Κοινωνικό μέρισμα 2017: Χιλιάδες άνεργοι, φιλοξενούμενοι, τρίτεκνοι και πολύτεκνοι μένουν εκτός

Απίστευτες αδικίες σε βάρος μεγάλου αριθμού οικονομικά αδύναμων πολιτών επιφυλάσσει ο ορισμός της έννοιας «ευάλωτο νοικοκυριό» και με τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που καθόρισε μέσω τροποποιήσεων στο νομοσχέδιο για το κοινωνικό μέρισμα και που πρόκειται να εξειδικεύσει περαιτέρω, μέσω της επικείμενης εφαρμοστικής υπουργικής απόφασης

Αδικίες για εκατοντάδες χιλιάδες φτωχά νοικοκυριά κρύβουν οι λεπτομέρειες των ρυθμίσεων για τα κριτήρια χορήγησης του «κοινωνικού μερίσματος», οι οποίες διασαφηνίστηκαν χθες εν μέρει, με νομοτεχνικές «βελτιώσεις» που επέφερε ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος στο σχετικό νομοσχέδιο.

Όπως προκύπτει από το κείμενο με τις τροποποιήσεις και τις προσθήκες το οποίο κατέθεσε ο κ. Τσακαλώτος στη Βουλή, ποσό «κοινωνικού μερίσματος» θα δίδεται σε κάθε σύνολο ατόμων που συγκατοικούν σε κάποιο σπίτι, είτε αυτά αποτελούν μια τυπική οικογένεια, αποτελούμενη από τους γονείς και τα τέκνα (ανήλικα ή ενήλικα), είτε μια απλή ομάδα συγγενών (π.χ. ενήλικα αδέλφια που κατοικούν μαζί σε ένα σπίτι, ανδρόγυνο που συγκατοικεί με γηραιούς γονείς τους οποίους φιλοξενεί, παππούδες ή γιαγιάδες που συγκατοικούν με φιλοξενούμενους εγγονούς κ.λπ.). Γενικότερα, κάθε ομάδα ατόμων που συγκατοικούν θα λογίζεται ως ένα «νοικοκυριό» προς το οποίο θα χορηγείται ένα ποσό επιδόματος προσδιοριζόμενο ανάλογα με το ύψος του συνολικού ετησίου εισοδήματος και την συνολική αξία των περιουσιακών στοιχείων όλων των ατόμων του νοικοκυριού.

Σύμφωνα ειδικότερα με την πρώτη παράγραφο του κειμένου των τροποποιήσεων που επέφερε ο υπουργός Οικονομικών, «ως ευάλωτο νοικοκυριό νοείται το σύνολο των προσώπων που διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη, συμπεριλαμβανομένων και των φιλοξενούμενων ατόμων». Η παραπάνω «φιλοσοφία» χορήγησης αποκλείει ουσιαστικά μεγάλο αριθμό φτωχών πολιτών από το δικαίωμα είσπραξης του «κοινωνικού μερίσματος» δεδομένου ότι σήμερα στη χώρα μας υπάρχουν πάρα πολλοί άνεργοι και άποροι γενικότερα ενήλικες οι οποίοι συγκατοικούν με τους γονείς τους ή με άλλους στενούς συγγενείς τους και έχουν δηλώσει στις φετινές φορολογικές δηλώσεις ως «φιλοξενούμενοι» στα σπίτια των οικείων τους. Στις περιπτώσεις αυτές θα συνυπολογίζονται αθροιστικά τα ετήσια εισοδήματα όλων των ατόμων που συγκατοικούν, οπότε αν τα εισοδήματα αυτά είναι υψηλά και υπερβαίνουν τα προβλεπόμενα όρια τότε τα «νοικοκυριά» στα οποία ανήκουν τα ενήλικα άνεργα άτομα δεν θα δικαιούνται κανένα ποσό «μερίσματος» με συνέπεια και τα άνεργα και άπορα αυτά άτομα να μείνουν χωρίς «μέρισμα».

