Η εισήγηση που έκανε στην ημερίδα του ΠΑΜΕ για το Ασφαλιστικό (23/5) ο Τάσος Ζερβός, μέλος της διοίκησης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής

Διαχρονική ληστεία των αποθεματικών των Ταμείων

Η εισήγηση που έκανε στην ημερίδα του ΠΑΜΕ για το Ασφαλιστικό (23/5) ο Τάσος Ζερβός, μέλος της διοίκησης της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Προσωπικού Οργανισμών Κοινωνικής Πολιτικής

Η σημερινή οικονομική κατάσταση των ασφαλιστικών ταμείων και η νέα επαπειλούμενη μείωση των παροχών και των προϋποθέσεων για τη λήψη τους οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και στη διαχρονική καταλήστευση των αποθεματικών τους. Ας θυμίσουμε ορισμένες βασικές πλευρές αυτής της υπόθεσης - αρπαγής και ληστείας των αποθεματικών.

Η Κοινωνική Ασφάλιση είναι μία από τις σημαντικότερες κατακτήσεις του εργατικού κινήματος. Η θέσπισή της στην Ελλάδα έγινε στη δεκαετία του 1940 και με υψηλά ποσοστά εισφορών, πράγμα που γρήγορα οδήγησε σε μεγάλη συσσώρευση κεφαλαίων.

Η πλουτοκρατία και οι κυβερνήσεις της, συνεχώς εδώ και 65 χρόνια περίπου, λεηλατούν τα αποθεματικά των Ταμείων, για να εξασφαλίζουν τζάμπα χρήμα στις επιχειρήσεις.

Τόση ήταν η «αγωνία τους» για τα οικονομικά προβλήματα του ασφαλιστικού συστήματος και για τα «περιορισμένα μέσα» που διέθετε, ώστε μέσα σε αυτά τα χρόνια, δεκάδες δισεκατομμύρια ευρώ «έκαναν φτερά», χρησιμοποιήθηκαν κατά κύριο λόγο ως «κίνητρα για την ανάπτυξη και την εκβιομηχάνιση». Έγιναν δηλαδή εργοστάσια, επιχειρήσεις, καράβια και τράπεζες στα χέρια της αστικής τάξης, «αίμα» για το χρηματιστήριο.

Κλοπή με νόμους του κράτους

Σε συνδυασμό με την καθυστέρηση στην ωρίμανση της χρήσης των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και την ανάγκη εύρεσης κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της καπιταλιστικής ανάπτυξης, το αστικό κράτος θέσπισε τον αναγκαστικό νόμο 1611/1950 -τον οποίο επικαλούνται χωρίς τσίπα-, με τον οποίο τα ασφαλιστικά ταμεία υποχρεωτικά κατέθεταν τα αποθεματικά τους στην Τράπεζα της Ελλάδας, με ελάχιστο ή και σχεδόν μηδενικό επιτόκιο.

Υπολογίζεται ότι την περίοδο 1951-1975 χάθηκαν περίπου 58 δισ. ευρώ. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίοδος της χούντας, όπου το 1973, το επιτόκιο ήταν 4% και ο πληθωρισμός 15,5%. Το 1974, με πληθωρισμό 26,5%, το επιτόκιο παρέμεινε στο 4%. Από το 1985, για πρώτη φορά, επιτράπηκε στα Ταμεία να καταθέτουν τα αποθεματικά τους με τα τρέχοντα επιτόκια και πάλι με μεγάλες απώλειες.

Από τη δεκαετία του 1990, με το νόμο 2076/1992 (κυβέρνηση ΝΔ), δόθηκε η δυνατότητα στα Ταμεία να τζογάρουν το 20% των αποθεματικών τους στο χρηματιστήριο. Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε με το νόμο 2676/1999 (κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ) και παράλληλα δόθηκε η δυνατότητα σε συμμετοχή των Ταμείων στα λεγόμενα «νέα» τραπεζικά και άλλα προϊόντα.

