριοποίηση των ανέργων (profiling), την οποία έχει ήδη εφαρμόσει πιλοτικά. Πρόκειται για μεθοδολογία που κατατάσσει τους ανέργους σε κατηγορίες με βάση τα ατομικά τους χαρακτηριστικά. Σε κάθε κατηγορία «θα αντιστοιχεί ένα συγκεκριμένο μενού υπηρεσιών», διαφοροποιημένο «ως προς το είδος και την ένταση των παρεχόμενων υπηρεσιών και ως προς τα προγράμματα ενεργητικών πολιτικών απασχόλησης».

Για τα επιδόματα

Με εντελώς ανεπαρκή ψίχουλα, που περιορίζονται σε μόλις 360 ευρώ το μήνα, επιδοτεί ο ΟΑΕΔ τους ανέργους που καταφέρνουν να συγκεντρώσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις για να τους χορηγηθεί το επίδομα ανεργίας. Συγκεκριμένα, το επίδομα για τους εργαζόμενους που δούλευαν με πλήρη απασχόληση πριν βρεθούν στην ανεργία αντιστοιχεί στο 55% του ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.

Ακόμα όμως κι αυτό το συρρικνωμένο επίδομα χορηγείται μόνο σε ένα ελάχιστο ποσοστό των εγγεγραμμένων στα μητρώα του ΟΑΕΔ ανέργων.

Συνάρτηση των ημερών εργασίας του κάθε ανέργου είναι το χρονικό διάστημα για το οποίο δικαιούται το επίδομα, το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από 5 έως 12 μήνες.

Ακόμα χειρότεροι είναι οι όροι που αντιμετωπίζουν οι χιλιάδες εποχικά εργαζόμενοι, αφού το χρονικό διάστημα της επιδότησης μπορεί να διαρκεί μόνο τρεις μήνες και πέντε μέρες κάθε έτος.

Τις υποτυπώδεις παροχές συμπληρώνει πλέον το «καθηκοντολόγιο» των ανέργων, στο οποίο προβλέπεται η υποχρέωση του εγγεγραμμένου ανέργου να συναινεί σε «κατάλληλες θέσεις εργασίας», με την «καταλληλότητα» μιας θέσης εργασίας να συναρτάται με τη διάρκεια της ανεργίας: Οσο οι μήνες της ανεργίας αυξάνονται, τόσο ο πήχης κατεβαίνει, επιβάλλοντας στον άνεργο την αποδοχή θέσεων εργασίας με χειρότερους όρους αμοιβής.

Προβλέπεται ακόμα πως ο εγγεγραμμένος άνεργος πρέπει να «αναζητά ενεργά εργασία», ενώ στο πλαίσιο αυτής της «ενεργής αναζήτησης» συμπεριλαμβάνεται η επαφή του ανέργου με «ιδιωτικό γραφείο ευρέσεως εργασίας».

Πρόκειται για τα γραφεία που οι εργαζόμενοι και τα σωματεία αποκαλούν «σύγχρονα δουλεμπορικά», καθώς λειτουργούν ως μεσάζοντες και «νοικιάζουν» εργαζόμενους σε επιχειρήσεις, διαφημίζοντας τον «υψηλό βαθμό ευελιξίας» που παρέχουν στους πελάτες τους, μειώνοντας παράλληλα το «κόστος» τους. Οι εργαζόμενοι μέσω των «δουλεμπορικών» δουλεύουν κάτω από συνεχή αβεβαιότητα, άλλοτε μια μέρα το μήνα και άλλοτε επτά μέρες τη βδομάδα, με τα δικαιώματά τους να βρίσκονται στο στόχαστρο της εργοδοσίας και την ανεργία να τους περιμένει στη γωνία.

Ο προσδιορισμός μιας σειράς «υποχρεώσεων» και «καθηκόντων» των ανέργων αποτελεί βήμα στην κατεύθυνση της εισαγωγής και επιβολής «ποινών», μέσα από τις οποίες ο ΟΑΕΔ θα αξιοποιείται συνολικότερα ως μηχανισμός περικοπής επιδομάτων και παροχών.

