Η ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΓΙΑ ΕΚΤΟΣ ΕΔΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ - ΟΙ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ

Το νόμιμο ημερομίσθιο ή το 1/25 του νομίμου μηνιαίου μισθού,

προκειμένου περί μισθωτών αμειβομένων με μηνιαίο μισθό,  υποχρεούται να καταβάλει ο εργοδότης για εργασία που ζητείται  να παρασχεθεί «εκτός έδρας» ενώ η αποζημίωση αυτή περιορίζεται στο 1/4 αν προσφέρεται  τροφή και κατοικία, στο 1/2  αν παρέχεται μόνο τροφή και στα 4/5 εφόσον παρέχεται μόνο κατοικία. 

 

Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Εργασίας,  την αποζημίωση προβλέπει η υπ´

αριθμ. 21091/2990/3-8-1946 Κοινή Απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας «Περί καθορισμού προσθέτου ημερησίας αποζημιώσεως δια τους εκτός έδρας απασχολουμένους μισθωτούς» (Β΄ 142). 

Ορίζεται συγκεκριμένα ότι «στο εκτός έδρας αποστελλόμενο προσκαίρως για εργασία υπαλληλικό και εργατοτεχνικό προσωπικό όλων γενικώς των επιχειρήσεων και εργασιών, εκτός εκείνων περί των οποίων προβλέπουν ειδικές διατάξεις, καταβάλλεται πλην των οδοιπορικών εξόδων και πρόσθετη αποζημίωση, για κάθε εκτός έδρας διανυκτέρευση, ίση προς το εκάστοτε νόμιμο ημερομίσθιο ή προς το 1/25 του εκάστοτε νομίμου μηνιαίου μισθού προκειμένου περί μισθωτών αμειβομένων με μηνιαίο μισθό. Σε περίπτωση δε που στον εκτός έδρας αποστελλόμενο μισθωτό παρέχονται από τον εργοδότη στον τόπο εργασίας στον οποίο αποστέλλεται ο μισθωτός τροφή και κατοικία, καταβάλλεται σε αυτόν το 1/4 μόνο της ανωτέρω αποζημιώσεως. Σε περίπτωση που παρέχεται μόνο τροφή, καταβάλλεται το 1/2 αυτής και αν παρέχεται μόνο κατοικία, καταβάλλονται τα 4/5 αυτής». 

 

Η ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ

 

Σύμφωνα με τη νομολογία των δικαστηρίων:

 

- Η  αποζημίωση αυτή αποσκοπεί στο να αντιμετωπίσει ο μισθωτός τις αυξημένες εκτός έδρας δαπάνες του. Η αποζημίωση αυτή δεν αποτελεί μισθό έναντι της εργασίας του μισθωτού, αλλά αποζημίωση, εκτός αν παρέχεται παγίως, ακόμη και για το χρόνο που ο μισθωτός δεν μετακινείται για παροχή εργασίας εκτός έδρας, οπότε προκύπτει συμφωνία μεταξύ εργοδότη και μισθωτού για την παροχή αυτής ως μισθού (Μον. Πρωτ. Θεσ. 12681/2013, Μον. Πρωτ. Θεσ. 394/2013, Μον. Πρωτ. Θεσ. 6115/2011, Μον. Πρωτ. Αθηνών 11/2010, Εφ. Πατρών 835/2007, Εφ. Θεσ. 1312/2007, Α.Π. 346/1995). 

 

- Η αποζημίωση αυτή δεν συμψηφίζεται με τυχόν καταβαλλόμενες, μεγαλύτερες των κατωτάτων αποδοχές, εκτός αν υπάρχει αντίθετη περί αυτού συμφωνία των συμβαλλομένων (Μον. Πρωτ. Θεσ. 12681/2013, Μον. Πρωτ. Θεσ. 394/2013, Μον. Πρωτ. Θεσ. 6115/2011, Μον. Πρωτ. Αθηνών 11/2010, Εφ. Πατρών 835/2007).  

