Οι εγκλωβισμένοι αστοί της Αθήνας

Ολο και πιο συχνά συναντώ τους «μετέωρους» αστούς. Τους διακρίνω γιατί αυτοπροσδιορίζονται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο εγκλωβισμένοι σε ένα κοινωνικό κλουβί που δεν τους εκπροσωπεί. Δεν έχουν λόγο να βρίσκονται εκεί, αλλά εκεί ωθήθηκαν, καθώς η «μεσαία τάξη» με την οποία έμαθαν να ταυτίζονται υφίσταται μεταλλάξεις.

Περισσότερο από οικονομικό, το θέμα είναι ηθικό γι’ αυτούς τους εγκλωβισμένους και μετέωρους αστούς. Είναι άνθρωποι, όπως πολλοί «από εμάς», με μια «κανονική» παιδεία, με ενδιαφέροντα, ταξιδεμένοι, φιλήσυχοι, πατριώτες. Μέσα τους έχουν τελειώσει με το παλιό σύστημα. Επειτα από μία τετραετία κρίσης, έχοντας ξεπεράσει και χωνέψει όλα τα στάδια άρνησης και αποδοχής, έχουν πιστέψει ότι η χώρα θέλει «κάτι άλλο». Οσοι έχουν παιδιά έχουν έναν επιπλέον λόγο να νιώθουν μετέωροι. Και τώρα, με τις εκλογικές αναμετρήσεις της άνοιξης, ασφυκτιούν. Ωστόσο, η ζωή τρέχει και ο κόσμος αναπροσαρμόζεται. Οι ίδιοι, οι αστοί της Αθήνας, αστοί με τη συνεκτική έννοια μιας κλίμακας αξιών κοινού συμφέροντος και προσωπικής ανάπτυξης, αντιλαμβάνονται ότι είτε ανήκουν σε άλλη εποχή είτε δεν ανήκουν σε αυτή τη χώρα.

Η διαπίστωση είτε απογοητεύει είτε πεισμώνει. Η ουσία είναι όμως ότι η άλλοτε μεσαία τάξη της Αθήνας δεν εκπροσωπείται πλέον από κανένα. Ή τουλάχιστον κανένας από όσους ρυθμίζουν την πολιτική ζωή δεν μπορεί να έχει μια επαφή με την ευρύτερη κοινωνία πέρα από τη φρασεολογία την τετριμμένη, την προβλέψιμη, την ξεπερασμένη και ενοχλητικά υποτιμητική για κάθε σώφρονα και νοήμονα αστό της πόλης. Τα μικρά φιλελεύθερα κόμματα, που είναι κατ’ εξοχήν αστικά στη σύλληψη, στη ρητορική και στη στόχευση, παραμένουν «μικρά». Η εντυπωσιακή περιθωριοποίησή τους από τα ΜΜΕ (ακόμη και σε δημοσκοπήσεις που δίνουν ποσοστά στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ) απλώς επιτείνει ένα πρόβλημα επικοινωνίας της πλατιάς, φιλελεύθερης, φιλοδυτικής και μεταρρυθμιστικής αστικής τάξης.

Μέσα σε αυτό το σκηνικό, οι μετέωροι αστοί της πόλης αισθάνονται στην πλειονότητά τους θυμό απέναντι σε όσους τους έχουν φέρει σε μια κατάσταση πολιτιστικής ορφάνιας. Γιατί περί αυτού πρόκειται. Οι αναπαραγόμενες αξίες από το ευρύτερο πολιτικό περιβάλλον αφήνουν ορφανή και μετέωρη την τάξη εκείνη που κάποτε ονομάζαμε μεσαία.