Κατάρτιση ανέργων : η μεγάλη μπίζνα

Η εσκεμμένη απαξίωση του ΟΑΕΔ, η «πίτα» των 3 δισ. ευρώ και τα ιδιωτικά συμφέροντα. Πώς ένα κεκ μπορεί να εισπράξει από 1.080 έως 1.380 ευρώ το «κεφάλι».

Η κακή διαχείριση των κονδυλίων για την ανεργία επιβεβαιώνεται από τα στοιχεία του ίδιου του ΟΑΕΔ. Από το σύνολο των προγραμμάτων βρήκε δουλειά μόλις το 20% των συμμετεχόντων!

Των Τζώρτζη Ρούσσου, Κώστα Τσάβαλου

Σε έναν ιδιότυπο αγώνα «διαγκωνισμού» γύρω από τη μεγάλη «πίτα» των κονδυλίων του ΟΑΕΔ, τα οποία κατευθύνονται σε πολιτικές προγραμμάτων απασχόλησης και επανακατάρτισης ανέργων, έχουν επιδοθεί οι «πιστοποιημένοι» μεσάζοντες, ενθαρρυμένοι από τα σχέδια της κυβέρνησης για κατάτμηση του Οργανισμού. Η μνημονική υποχρέωση για «αναδιοργάνωση» του Οργανισμού, με το επιχείρημα ότι απέτυχε παταγωδώς στην αποστολή του να μειώσει την ανεργία επανεντάσσοντας στην αγορά εργασίας όσους χάνουν τη δουλειά τους, δημιουργεί νέα δεδομένα, τα οποία ευνοούν τη δράση των ιδιωτικών συμφερόντων.

Υπαγορευμένα σχέδια

Η εσκεμμένη πολιτική απαξίωσης και υποβάθμισης του ΟΑΕΔ που ακολουθεί η κυβέρνηση για να διευκολυνθεί η εφαρμογή των σχεδίων που υπαγορεύουν ουσιαστικά οι δανειστές στο όνομα και των δικών τους οικονομικών συμφερόντων, ξεδιπλώνεται σιγά σιγά στο πλαίσιο της υποτιθέμενης «αναδιοργάνωσης».

Τα πρώτα δείγματα γραφής είναι ήδη εμφανή, με την ανάθεση σε ιδιώτες μέρους του έργου που παλαιότερα επιτελούσε ο Οργανισμός στον τομέα της επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων και έπεται συνέχεια με τα προγράμματα που πρόκειται να ανατεθούν στο προσεχές διάστημα. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις έχουν βάλει στο… μάτι την «πίτα» των περίπου 3 δισ. ευρώ που αθροίζουν συνολικά τα κονδύλια που απευθύνονται για χορήγηση επιδομάτων ανεργίας και για τη λειτουργία προγραμμάτων απασχόλησης. Μόνο από τον κρατικό προϋπολογισμό η φετινή επιχορήγηση του οργανισμού στο πλαίσιο της κοινωνικής προστασίας ανέρχεται στα 505 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ο Οργανισμός έχει ήδη δαπανήσει στο επτάμηνο του έτους το 58,6% (302 εκατ. ευρώ) των πιστώσεων. Τα υπόλοιπα έσοδα προέρχονται από κοινοτικούς πόρους και τις εισφορές υπέρ του Οργανισμού, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων εισπράττεται από το ΙΚΑ και στη συνέχεια αποδίδεται στον δικαιούχο φορέα.

Ωστόσο, το μείζον ζήτημα δεν είναι η διαχείριση ορισμένων προγραμμάτων από ιδιωτικές εταιρείες, αλλά οι απώλειες κονδυλίων κατά τη διαδρομή μέχρι τους δικαιούχους ανέργους. Με βάση τη μέχρι τώρα εμπειρία, τουλάχιστον το 40% των πόρων χάνεται στις ατραπούς και στον «λαβύρινθο» των μεσαζόντων. Στο ποσό αυτό θα πρέπει να προστεθεί και ένα 10%, που προκύπτει από το λειτουργικό κόστος της γραφειοκρατίας των υπουργείων και του ΟΑΕΔ, που διαχειρίζονται αυτά τα προγράμματα.

Χαρακτηριστική περίπτωση, τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης ανέργων με χρήση του νέου συστήματος των επιταγών κατάρτισης (voucher) 125.000 νέων θέσεων εργασίας συνολικού προϋπολογισμού περίπου 450 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε την περασμένη χρονιά και -σύμφωνα με τους αρμόδιους κυβερνητικούς παράγοντες- θα συνεχιστεί και τα επόμενα χρόνια.

Η… προμήθεια

Για παράδειγμα, από το πακέτο ύψους 108 εκατ. ευρώ που προκηρύχθηκε μέσα στον Αύγουστο για 30.000 θέσεις εργασίας, περίπου τα 40 εκατ. ευρώ πάνε «λάφυρο» στα Κέντρα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΚΕΚ) για κατάρτιση 80 ωρών σε κάθε ωφελούμενο. Κατάρτιση θεωρητική, που επί το πλείστον είναι «εικονική» και δεν χρησιμεύει σε τίποτε τους όποιους νεοπροσλαμβανόμενους για πέντε μήνες σε επιχειρήσεις. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι οι περισσότεροι από αυτούς μετά το 5μηνο ξαναμένουν άνεργοι. Σοβαρό αντικίνητρο για τη μείωση της ανεργίας μέσα από τα προγράμματα αυτά είναι το γεγονός ότι δεν έχει συνδεθεί ουσιαστικά η επανακατάρτιση με την εύρεση μιας θέσης εργασίας.

Τα ΚΕΚ εισπράττουν για την κατάρτιση 80 ωρών 1.380 ευρώ εάν το άτομο βρει δουλειά στο πεντάμηνο και 1.080 εάν δεν βρει δουλειά. Είναι προφανές ότι τα ΚΕΚ δεν… προβληματίζονται και πολύ για το αποτέλεσμα, αφού έτσι κι αλλιώς χάνουν μόλις 300 ευρώ για κάθε «κεφάλι».

Σε κάθε περίπτωση, τα προγράμματα αντιμετώπισης της ανεργίας του ΟΑΕΔ ανοίγουν… πεδίον δόξης λαμπρό για τους ιδιώτες, εν όψει μάλιστα των νέων πολιτικών που προτίθεται να εφαρμοστούν για την καταπολέμηση της ανεργίας σε επίπεδο ευρωζώνης. Ο νέος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, στην παρθενική του ομιλία στο Ευρωκοινοβούλιο πρότεινε την εφαρμογή προγράμματος επενδύσεων ύψους 300 δισεκατομμυρίων ευρώ για την αντιμετώπιση της ανεργίας. «Μέσα στα επόμενα τρία χρόνια, θα ήθελα την αποδέσμευση 300 δισεκατομμυρίων ευρώ για δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Την αναποτελεσματικότητα στη διαχείριση των κονδυλίων για την αντιμετώπιση της ανεργίας, επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία του ίδιου του ΟΑΕΔ. Από το σύνολο των προγραμμάτων βρήκε δουλειά μόλις το 20% των συμμετεχόντων. Οι υπόλοιποι, απλώς μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, βρέθηκαν ξανά στην ανεργία.