Επιπλέον όπως παρουσιάζουν τα dikaiologitika news, σύμφωνα με τα κριτήρια τα οποία καθορίστηκαν από τον υπουργό Οικονομικών, όσοι φορολογούμενοι διαθέτουν Ι.Χ. αυτοκίνητο άνω των 1.928 κυβικών εκατοστών παλαιότητας μέχρι 10 ετών δεν δικαιούνται να λάβουν το «κοινωνικό μέρισμα», επειδή υπάγονται στην υποχρέωση καταβολής φόρου πολυτελούς διαβίωσης. Η εξαίρεση αυτή θα έχει ως συνέπεια να αποκλειστούν από το δικαίωμα είσπραξης του «μερίσματος» χιλιάδες οικογενειάρχες κυρίως τρίτεκνοι και πολύτεκνοι με χαμηλά εισοδήματα οι οποίοι διαθέτουν πολυμορφικά πολυθέσια Ι.Χ. αυτοκίνητα κυβισμού άνω των 1.928 κυβικών εκατοστών μόνο και μόνο για να μεταφέρουν τα πολλά παιδιά τους!

Οι άδικοι αποκλεισμοί χιλιάδων οικονομικά ασθενών πολιτών από το δικαίωμα είσπραξης του «κοινωνικού μερίσματος» θα πληθύνουν αλλά και νέες αδικίες σε βάρος εκατοντάδων χιλιάδων άλλων φτωχών πολιτών θα σημειωθούν εάν η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών, στην εφαρμοστική υπουργική απόφαση για την καταβολή του μερίσματος, την οποία θα εκδώσει εντός των προσεχών ημερών, ορίσει ότι ως «ετήσιο εισόδημα» κάθε φυσικού προσώπου, που θα λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό του συνολικού ετησίου εισοδήματος κάθε νοικοκυριού θα λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ συνολικού δηλωθέντος εισοδήματος και του τεκμαρτού εισοδήματος που προκύπτει από την εφαρμογή των αντικειμενικών δαπανών (τεκμηρίων) διαβίωσης. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των φτωχών νοικοκυριών και μεμονωμένων πολιτών που θα χάσουν το «μέρισμα», ενώ θα εμφανιστούν και πάρα πολλές περιπτώσεις δικαιούχων που θα λάβουν μέρισμα σημαντικά μειωμένο σε σύγκριση με αυτό που δικαιούνται με βάση την πραγματική εισοδηματική τους κατάσταση.

Κι αυτό θα συμβεί διότι εάν ληφθούν υπόψη τα τεκμαρτά εισοδήματα, τότε εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά και απλοί φορολογούμενοι με πάρα πολύ χαμηλά δηλωθέντα ετήσια εισοδήματα θα εμφανίζονται με πλασματικά υψηλά ετήσια εισοδήματα, πολύ μεγαλύτερα από τα πραγματικά, δεδομένου ότι το ελάχιστο ποσό τεκμαρτού εισόδήματος που θα λαμβάνεται υπόψη γι' αυτούς θα ανέρχεται σε 5.000 ευρώ για τους έγγαμους και σε 3.000 ευρώ για τους άγαμους και στην συνέχεια θα αυξάνεται περαιτέρω κατά ποσά της τάξεως των 2.000-10.000 ευρώ με την προσθήκη των τεκμηρίων διαβίωσης για τα σπίτια στα οποία διαμένουν και για τα ΙΧ αυτοκίνητα που τυχόν κατέχουν. Δηλαδή, τα ποσά ετησίου οικογενειακού εισοδήματος με τα οποία θα κρίνεται το ύψος του μερίσματος που δικαιούνται θα προσδιορίζονται σε επίπεδα 5.000-15.000 ευρώ τη στιγμή που τα πραγματικά τους εισοδήματα είναι σημαντικά χαμηλότερα. Αν συμβεί αυτό τότε τα συγκεκριμένα νοικοκυριά και μεμονωμένα πρόσωπα, αντί να εισπράξουν ποσά μερίσματος της τάξεως των 450-900 ευρώ, που δικαιούνται κανονικά, είτε θα ξεπεράσουν τα ισχύοντα για τις περιπτώσεις τους ανώτατα εισοδηματικά όρια και δεν θα λάβουν καθόλου «κοινωνικό μέρισμα» είτε θα ανέβουν σε υψηλότερα κλιμάκια ετησίου οικογενειακού εισοδήματος στα οποία αντιστοιχούν ποσά μερίσματος σημαντικά μειωμένα, στα επίπεδα των 250-500 ευρώ.