Την περίοδο 1999-2002 και 2008-2009 χάθηκαν περίπου 7 δισ. ευρώ στο χρηματιστηριακό τζόγο/αγορά μετοχών από τα ασφαλιστικά ταμεία κ.ά. Ουσιαστικά, ανατέθηκε εν λευκώ στους τραπεζίτες η διαχείριση των αποθεματικών των Ταμείων. Από την αγορά των λεγόμενων «δομημένων ομολόγων» χάθηκαν επίσης τεράστια ποσά. Ακόμη, είναι δύσκολο να υπολογιστεί το μέγεθος της ζημιάς από τηναπομείωση της αξίας των τίτλων που διαθέτουν έως σήμερα.

Το εξωφρενικό σε αυτή την περίπτωση είναι ότι τα ασφαλιστικά ταμεία φαίνονταν να αγοράζουν ομόλογα του ελληνικού Δημοσίου, τα οποία όμως το ίδιο το κράτος που τα εξέδωσε, τα είχε ήδη πουλήσει στην τράπεζα «J. P. Morgan», σε τιμή κατώτερη της ονομαστικής τους αξίας. Έτσι, αυτά τα ομόλογα άλλαξαν χέρια και κατέληξαν «εν μίανυκτί» στα ασφαλιστικά ταμεία σε τιμή μεγαλύτερη της ονομαστικής τους αξίας. Δηλαδή, με τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων, κάποιοι έβγαλαν τεράστια κέρδη.

Η πιο πρόσφατη ληστεία των αποθεματικών είναι το γνωστό PSI. Εδώ θέλουμε να σημειώσουμε ότι η ΤτΕ συνέχιζε να αγοράζει ομόλογα για ένα 5μηνο, αν και είχε εξαγγελθεί το επικείμενο κούρεμά τους. Αγόραζε ομόλογα ελληνικού Δημοσίου, ακόμα και με κεφάλαια κίνησης των Ταμείων. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο βίαιη αρπαγή πλούτου, του κόπου των εργαζομένων «εν μία νυκτί». Για την προστασία, μάλιστα, των διοικήσεων των τραπεζών και των Ταμείων, με πρόσφατο νόμο απαλλάχτηκαν από κάθε ευθύνη.

Σε όλα τα παραπάνω, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε τη μη καταβολή από το κράτος των οφειλών του στα ασφαλιστικά ταμεία, στο ποσοστό που του αναλογεί, στα πλαίσια της τριμερούς χρηματοδότησης.

Χρηματοδότησαν την καπιταλιστική ανάπτυξη

Από τη μέχρι τώρα εμπειρία, εξάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι το αστικό κράτος χρησιμοποίησε και χρησιμοποιεί τα αποθεματικά των Ταμείων για την υποβοήθηση της διευρυμένης αναπαραγωγής του κεφαλαίου, τη χρηματοδότηση των μονοπωλιακών ομίλων. Η καπιταλιστική ανάπτυξη στην Ελλάδα στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό στην αξιοποίηση των αποθεματικών των Ταμείων.

Στο συνδικαλιστικό κίνημα, οι δυνάμεις του εργοδοτικού και κυβερνητικού συνδικαλισμού, ενώ αναπτύσσουν μία καταγγελτική ρητορική, εμφανίζουν το Ασφαλιστικό ως πρόβλημα «έλλειψης πόρων», ότι είναι κυρίως ζήτημα οικονομικό, ενισχύοντας το επιχείρημα της «μη βιωσιμότητας».

Κρύβουν, δηλαδή, ότι το αστικό κράτος χρησιμοποίησε τα αποθεματικά και θέλει να τα χρησιμοποιεί για τις ανάγκες του κεφαλαίου και ότι η αύξηση των ορίων ηλικίας, η συρρίκνωση των παροχών, η μείωση των εργοδοτικών εισφορών και του λεγόμενου «μη μισθολογικού κόστους» αποτελούν στρατηγικές επιλογές της άρχουσας τάξης και του πολιτικού της προσωπικού.

Οι εργαζόμενοι πρέπει να έχουν στην προμετωπίδα των στόχων πάλης τους το ασφαλιστικό σύστημα. Ένα νέο αντιασφαλιστικό τερατούργημα πολύ σύντομα θα έρθει στην επιφάνεια.

