Ο πολιτισμός στο μουσείο, οι μουσειολόγοι στην ανεργία

Χα­ζεύο­ντας στο facebook τις προάλ­λες, έ­πε­σα τυ­χαία στην α­νάρ­τη­ση μιας νέ­ας κο­πέ­λας, μου­σειο­λό­γου, που μου κί­νη­σε το εν­δια­φέ­ρον. Κα­τά πώς κα­τά­λα­βα, η νε­α­ρή ε­πι­στη­μό­νισ­σα με­τεί­χε και προ­κρί­θη­κε σε δια­γω­νι­σμό για τη με­λέ­τη και το μου­σειο­λο­γι­κό σχε­δια­σμό μιας έκ­θε­σης με τον τίτ­λο «Βυ­θι­σμέ­να τα­ξί­δια, αν­θρώ­πι­νες ε­ξε­ρευ­νή­σεις: ί­χνη ση­μαί­νο­ντα στις θά­λασ­σες της Πε­λο­πον­νή­σου», στο νε­οϊδρυ­θέν Μου­σείο Ενα­λίων Αρχαιο­τή­των στην Πύ­λο. Πέ­ρα­σε και­ρός και μια μέ­ρα τυ­χαία δια­βά­ζο­ντας μια ξε­χα­σμέ­νη ε­φη­με­ρί­δα α­να­κά­λυ­ψε έκ­πλη­κτη ό­τι η έκ­θε­ση, που εί­χε σχε­διά­σει, υ­λο­ποιή­θη­κε, και μά­λι­στα μ’ αυ­τήν ε­γκαι­νιά­στη­κε το Μου­σείο α­πό τον ί­διο τον πρω­θυ­πουρ­γό, α­φού βρί­σκε­ται και στην ε­κλο­γι­κή του πε­ρι­φέ­ρεια, με­σού­ντος Αυ­γού­στου.

Το ό­νο­μά της α­να­φε­ρό­ταν, αλ­λά κα­νείς δεν εί­χε κά­νει τον κό­πο να την ε­νη­με­ρώ­σει και να την προ­σκα­λέ­σει, για λό­γους τυ­πι­κούς έ­στω, του­λά­χι­στον στα ε­γκαί­νια. Πο­λύ πε­ρισ­σό­τε­ρο έκ­πλη­ξη προ­κα­λεί το γε­γο­νός ό­τι δεν κλή­θη­κε να πει μια γνώ­μη για τον τρό­πο υ­λο­ποίη­σης της έκ­θε­σης. Δεν γνω­ρί­ζω αν οι υ­πεύ­θυ­νοι του Μου­σείου ή­ταν υ­πο­χρεω­μέ­νοι, αλ­λά φα­ντά­ζο­μαι ό­τι δεν χτί­ζεις έ­να κτί­ριο χω­ρίς να το έ­χει δει ο αρ­χι­τέ­κτο­νας που το σχε­δία­σε.
Το θέ­μα δεν εί­ναι προ­σω­πι­κό. Γεν­νά σκέ­ψεις για την α­ντι­με­τώ­πι­ση των μου­σειο­λό­γων α­πό την πο­λι­τεία. Σχε­τι­κά νέ­ος κλά­δος, η μου­σειο­λο­γία εί­ναι μια ση­μα­ντι­κή ε­πι­στή­μη, που α­να­νο­η­μα­το­δο­τεί την έν­νοια του μου­σείου, με­τα­τρέ­πει μια βα­ρε­τή και α­νού­σια πα­ρά­θε­ση εκ­θε­μά­των σε ου­σια­στι­κή παι­δα­γω­γι­κή και καλ­λι­τε­χνι­κή γιορ­τή, στή­νο­ντας δυ­να­μι­κές α­φη­γή­σεις. Βο­η­θά τον ε­πι­σκέ­πτη να κα­τα­νοή­σει και να ε­ντά­ξει τα εκ­θέ­μα­τα στο ι­στο­ρι­κό, κοι­νω­νι­κό και πο­λι­τι­στι­κό πε­ρι­βάλ­λον στο ο­ποίο α­νή­καν. Μπο­ρεί να ορ­γα­νώ­σει με πρω­τό­τυ­πο τρό­πο έ­να μου­σείο, μια έκ­θε­ση, α­κό­μα και έ­να αρ­χείο. Και ό­μως εί­ναι έ­νας ε­πι­στη­μο­νι­κός κλά­δος με τε­ρά­στια α­νερ­γία –α­κό­μα και προ κρί­σης έ­μοια­ζε να μην έ­χει κα­τα­νο­η­θεί η α­να­γκαιό­τη­τά τους και στις προ­κη­ρύ­ξεις που τους α­φο­ρού­σαν δεν εμ­φα­νι­ζό­ταν η ει­δι­κό­τη­τά τους. Πολ­λές φο­ρές μά­λι­στα στις προ­κη­ρύ­ξεις μπερ­δεύο­νται, ί­σως και ύ­πο­πτα, με ει­δι­κό­τη­τες ό­πως η Πο­λι­τι­στι­κή Δια­χεί­ρι­ση. Η ι­στο­ρία της νε­α­ρής μου­σειο­λό­γου δεν εί­ναι έ­να α­τό­πη­μα, έ­να ε­πί μέ­ρους λά­θος ε­νός συ­γκε­κρι­μέ­νου μου­σείου. Εί­ναι δείγ­μα α­ντι­με­τώ­πι­σης της πο­λι­τι­στι­κής κλη­ρο­νο­μιάς και μιας ε­πι­στή­μης που, το ξέ­ρει αυ­τό η Ευ­ρώ­πη α­πό χρό­νια, εί­ναι α­πα­ραί­τη­τη για τη διά­σω­ση και την προ­βο­λή της. Κι αυ­τά σε μια χώ­ρα που θέ­λει -έ­τσι δια­τεί­νε­ται η κυ­βερ­νη­τι­κή τρόι­κα δη­λα­δή- να στη­ρί­ξει με­γά­λο μέ­ρος της οι­κο­νο­μι­κής της α­νά­καμ­ψης στην προ­βο­λή της πο­λι­τι­στι­κής της κλη­ρο­νο­μιάς.
Μ.Τ.
Η Εποχή  epohi.gr