Για να γίνουν καλύτερα αντιληπτά τα όσα προαναφέραμε σχετικά με τα τεκμήρια τα dikaiologitika news παραθέτουν το ακόλουθο παράδειγμα:

Έστω φορολογούμενος άγαμος με ετήσιο πραγματικό εισόδημα 2.500 ευρώ, ο οποίος διαμένει σε διαμέρισμα 80 τ.μ. δωρεάν παραχωρηθέν από τους γονείς και διαθέτει κι ένα ΙΧ αυτοκίνητο 1.300 κυβικών εκατοστών 10ετίας. Το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημά το οποίο προκύπτει γι' αυτόν με βάση το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ και τα τεκμήρια διαβίωσης για το σπίτι στο οποίο μένει και το ΙΧ που χρησιμοποιεί ανέρχεται συνολικά σε 8.500 ευρώ (3.000 ευρώ το ελάχιστο τεκμήριο + 3.200 ευρώ το τεκμήριο κατοικίας + 2.300 ευρώ το τεκμήριο για το ΙΧ). Για να κριθεί τελικά τί ποσό κοινωνικού μερίσματος θα εισπράξει ο συγκεκριμένος φορολογούμενος, θα ληφθεί υπόψη το τεκμαρτό εισόδημα των 8.500 ευρώ, επειδή αυτό είναι μεγαλύτερο από το πραγματικό δηλωθέν των 2.500 ευρώ. Ως εκ τούτου, ο εν λόγω φορολογούμενος θα εισπράξει μέρισμα 250 ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο "εισόδημα" των 8.500 ευρώ, κι όχι το μέρισμα των 450 ευρώ που αντιστοιχεί στο πραγματικό εισόδημά του, των 2.500 ευρώ. Θα εισπράξει δηλαδή μέρισμα μειωμένο κατά 40% από αυτό που δικαιούται πραγματικά κι έτσι θα χάσει 200 ευρώ.

Ποια είναι τα κριτήρια χορήγησης

Αναλυτικά, τα εισοδηματικά, περιουσιακά και λοιπά κριτήρια με βάση τα οποία θα χορηγηθούν σε περισσότερα από 3,4 εκατομμύρια νοικοκυριά τα ποσά της εφάπαξ εισοδηματικής ενίσχυσης υπό μορφή «κοινωνικού μερίσματος», όπως προσδιορίζονται με λεπτομέρειες σε αναλυτικό κείμενο νομοτεχνικών βελτιώσεων το οποίο κατέθεσε ο υπουργός Οικονομικών Ε. Τσακαλώτος επί του άρθρου 1 του σχετικού νομοσχεδίου, είναι τα ακόλουθα:

1) Εισοδηματικά κριτήρια: Ετήσιο εισόδημα μέχρι 9.000 ευρώ για νοικοκυριό με ένα ενήλικο μέλος προσαυξανόμενο, για κάθε νοικοκυριό με περισσότερα του ενός μέλη, κατά 4.500 ευρώ για κάθε επιπλέον ενήλικο μέλος και κατά 2.250 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος.

Ειδικότερα, για τη χορήγηση του «κοινωνικού μερίσματος» το ετήσιο εισόδημα δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει:

- τα 9.000 ευρώ για τα νοικοκυριά με ένα μέλος

- τα 13.500 ευρώ για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικα μέλη

- τα 15.750 ευρώ για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικα μέλη και ένα ανήλικο τέκνο

- τα 18.000 ευρώ για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικα μέλη και δύο ανήλικα τέκνα ή με τρία ενήλικα μέλη

- τα 20.250 ευρώ για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικα μέλη και τρία ανήλικα τέκνα ή τρία ενήλικα μέλη και ένα ανήλικο τέκνο

- τα 22.550 ευρώ για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικα μέλη και τέσσερα ανήλικα τέκνα ή με τέσσερα ενήλικα μέλη

- τα 27.000 ευρώ για τα νοικοκυριά με πέντε ή περισσότερα ενήλικα μέλη ή δύο ενήλικα μέλη με έξι ή περισσότερα ανήλικα τέκνα.