Ενώ υπάρχει συσσωρευμένη αρνητική εμπειρία από το 2012, με την απώλεια πάνω από 13 δισ. ευρώ για τα Ταμεία, ερχόμαστε στο 2015, με νέα «αριστερή» κυβέρνηση, να ξαναβάλουμε στο στόχαστρο τα αποθεματικά ή ποσά που προορίζονται για τις λαϊκές ανάγκες.

Αντί να αποκαταστήσουν τη σφαγή των αποθεματικών των Ταμείων, παίρνουν και τα όποια υπόλοιπα διαθέσιμα ή αποθεματικά υπάρχουν, όπως επίσης παίρνουν και τα αποθεματικά από το λεγόμενο ΑΚΑΓΕ, το «Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης των Γενεών».

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, για να ανταποκριθεί στην εξυπηρέτηση του κρατικού χρέους, βάζει χέρι, με Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου, στα ελάχιστα ταμειακά διαθέσιμα των δημόσιων οργανισμών. Οι απαράδεκτες αυτές ενέργειες θα έχουν ως αποτέλεσμα νέες δραματικές περικοπές σε κοινωνικές δαπάνες, με οδυνηρές συνέπειες γενικότερα για τα λαϊκά στρώματα.

Η πρόσφατη αρπαγή διαθεσίμων - αποθεματικών έφερε μνήμες του 2012, όταν η συγκυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ εξαπέλυε αισχρή επίθεση σε βάρος μελών ΔΣ ασφαλιστικών ταμείων, που καταψήφισαν, καταλογίζοντάς τους «αντεθνική, ανεύθυνη στάση» ή βάζοντας προσαρμοσμένα τρομοκρατικά διλήμματα, του τύπου «κούρεμα ομολόγων ή παύση πληρωμών των συντάξεων».

Ειδικά για τα «κουρεμένα» αποθεματικά των Ταμείων, η τότε κυβέρνηση έλεγε πως θα συστήσει «ειδικό μηχανισμό» αποκατάστασης αυτών των απωλειών. Έδινε υποσχέσεις και έγιναν και νόμοι, που υποτίθεται ότι θα κάλυπταν τις απώλειες. Από τότε μέχρι σήμερα, έχουν περάσει τρία χρόνια και ούτε ένα ευρώ δε δόθηκε.

Αποκατάσταση όλων των απωλειών

Πέρα από την προδιαγεγραμμένη στάση των εργοδοτικών ενώσεων, που υπερψήφισαν την κυβερνητική πρόταση, δεν μπορεί να μείνει ασχολίαστη και η στάση της ΓΣΕΕ. Είναι σημεία των καιρών, «έργα και ημέρες» του ανερχόμενου κυβερνητικού συνδικαλισμού, που δεν πρέπει να μείνουν αναπάντητα.

Οι εργαζόμενοι έχουν συμφέρον, μαζί με το ταξικό εργατικό κίνημα, με το ΠΑΜΕ, να απαιτήσουν διασφάλιση των συντάξεων και των παροχών. Την ανάκληση όλων των μειώσεων που έχουν επιβληθεί τα τελευταία χρόνια στις συντάξεις. Ουσιαστικές αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις και άλλα μέτρα για την ανακούφισή τους.

Κάτω τα χέρια από τα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων, τα ταμειακά διαθέσιμα και αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων και άλλων δημόσιων φορέων. Να επιστραφούν όσα έχουν ήδη δεσμευτεί και να αποκατασταθούν οι απώλειες που υπέστησαν τα ασφαλιστικά ταμεία των εργαζομένων από εισφοροαπαλλαγές των εφοπλιστών, των βιομηχάνων κ.ά.

Κάλυψη, με ευθύνη του κράτους και της εργοδοσίας, του συνόλου των απωλειών από το 1950 ως σήμερα, των αποθεματικών των ασφαλιστικών ταμείων που λεηλατήθηκαν από το λεγόμενο κούρεμα ομολόγων (PSI), που είναι περίπου 13 δισ. ευρώ και όλων των προηγούμενων ετών.

Να αποσυρθούν όλα τα αποθεματικά των ταμείων από ομόλογα, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια και άλλα χρηματοπιστωτικά προϊόντα. Κατάργηση κάθε διάταξης που επιτρέπει το τζογάρισμα των αποθεματικών σε μετοχές και άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα.