Κάτι κουρασμένα παλικαρια

Στην ομώνυμη κινηματογραφική ταινία, ο αξέχαστοςΛάμπρος Κωνσταντάρας ζει, επί σειρά ετών, υπεράνω των φυσικών του δυνατοτήτων και μόνο η απειλή της χρεοκοπίας (την οποία μηχανεύονται εικοσάχρονη νεαρή μαζί με την μητέρα της) τον αναγκάζει να προσαρμόσει τον τρόπο ζωής του στο προχωρημένο της ηλικίας του. Ως άλλα κουρασμένα παλικάρια λοιπόν, έτσι και εμείς ζούσαμε επί σειρά ετών υπεράνω των δυνατοτήτων μας με αποτέλεσμα την συσσώρευση οικονομικών προβλημάτων και χρεών τα οποία προσπαθούμε να διορθώσουμε σήμερα με καταιγισμό φόρων και μεγάλες μισθολογικές μειώσεις.

Πλανώνται όμως πλάνην οικτράν όσοι πιστεύουν ότι η ανεξέλεγκτη μείωση των μισθών θα λειτουργήσει ως επαρκές αντίβαρο στην αύξηση της ανεργίας. Και τούτο διότι σύμφωνα με τον οικονομικό νόμο του Okun, η ανεργία εξακολουθεί να αυξάνεται όσο η οικονομία υπολειτουργεί σε σχέση με τις πραγματικές της δυνατότητες (το καλούμενο παραγωγικό κενό).

Η ελληνική οικονομία υστερεί σήμερα μέχρι και 12% σε σχέση με τις πραγματικές της δυνατότητες και θα συνεχίσει να υστερεί, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, μέχρι και 13% το 2013. Όσο λοιπόν το παραγωγικό κενό ανθίσταται, τόσο θα παραμένει εκτός ελέγχου η ανεργία. Επειδή δε, πολλοί διατείνονται ότι επιστρέψαμε (σε επίπεδο διαβίωσης) στις αρχές της δεκαετίας του 2000, σημειώνουμε ότι σε επίπεδο υστέρησης της οικονομίας σε σχέση με τις δυνατότητες της, αυτή την στιγμή η Ελλάδα σημειώνει την τρίτη χειρότερη επίδοση των τελευταίων 100 ετών.

Πράγματι, στατιστική μας αποτίμηση της εξέλιξης του ΑΕΠ από το 1913 και μετά (η χρονοσειρά προέρχεται από την βάση δεδομένων των καθηγητών CarmenReinhart και Kenneth Rogoff) οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα βρέθηκε από άποψη παραγωγικού κενού σε δυσχερέστερη θέση από την σημερινή μόνο στην διάρκεια του Α’ και Β’ Παγκόσμιου Πολέμου οπότε και υστέρησε μέχρι και 54% σε σχέση με τις πραγματικές της δυνατότητες. Με άλλα λόγια, η ζημία που υφίσταται η οικονομία μας σήμερα έχει προηγουμένως ξεπεραστεί μόνο σε περιόδους αιματηρών πολεμικών συρράξεων. Καθώς όμως το χρέος σήμερα (περίπου 165% του ΑΕΠ) καταγράφει υψηλό 100ετίας, λειτουργεί ως βρόγχος που παραλύει κάθε προσπάθεια επανεκκίνησης της οικονομίας.

Πώς λοιπόν να «κλείσει» το παραγωγικό κενό όταν αλλεπάλληλες μισθολογικές μειώσεις πέφτουν ως πέλεκυς επί δικαίων και αδίκων; Η ακολουθούμενη ισοπεδωτική μισθολογική πολιτική λειτουργεί ανασταλτικά σε κάθε κίνητρο παραγωγικότητας το οποίο θα μπορούσε να ανεβάσει τις «στροφές» της οικονομίας και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας ή έστω να περιoρίσει την έκρηξη της ανεργίας. Στις συνθήκες αυτές δεν θα πρέπει να εκπλήσσει ότι οι μακροχρόνια άνεργοι (σε διάστημα 12 ή περισσότερων μηνών) αυξήθηκαν σήμερα στο 57,2% του συνόλου των ανέργων (σε σχέση με 44% στην Ισπανία και 47,6% στην Πορτογαλία, οι οποίες επίσης βρίσκονται σε ύφεση).Η έλλειψη εργασίας για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα καταρρακώνει το ηθικό του μακροχρόνια ανέργου και λειτουργεί μεροληπτικά σε βάρος του.