2) Περιουσιακά κριτήρια:

α) Ακίνητη περιουσία στην Ελλάδα ή και στο εξωτερικό συνολικής φορολογητέας αξίας μέχρι 120.000 ευρώ για νοικοκυριά με ένα μέλος. Το όριο των 120.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και μέχρι του ποσού των 180.000 ευρώ.

β) Κινητή περιουσία:

- Το συνολικό ύψος των καταθέσεων όλων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού ή/ και η τρέχουσα αξία μετοχών, ομολόγων κ.τ.λ., όπως προκύπτουν από τις ηλεκτρονικές διασταυρώσεις δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό των 9.000 ευρώ για τα νοικοκυριά με ένα μέλος. Για τα νοικοκυριά με περισσότερα του ενός μέλη, το όριο των 9.000 ευρώ θα πολλαπλασιάζεται για κάθε επιπλέον μέλος πέραν του ενός, με τρόπο που θα προσδιοριστεί στην εφαρμοστική υπουργική απόφαση.

- Το συνολικό ποσό από τόκους καταθέσεων των μελών του νοικοκυριού σε όλα τα πιστωτικά ιδρύματα της χώρας ή του εξωτερικού, όπως έχουν δηλωθεί στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Ε1) του φορολογικού έτους 2016 (στη φετινή φορολογική δήλωση) δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που προκύπτει από τον παρακάτω μαθηματικό τύπο:

Ετήσιος τόκος = 9.000 ευρώ Χ κλίμακα ισοδυναμίας νοικοκυριού Χ μέσο καταθετικό επιτόκιο 2016 / 100.

3) Περιουσιακά τεκμήρια: Εξαιρούνται από τη χορήγηση της εφάπαξ εισοδηματικής ενίσχυσης του «κοινωνικού μερίσματος» νοικοκυριά, τα μέλη των οποίων στις τελευταίες υποβληθείσες και εκκαθαρισθείσες δηλώσειος φορολογίας εισοδήματος, δήλωσαν:

- ότι κατέχουν Ι.Χ. αυτοκίνητα άνω των 1.928 κυβικών εκατοστών παλαιότητας έως 10 ετών, πισίνες ή και σκάφη αναψυχής μήκους άνω των 5 μέτρων.

- δαπάνες για αμοιβές πληρωμάτων σκαφών αναψυχής.

- δίδακτρα καταβληθέντα σε ιδιωτικά σχολεία.

- δαπάνες για αμοιβές υπηρετικού προσωπικού.

4) Κριτήριο διαμονής και λοιπά κριτήρια: Ο δικαιούχος του «κοινωνικού μερίσματος» πρέπει να διαμένει μόνιμα και νόμιμα στην Ελληνική Επικράτεια για τα τελευταία πέντε χρόνια, στοιχείο που πρέπει να προκύπτει από τις φορολογικές του δηλώσεις της τελευταίας πενταετίας. Ο δικαιούχος οφείλει να είναι ασφαλισμένος τουλάχιστον μια φορά σε οποιονδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης και για χρόνο ασφάλισης μεγαλύτερο του ενός μηνός μέχρι και την 31η-10-2017, όπως αυτό προκύπτει από το μητρώο Άμεσα Ασφαλισμένων και Συνταξιούχων του ΕΦΚΑ. Ο δικαιούχος και όλα τα ενήλικα μέλη του νοικοκυριού πρέπει να έχουν υποβάλει δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος φορολογικού έτους 2016 , εφόσον έχουν υποχρέωση.

 Γιώργος Παλαιτσάκης dikaiologitik;a.gr