Για τα προγράμματα απασχόλησης

Την ίδια στιγμή που οι παροχές προς τους ανέργους «ψαλιδίζονται» συνεχώς, ο ΟΑΕΔ λειτουργεί όλο και πιο έντονα ως μηχανισμός πολύμορφης ενίσχυσης των εργοδοτών.

«Η μείωση της ανεργίας αποτελεί κομμάτι του ίδιου πολιτικού σχεδίου με την προστασία των εργασιακών δικαιωμάτων», ισχυριζόταν σε πρόσφατη συνέντευξή του ο υφυπουργός Εργασίας, Ν. Ηλιόπουλος, διαφημίζοντας «δέκα νέα προγράμματα για περισσότερους από 80.000 ανέργους»μέχρι το τέλος του έτους.

Τα ίδια τα προγράμματα, ωστόσο, από τα οποία άλλα ήδη «τρέχουν» και άλλα προαναγγέλλονται, σκιαγραφούν το εργασιακό τοπίο που περιλαμβάνεται στα σχέδια της κυβέρνησης: Οι χιλιάδες άνεργοι που δουλεύουν προσωρινά μέσα από αυτά αμείβονται με μισθούς - ψίχουλα, στα όρια του βασικού μισθού, μένουν συχνά απλήρωτοι, εκτίθενται σε επαγγελματικούς κινδύνουςχωρίς μέτρα για την ασφάλεια και την προστασία της υγείας τους. Μετά από το ολιγόμηνο «διάλειμμα» της συμμετοχής στο πρόγραμμα, επιστρέφουν στις ουρές της ανεργίας,περιμένοντας να έρθει ξανά η σειρά τους όταν το άθροισμα των μηνών της δικής τους ανεργίας ξεπεράσει το αντίστοιχο άθροισμα αυτών που στέκονται στην ίδια ουρά μαζί τους.

Επιπλέον, οι προσωρινές και κακοπληρωμένες θέσεις εργασίας που ανακυκλώνουν και μοιράζουν την ανεργία, συνοδεύονται από επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις ασφαλιστικών εισφορών και άλλα «κίνητρα» στην εργοδοσία. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το ζεστό χρήμα που λαμβάνουν μέσω επιδότησης οι εργοδότες, είναι το τελευταίο πρόγραμμα που εγκρίθηκε στο πρόσφατο ΔΣ του ΟΑΕΔ, που έχει επιδότηση μισθολογικού και μη μισθολογικού κόστους έως 800 ευρώ, δηλαδή το διπλάσιο και παραπάνω ποσό από το σημερινό επίδομα ανεργίας.

Για τα προγράμματα «κοινωφελούς εργασίας»

Με απόφαση της κυβέρνησης και τη στήριξη της ΚΕΔΕ θα συνεχίσουν να προστίθενται δεκάδες χιλιάδες άνεργοι στα οχτάμηνα προγράμματα της «κοινωφελούς εργασίας», που θα δουλέψουν σε δήμους και Περιφέρειες με πολύ χαμηλούς μισθούς, ανεξάρτητα από ειδικότητα, θέση και αντικείμενο εργασίας.

Στις σχετικές προκηρύξεις των προγραμμάτων διασφαλίζεται ακόμη ότι ο ΟΑΕΔ και οι επιβλέποντες φορείς «δεν υποχρεούνται να καταβάλλουν οποιαδήποτε άλλη παροχή ή αμοιβή στους ωφελούμενους», όπως για παράδειγμα επιδόματα, και πως «δεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας, πέραν των ρητώς προβλεπομένων».

Με αυτόν τον τρόπο στοχεύουν να καλύψουν τα τεράστια κενά που υπάρχουν στους δήμους λόγω της έλλειψης μόνιμου προσωπικού, με «ευέλικτες» και κακοπληρωμένες μορφές εργασίας, χτυπώντας το δικαίωμα όχι μόνο στη μόνιμη και σταθερή δουλειά, αλλά και σε μια σειρά από εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα.

Για την «εργατική κατοικία»

Παρά τα διάφορα προγράμματα οικονομικών ρυθμίσεων και τις παραδόσεις οριστικών παραχωρητηρίων που πραγματοποιούνται με φιέστες ανά την Ελλάδα, που σημειωτέον δεν αφορούν το σύνολο των οικιστών και των δανειοληπτών που είχαν πρόσβαση στις διάφορες παροχές του πρώην ΟΕΚ, μια βασική πλευρά παραμένει σε πρώτο πλάνο και μάλιστα έχει επείγουσα σημασία:

Από την κατάργηση των δύο Οργανισμών και την ενσωμάτωσή τους στον ΟΑΕΔ, κανένα νέο στεγαστικό πρόγραμμα δεν εκπονείται και δεν πραγματοποιείται, παρά το γεγονός πως οι κρατήσεις των εργαζομένων συνεχίζονται, έχοντας αποφέρει στο κράτος ένα συνολικό ποσό που ξεπερνά το 1,2 δισ. ευρώ από το 2011 μέχρι σήμερα. Αυτά τα χρήματα ανήκουν στους εργαζόμενους και κανένας δεν έχει δικαίωμα να τα παρακρατεί και να μην τα επιστρέφει στους δικαιούχους τους μέσω νέων προγραμμάτων.

Με τις πρόσφατες καταστροφές σε Ανατολική και Δυτική Αττική από πλημμύρες και φωτιές, είναι πλέον καθαρό στα μάτια όλων πως η απόκτηση στέγης για την εργατική - λαϊκή οικογένεια δεν πρέπει και δεν μπορεί να είναι ατομική υπόθεση.

Η ανάγκη του λαού για στέγη ποτέ δεν ήταν μέριμνα του κράτους. Ακόμα και ο ΟΕΚ που είχε τέτοιο ρόλο, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων έχει απονεκρωθεί, και ως οργανισμός και ως προς το αντικείμενο που είχε, δηλαδή τις κατασκευές εργατικών κατοικιών, επιδοτήσεις ενοικίου κ.ο.κ.

Για τον «κοινωνικό τουρισμό» και τις παροχές της πρώην Εργατικής Εστίας

Η δραματική μείωση του εισοδήματος των εργατικών - λαϊκών οικογενειών στα χρόνια της καπιταλιστικής κρίσης τις έχει οδηγήσει σε αδυναμία να ικανοποιήσουν στοιχειώδεις ανάγκες τους. Για τη συντριπτική πλειοψηφία των εργαζομένων η ανάγκη και το δικαίωμα έστω για λίγες μέρες διακοπών και ξεκούρασης το καλοκαίρι έχει γίνει «όνειρο θερινής νυκτός».

Και ενώ υπάρχει η παραπάνω κατάσταση, η κυβέρνηση συνεχίζει να διαφημίζει την «κοινωνική πολιτική» της, μέσω του προγράμματος «κοινωνικού τουρισμού».

Είναι έτσι όμως;

Ο Οργανισμός Εργατικής Εστίας, που έχει ενταχθεί στον ΟΑΕΔ, έδινε έως το 2012 τη δυνατότητα σε εργατικές οικογένειες με επιδότηση να πηγαίνουν ορισμένες μέρες διακοπές. Από το 2012 έως σήμερα έχει συρρικνώσει στο ελάχιστο τα Προγράμματα Κοινωνικού Τουρισμού, έχουν σταματήσει τα ολιγοήμερα εκδρομικά προγράμματα για χιλιάδες εργαζόμενους και συνταξιούχους. Οσον αφορά τους συνταξιούχους έχει κοπεί η δυνατότητα να έχουν πρόσβαση στα Προγράμματα Κοινωνικού Τουρισμού του ΟΑΕΔ.

Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι οι εργαζόμενοι συνεχίζουν να καταβάλλουν σε αυτόν τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Και αυτό μάλιστα σε αντιδιαστολή με τους εργοδότες, οι οποίοι το 2012 απαλλάχτηκαν από τη συγκεκριμένη εισφορά.

Ετσι οι εργαζόμενοι μέσω των εισφορών από το μισθό τους θα καταβάλουν φέτος το ποσό των 400 εκατομμυρίων ευρώ, σε ΟΕΚ και ΟΕΕ, που πλέον υπάγονται στον ΟΑΕΔ, και θα πάρουν πίσω παροχές μόνο 60 εκατ. ευρώ! Και αναφερόμαστε σε παροχές και δικαιώματα που δεν πρέπει να έχουν καν ανταποδοτικό χαρακτήρα.

