Ερευνα: Η ανεργία «σχετίζεται» με μία στις 5 αυτοκτονίες

Η ανεργία σκοτώνει, οδηγώντας τους ανθρώπους στην αυτοκτονία, ακόμη και σε χώρες ή σε περιόδους που δεν υπάρχει κρίση και ύφεση.  Αυτό είναι το ζοφερό συμπέρασμα μιας νέας μεγάλης διεθνούς επιστημονικής έρευνας, σύμφωνα με την οποία κάθε χρόνο περίπου μία στις πέντε αυτοκτονίες που συμβαίνει κάπου στον πλανήτη, σχετίζεται άμεσα ή έμμεσα με την ανεργία.

Οι ελβετοί ερευνητές, με επικεφαλής τον Κάρλος Νορντ του Ψυχιατρικού Νοσοκομείου του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο κορυφαίο περιοδικό ψυχιατρικής "The Lancet Psychiatry", ανέλυσαν τους παράγοντες κινδύνου για αυτοκτονία σε 63 χώρες, μεταξύ των οποίων η Ελλάδα, με βάση στοιχεία για την περίοδο 2000 - 2011.

Η μελέτη αποκαλύπτει ότι η ανεργία ευθύνεται για εννιαπλάσιους θανάτους από αυτοκτονία κάθε χρόνο (περίπου 45.000) σε σχέση με τους πρόσθετους θανάτους από αυτοκτονία κατά την πρόσφατη οικονομική κρίση μετά το 2008 (οι αυτοκτονίες αυξήθηκαν τότε κατά 5.000 περίπου). Οι επιστήμονες τονίζουν ότι αυτό σημαίνει πως η ανεργία έχει αρνητικές συνέπειες όχι μόνο σε περιόδους ύφεσης, αλλά και στη διάρκεια περιόδων οικονομικής σταθερότητας.

Παγκοσμίως, εκτιμάται ότι σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο για διάφορους λόγους. Σύμφωνα με την έρευνα, ο κίνδυνος αυτοκτονίας που σχετίζεται με την ανεργία, αυξήθηκε κατά 20% έως 30% και στις τέσσερις γωνιές της Γης μεταξύ 2000 - 2011. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου, περίπου 233.000 αυτοκτονίες συνέβαιναν κάθε χρόνο στις 63 χώρες που μελετήθηκαν, από τις οποίες περίπου το ένα πέμπτο (45.000) μπορούν να αποδοθούν στην ανεργία.

Το 2007 (προ κρίσης) εκτιμάται ότι διεθνώς είχαν συμβεί 41.148 αυτοκτονίες που σχετίζονταν με την ανεργία, ενώ το 2009 (μετά το ξέσπασμα της κρίσης του 2008) οι σχετικές αυτοκτονίες αυξήθηκαν σε 46.131, δηλαδή ήσαν σχεδόν 5.000 περισσότερες.

Η μελέτη δείχνει ότι τόσο οι άνδρες, όσο και οι γυναίκες, είναι εξίσου ευάλωτοι στις συνέπειες της αυξημένης ανεργίας και μπορεί να αυτοκτονήσουν εξαιτίας αυτού του λόγου. Η αυτοκτονία ενός ανθρώπου μπορεί να προκληθεί αν μείνει άνεργος ο ίδιος ή κάποιος στενός συγγενής του.

Όπως είπε ο Κάρλος Νορντ, «τα ευρήματά μας δείχνουν ότι οι αυτοκτονίες αυξάνονται ήδη έξι μήνες πριν την άνοδο της ανεργίας». Αυτό οφείλεται στο ότι οι εργαζόμενοι «ψυχανεμίζονται» εκ των προτέρων τις επερχόμενες δυσμενείς εξελίξεις στην αγορά εργασίας.

Επιπλέον, δεν έχει η απώλεια όλων των θέσεων εργασίας κατ' ανάγκη τις ίδιες συνέπειες, καθώς ο κίνδυνος αυτοκτονίας φαίνεται να είναι μεγαλύτερος σε χώρες όπου το να μένει κανείς χωρίς δουλειά, είναι ασυνήθιστο, δηλαδή έχουν συνήθως χαμηλή ανεργία. Σε αυτές τις περιπτώσεις, σύμφωνα με τους επιστήμονες, «είναι πιθανό ότι μια απρόσμενη αύξηση της ανεργίας πυροδοτεί μεγαλύτερους φόβους και ανασφάλεια από ό,τι σε χώρες όπου ήδη πριν την κρίση υπήρχαν υψηλά επίπεδα ανεργίας».

Οι ερευνητές κάλεσαν τις κυβερνήσεις, πέρα από τις θεραπευτικές παρεμβάσεις, να κάνουν τις αναγκαίες επενδύσεις και να εφαρμόσουν τις κατάλληλες πολιτικές στην αγορά εργασίας, ώστε να δημιουργηθούν πρόσθετες εργασίας και να μειωθεί το ποσοστό της ανεργίας, πράγμα που θα μειώσει και τις αυτοκτονίες.

Σε ένα συνοδευτικό άρθρο στο ίδιο ψυχιατρικό περιοδικό, οι Ρότζερ Γουέμπ και Ναβνίτ Καπούρ του βρετανικού Πανεπιστημίου του Μάντσεστερ επισημαίνουν ότι οι αυτοκτονίες που αποδίδονται στην ύφεση και στην ανεργία, πιθανότατα αποτελούν μόνο «την κορυφή του παγόβουνου» για ένα ευρύτερο φάσμα κοινωνικών και ψυχολογικών προβλημάτων.

Όπως αναφέρουν, «πολλοί άνθρωποι κρατούν μεν την δουλειά τους, όμως στη διάρκεια αυτών των δύσκολων καιρών δεν παύουν να δέχονται σοβαρές ψυχολογικές πιέσεις, πέρα από την ανεργία, όπως μειωμένο εισόδημα, εργασιακή ανασφάλεια, αδυναμία πληρωμής χρεών, απώλεια του σπιτιού τους κ.α.». Όλα αυτά, κατά τους ψυχιάτρους, μπορεί να οδηγήσουν σε μη θανάσιμους αυτοτραυματισμούς, άσχημη ψυχική διάθεση, κατάθλιψη, προβλήματα αλκοολισμού, θυμό, οικογενειακές συγκρούσεις, διάλυση γάμων και σχέσεων κ.λπ.