 

- Στην προαναφερόμενη κοινή υπουργική απόφαση, ρητά αναφέρεται ότι η αποζημίωση για εκτός έδρας εργασία παρέχεται όταν η μετακίνηση του μισθωτού είναι πρόσκαιρη, με την έννοια ότι μετά το πέρας της εργασίας του εκτός έδρας υποχρεούται αυτός να επιστρέφει και να συνεχίσει την εργασία του όπως και πριν (Μον. Πρωτ. Αθηνών 11/2010, Μον. Πρωτ. Αθηνών 1107/2009, Εφ. Πατρών 835/2007). Η αποστολή του μισθωτού εκτός της έδρας του προϋποθέτει ότι υφίσταται πρόσκαιρη ανάγκη εκτέλεσης ορισμένης εργασίας εκτός της έδρας του και συνεπώς ότι η απομάκρυνσή του θα είναι πρόσκαιρη (Α.Π. 1995/86, 1052/83, 966/80, 836/77, 359/65, 11/60 κλπ.).  

 

 

«ΚΛΕΙΔΙ» Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 

 

 

Βασική  προϋπόθεση για την καταβολή της σχετικής αποζημίωσης αποτελεί κατ’ αρχήν ο προσδιορισμός της έννοιας της έδρας της εργασίας, η πέραν των ορίων της οποίας απασχόληση του μισθωτού δικαιολογεί και την εντεύθεν αξίωση αυτού για αποζημίωση (Μον. Πρωτ. Θεσ. 394/2013, Μον. Πρωτ. Ξάνθης 13/2008, Μον. Πρωτ. Γρεβενών 122/1999).  

 

Δεν αποκλείεται, δηλαδή, να συμφωνηθούν και περισσότεροι τόποι παροχής της εργασίας, οπότε ο μισθωτός, εργαζόμενος στις περιοχές που συμφωνήθηκαν, δεν δικαιούται αποζημιώσεως, παρά μόνον τα οδοιπορικά του έξοδα (Μον. Πρωτ. Θεσ. 6115/2011).  

 

Ο μισθωτός, τέλος,  δεν δικαιούται την πρόσθετη αποζημίωση για τη διανυκτέρευση εκτός έδρας, αν με την σύμβαση εργασίας προσελήφθη για την παροχή της εργασίας σε διάφορους τόπους ή όλη την ελληνική επικράτεια ή χώρες του εξωτερικού (Α.Π. 1221/2005). 

 

 

3 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗΣ 

 

 

1. Απορρίφτηκε, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, αίτημα εργαζόμενου για εκτός έδρας αποζημίωση επειδή εργαζόταν στην Σάμο όπου κατασκευαζόταν το έργο, καθώς έδρα της επιχειρήσεως ήταν ο τόπος που εκτελείτο κάθε φορά το έργο που είχε αναλάβει δεδομένου ότι η επιχείρηση αναλάμβανε έργα σε όλη την Ελλάδα. Ο εργοδότης κατέβαλλε έξοδα διαμονής και σίτισης (Εφ. Πειραιά 171/2014). 

 

2. Ομοίως, το δικαστήριο έκρινε ότι στην περίπτωση εταιρείας που αναλάμβανε έργα όχι μόνο στο νομό Αττικής, όπου βρισκόταν η έδρα της αλλά σε όλη την επικράτεια, γεγονός που γνώριζε ο εργαζόμενος κατά την πρόσληψή του, ως τόπος παροχής της εργασίας του δεν συμφωνήθηκε μόνο η έδρα της εργοδότριας εταιρείας αλλά ο τόπος στον οποίο έπρεπε να εκτελεσθεί το εκάστοτε αναληφθέν από αυτήν έργο και συνεπώς το αίτημα του εργαζόμενου για εκτός έδρας αποζημίωση είναι αβάσιμο (Α.Π. 213/2015). 

 

3. Στην περίπτωση οδηγών για τον εφοδιασμό με τρόφιμα και εφόδια των μονάδων του Ελληνικού Στρατού  σε  όλη  την  Επικράτεια, ως έδρα της εργασίας τους συμφωνήθηκε όλη η χώρα, οπότε το δικαστήριο έκρινε ότι οι εν λόγω οδηγοί δεν δικαιούνται αποζημίωση για διανυκτερεύσεις  εκτός  έδρας  (Α.Π. 1193/1988).