Παράλληλα έχουν περικοπεί εντελώς παροχές που υπήρχαν στον ΟΕΕ, όπως τα δελτία για αγορά βιβλίων, η επιδότηση για εισιτήρια σε θεατρικές παραστάσεις.

Η δε αδυναμία πολλών εργαζόμενων και άνεργων δικαιούχων να κάνουν χρήση της επιταγής για τον «κοινωνικό τουρισμό» έχει να κάνει με πολλούς λόγους:

-- Ενας λόγος είναι οι ίδιες οι μεγάλες καθυστερήσεις από τον ΟΑΕΔ, αφού όταν τελικά οριστικοποιούνται οι πίνακες των δικαιούχων, πάρα πολλοί από αυτούς δεν μπορούν πια να κλείσουν διακοπές σε κάποιο κατάλυμα.

-- Ενας άλλος σοβαρός λόγος είναι τα προβλήματα με το ίδιο το ύψος της επιδότησης, αφού αυτό περιορίζεται μόνο στο κόστος της διαμονής.

Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει επιβάρυνση του δικαιούχου ακόμα και για το κόστος του πρωινού, ενώ σε κάθε περίπτωση το πρόγραμμα και το ύψος της επιδότησης δεν καλύπτουν τα έξοδα μετακίνησης, όπως και των γευμάτων, που επιβαρύνουν εξολοκλήρου τον δικαιούχο.

Να σημειωθεί, μάλιστα, ότι στο πρόγραμμα δεν υπάρχει η πρόβλεψη για επιλαχόντες.Δηλαδή δεν δίνεται η δυνατότητα σε εργαζόμενους ή άνεργους που έκαναν αίτηση αλλά αποκλείστηκαν λόγω «χαμηλής μοριοδότησης», να μπορούν να πάρουν κουπόνια με βάση τον αριθμό των δικαιούχων που τελικά δεν τα αξιοποίησαν. Επιβεβαιώνεται, και με αυτόν τον τρόπο, ότι στόχος της κυβέρνησης είναι ακόμα και τέτοιοι οργανισμοί να μην εξαντλούν όλους τους πόρους που διαθέτουν για την κάλυψη των αναγκών για τις οποίες υποτίθεται έχουν συσταθεί, αλλά να παρουσιάζουν τεράστια πλεονάσματα.

Για τη μαθητεία

Η κυβέρνηση και το υπουργείο Παιδείας το προηγούμενο διάστημα πραγματοποίησαν διάφορες παρεμβάσεις σχετικά με τις σχολές μαθητείας και κατάρτισης.

Το γενικό μοτίβο των παρεμβάσεων έκανε λόγο για «αναβάθμιση της Τεχνικής Εκπαίδευσης», για «βήματα προόδου στο μέτρο που μπορούμε». Ως στόχος του υπουργείου προβάλλεται «η επαγγελματική εκπαίδευση να καταστεί ελκυστική και, άρα, πραγματική επιλογή για όλους τους νέους».

Την προσπάθεια του υπουργείου σιγοντάρουν επιμελητήρια, εργοδοτικές ενώσεις και άλλοι που συμμετέχουν σε συνέδρια και μαζώξεις που αφορούν το μέλλον της μαθητείας - κατάρτισης στην Ελλάδα. Στο ίδιο μήκος κύματος, βέβαια, συντονίζονται και διάφορα φιλοκυβερνητικά ΜΜΕ που διαφημίζουν τη δήθεν αναβάθμιση της μαθητείας - κατάρτισης από το υπουργείο.

Οι νέες ειδικότητες και τα προγράμματα σπουδών, για τα οποία καυχιέται το υπουργείο, είναι στην πράξη συλλογή κάποιων δεξιοτήτων, τις οποίες όντως ένας τεχνικός πρέπει να κατέχει. Η παγίδα στην προπαγάνδα του υπουργείου είναι ότι δεν αναφέρονται πουθενά ο τρόπος που θα κατακτηθούν αυτές οι δεξιότητες (οργανωμένο μάθημα), τα εποπτικά μέσα που χρειάζονται (βιβλία, εργαλεία, μηχανήματα, αναλώσιμα κ.λπ.), ποιοι και με ποια διαδικασία θα τα διδάξουν.

