Τι σχεδιάζει η Καραμεσίνη για τον ΟΑΕΔ

Η διοικήτρια του ΟΑΕΔ κρατά μικρό καλάθι σε σχέση με την αύξηση των θέσεων απασχόλησης, αφού, όπως αναφέρει, τα προγράμματα εξαρτώνται από τη συνολική διαθεσιμότητα δημόσιων πόρων

Συντάκτης: 

Τζώρτζης Ρούσσος

Eναν νέο ΟΑΕΔ σχεδιάζει η διοικήτριά του εκφράζοντας παράλληλα την πεποίθησή της ότι το Μνημόνιο 3 μπορεί να περιορίζει την αριστερή κυβερνητική δράση αλλά δεν μπορεί να την εξαλείψει. Για την Μαρία Καραμεσίνη υπάρχουν τουλάχιστον 7 τεράστιοι τομείς στους οποίους η κυβέρνηση μπορεί να βάλει τη σφραγίδα της Αριστεράς.

Από την άλλη, η διοικήτρια του ΟΑΕΔ κρατά μικρό καλάθι σε σχέση με την αύξηση των θέσεων απασχόλησης, αφού, όπως αναφέρει, τα προγράμματα εξαρτώνται από τη συνολική διαθεσιμότητα δημόσιων πόρων. Πάντως, όπως και να ’χει, η κ. Καραμεσίνη δεσμεύεται ότι σε όλα τα νέα προγράμματα στα οποία θα συμμετάσχει ο ΟΑΕΔ θα υπάρξουν ουσιαστικές βελτιώσεις στην αποτελεσματικότητά τους.

• Ο ΟΑΕΔ οφείλει να παίξει κυρίαρχο ρόλο στην αγορά εργασίας που δεν γεννά θέσεις σταθερής και πλήρους απασχόλησης. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να πάψει να λειτουργεί με τη διαχειριστική νοοτροπία που διέπει την οργάνωσή του. Ποιες είναι οι αλλαγές που έχετε προγραμματίσει ώστε να αλλάξει εκ βάθρων ο ΟΑΕΔ;

Πράγματι, σύμφωνα με τα στοιχεία της «Εργάνης», μόνο το 46% των προσλήψεων το πρώτο επτάμηνο του 2015 έγινε σε θέσεις πλήρους απασχόλησης –το υπόλοιπο 54% ήταν σε μερικής ή εκ περιτροπής– και επίσης δεν γνωρίζουμε ποιο ποσοστό από αυτές ήταν προσωρινής απασχόλησης.

Αναμφίβολα, τα προγράμματα απασχόλησης πρέπει να πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα. Το είδος, τα βασικά χαρακτηριστικά και το μίγμα τους αποφασίζονται από το υπ. Εργασίας. Εμείς, ως ΟΑΕΔ, εργαζόμαστε εντατικά ώστε να δημιουργηθούν το συντομότερο δύο νέες μονάδες στον οργανισμό: μία σχεδιασμού, διαρκούς παρακολούθησης και εσωτερικής αξιολόγησης όλων των προγραμμάτων ενεργητικής πολιτικής αγοράς εργασίας και μία μονάδα αυστηρών ελέγχων τους.

Επιδιώκουμε να βελτιώσουμε τη σχεδιαστική και διαχειριστική ικανότητα του ΟΑΕΔ, σε μια εποχή που κοινωνικοί εταίροι και ιδιώτες διεκδικούν από το υπ. Εργασίας και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας στην υλοποίηση συνδυαστικών προγραμμάτων συμβουλευτικής, κατάρτισης και απασχόλησης.

Ο ΟΑΕΔ θα μπορούσε να παίξει ουσιαστικό και επιτελικό ρόλο σ’ αυτήν τη «νέα γενιά» προγραμμάτων, δεδομένου ότι οι κοινωνικοί εταίροι εκπροσωπούνται στο διοικητικό του συμβούλιο. Εχουμε προτείνει σειρά τέτοιων προγραμμάτων στο υπ. Εργασίας.

• Στα προγράμματα απασχόλησης που «τρέχουν» ή έχουν ανακοινωθεί αναμένεται να βρουν ένα, πρόσκαιρο έστω, αποκούμπι περί τους 200.000 ανέργους. Ωστόσο, διέπονται από μια εμπράκτως αποτυχημένη λογική που δίνει επιδότηση στον άνεργο χωρίς να μετρά το πώς και το εάν θα μετατραπεί η επιδοτούμενη θέση σε μόνιμη. Επιπρόσθετα δεν μετράται η αποτελεσματικότητα των προγραμμάτων ώστε να γίνουν εκείνες οι θεμελιακές αλλαγές που θα βοηθήσουν να υπάρξει αύξηση των θέσεων απασχόλησης. Μπορούμε να πούμε ότι και η πρώτη αριστερή κυβέρνηση πράττει μία από τα ίδια στην αγορά εργασίας ή θα πρέπει να περιμένουμε καίριες διαφοροποιήσεις;

Το υπ. Εργασίας, στην πρώτη κυβέρνηση της Αριστεράς, έχει κάνει ήδη τα πρώτα βήματα επανασχεδιασμού για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των προγραμμάτων. Οι βελτιώσεις στα τρέχοντα προγράμματα, που είναι αυτά που παρέλαβε η αριστερή κυβέρνηση από την προηγούμενη, ήταν μικρές, ώστε να αποφευχθούν μεγάλες καθυστερήσεις. Προβλέπεται να είναι ουσιαστικές στα προγράμματα που έχουν πρόσφατα εγκριθεί ως προς τα γενικά τους χαρακτηριστικά από το υπ. Εργασίας, αλλά θα εξειδικευτούν από τους φορείς υλοποίησης σε συνεργασία με το υπουργείο και θα προκηρυχθούν μετά τις εκλογές.