Παρ' όλες τις κορόνες περί δήθεν «αναβάθμισης» της μαθητείας - κατάρτισης, η πραγματικότητα που βιώνουν οι σπουδαστές και θα βιώσουν για ακόμη μια χρονιά είναι σχολές χωρίς υποδομές, εργαστήρια, καθηγητές και βιβλία. Για άλλη μια χρονιά, θα χρειαστεί να βάλουν το χέρι στην τσέπη για αναλώσιμα και άλλα.

Η μαθητεία δεν είναι «ευκαιρία για εργασιακή εμπειρία», όπως θέλουν να την πλασάρουν το υπουργείο, τα επιτελεία των ενώσεων των βιομηχάνων και οι ιδιοκτήτες ιδιωτικών ΙΕΚ. Εμφανίζουν το καρότο και κρύβουν το μαστίγιο. Η μαθητεία είναι ευκαιρία για τους μεγαλοεπιχειρηματίες, που ουσιαστικά επιδοτούνται και εξασφαλίζουν πάμφθηνους, στην πράξη τζάμπα εργαζόμενους.

Μόλις η μαθητεία (πόσο μάλλον η πρακτική άσκηση) τελειώσει, οι μαθητευόμενοι πηγαίνουν στα αζήτητα, αφού οι επιχειρήσεις παίρνουν τους επόμενους «ωφελούμενους», με τους ίδιους άσχημους όρους...

Η κυβέρνηση και ο ΟΑΕΔ ισχυρίζονται ότι η μαθητεία βάζει τάξη και καταργεί την απλήρωτη πρακτική.

Αυτό είναι κοροϊδία για τους σπουδαστές των ΙΕΚ:

-- Η αθλιότητα του θεσμού της μαθητείας δεν αποτελεί λύση για κανέναν σπουδαστή. Πέρσι μόνο 7 από τις 52 ειδικότητες εντάσσονταν στη μαθητεία και σε αυτές άνοιξαν τελικά 217 θέσεις εργασίας. Για όλες τις υπόλοιπες τα πράγματα παρέμειναν ως είχαν. Δηλαδή οι σπουδαστές, προκειμένου να πάρουν τη βεβαίωση κατάρτισης (πτυχίο ΙΕΚ) ώστε να δώσουν για πιστοποίηση, πρέπει να ολοκληρώσουν 960 ώρες πρακτικής άσκησης σε κάποια εταιρεία, σε επάγγελμα συναφές με αυτό που σπουδάζουν. Για την πρακτική άσκηση δεν προβλέπεται κανένα εργασιακό και ασφαλιστικό δικαίωμα, παρά αυτό της ασφάλισης για ατύχημα στο χώρο εργασίας που καλύπτεται από το ΕΣΠΑ.

-- Ακόμα, όμως, και για τις ειδικότητες σε ΙΕΚ και ΕΠΑΣ που είναι στη μαθητεία, προβάλλουν ως «πρόοδο» τη θεσμοθέτηση... υπο-υποκατώτατου μισθού για τη μαθητεία (330 ευρώ), φέρνοντάς το σε αντιδιαστολή με την προηγούμενη κατάσταση της τζάμπα πρακτικής.

-- Εμφανίζουν τις θέσεις εργασίας στις πρώην ΔΕΚΟ, στα νοσοκομεία κ.λπ. ως «δώρο» για τους σπουδαστές, ενώ στην πράξη καλύπτουν κενά του μόνιμου και αναγκαίου προσωπικού.

Την ίδια στιγμή, η απορροφητικότητα των βρεφονηπιακών σταθμών του ΟΑΕΔ βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με τα προηγούμενα χρόνια. Παρόλο που απουσιάζει μια ενιαία πολιτική όσον αφορά τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, καθώς αυτοί εμπλέκονται ανάμεσα σε αρκετούς φορείς, η αδυναμία να φτάσουν οι σχολές του ΟΑΕΔ στο μέγιστο του δυναμικού τους αυξάνει το πρόβλημα.

Η αδυναμία οφείλεται σε έλλειψη εργαζομένων, καθώς πολλοί από αυτούς που κάλυπταν χρόνια τις θέσεις εργασίας, βρίσκονται εκεί είτε από προγράμματα είτε από πρακτική άσκηση (εκπαιδευτικό προσωπικό, καθαρίστριες, μάγειρες, φύλαξη κ.λπ.).