Εμείς, ως ΟΑΕΔ, προβήκαμε τον Απρίλιο σε ουσιαστικό επανασχεδιασμό ενός προγράμματος voucher που μας είχε εκχωρήσει το υπ. Παιδείας και βρισκόταν σε εξέλιξη, με περίπου διπλασιασμό του αριθμού των ανέργων και αύξηση του εκπαιδευτικού επιδόματος, καθιστώντας τις προσφερόμενες θέσεις πρακτικής άσκησης διαφανείς και καταργώντας τη σύζευξη ανέργων και επιχειρήσεων από μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες συμβούλων.

Επίσης έχουμε αναλάβει τον σχεδιασμό ενός καινοτόμου προγράμματος απασχόλησης και ενίσχυσης της ρευστότητας των επιχειρήσεων κατ’ εντολήν του υπ. Οικονομίας. Τέλος, σε όλα τα νέα προγράμματα στα οποία θα συμμετάσχει ο ΟΑΕΔ θα υπάρξουν ουσιαστικές βελτιώσεις (ολοκληρωμένη προσέγγιση και στόχευση ανάλογα με τις ανάγκες διαφορετικών ομάδων ανέργων, διάρκεια και δεσμεύσεις απασχόλησης, κλαδική και περιφερειακή εξειδίκευση κ.λπ.).

• Στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του 2014 κεντρικό ρόλο διαδραμάτιζε η υπόσχεση για τη δημιουργία 300.000 νέων θέσεων εργασίας, η οποία στηριζόταν στο κράτος ως εργοδότη ύστατης καταφυγής. Στο σχέδιο προγράμματος για τις επικείμενες εκλογές η εν λόγω υπόσχεση έχει απαλειφθεί. Αντιθέτως, γίνεται λόγος για 106.000 επιδοτούμενες θέσεις απασχόλησης μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016. Είναι στους σχεδιασμούς σας εντός ΟΑΕΔ να υλοποιηθεί το επόμενο διάστημα ένα μεγαλόπνοο πρόγραμμα όπως αυτό των 300.000 θέσεων απασχόλησης;

Ως υπεύθυνη του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ για την καταπολέμηση της ανεργίας πριν από τις εκλογές του Ιανουαρίου υποχρεούμαι να σας θυμίσω ότι οι 300.000 νέες θέσεις εργασίας του προγράμματος της Θεσσαλονίκης αφορούσαν όλους τους τομείς της οικονομίας -δημόσιο, ιδιωτικό και κοινωνικό- και όχι μόνο τη δημιουργία προσωρινών θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα, όπως υπαγορεύει η άποψη περί του κράτους ως εργοδότη ύστατης καταφυγής.

Ως προς τις 106.000 επιδοτούμενες θέσεις, αυτές αντιστοιχούν σε προγράμματα απασχόλησης και κατάρτισης που έχουν προκηρυχθεί από τον Φεβρουάριο του 2015 μέχρι σήμερα, ενώ αναμένονται άλλες 123.000 θέσεις μέχρι τον Φεβρουάριο του 2016.

Τέλος, τα μεγαλόπνοα προγράμματα απασχόλησης εξαρτώνται από τη συνολική διαθεσιμότητα δημόσιων πόρων και την πολιτική απόφαση σε κυβερνητικό επίπεδο κατανομής μεγάλου μεριδίου σε τέτοια προγράμματα. Ευκαιρία διεύρυνσης των διατιθέμενων πόρων για την πολιτική απασχόλησης αποτελεί η αναθεώρηση του νέου ΕΣΠΑ το 2016 αλλά και ο εντοπισμός και η αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων με έξυπνο τρόπο.

Δεν πρέπει όμως να υποτιμούμε το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των εισφορών υπέρ της ανεργίας που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων απασχόλησης ή να βελτιώσουν την εισοδηματική ενίσχυση των ανέργων δεν αποδίδονται στον ΟΑΕΔ από το ΙΚΑ, προκειμένου το τελευταίο να καταβάλλει τις συντάξεις. Αναλογιστείτε ότι το ΙΚΑ χρωστά στον ΟΑΕΔ 11 δισ. ευρώ.

• Ποια είναι η άποψή σας για το πολιτικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί; Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ μετά τις εκλογές να δώσει λύσεις στην κοινωνία με δεδομένο το δεσμευτικό 3ο Μνημόνιο;

Το Μνημόνιο δεν είναι μια συμφωνία α λα καρτ, αλλά ένα σύστημα δεσμεύσεων με εξωτερική επιτήρηση, και ο απεγκλωβισμός από αυτό δεν είναι άμεσα δυνατός. Οι αρνητικές συνέπειές του θα γίνουν αισθητές σε ευρύτατες κοινωνικές ομάδες (μισθωτοί, συνταξιούχοι, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι κ.λπ.).

Ομως, από την άλλη, το Μνημόνιο δεν αποτρέπει την παράλληλη άσκηση πολιτικών που μπορούν να βάλουν τη σφραγίδα μιας αριστερής κυβέρνησης σε πεδία όπως η κοινωνική οικονομία, η αγροτική ανάπτυξη, η πρωτοβάθμια υγεία, ο οικολογικός μετασχηματισμός της οικονομίας, η ριζική ανακατανομή των φορολογικών βαρών, η καταπολέμηση της διαφθοράς και της διαπλοκής, η μεταρρύθμιση του κράτους κ.λπ., που προϋποθέτουν μεγάλες ιδεολογικές και κοινωνικές συγκρούσεις και ανατροπές.

Αυτά μπορεί και πρέπει να οργανώσει μια νέα κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, αφού πρώτα δώσει τη μάχη για την απομείωση του χρέους τον Νοέμβριο.