Κρίση και εθνική ταυτότητα

του David Gardner,  Financial Times

Η Ισπανία έχει εισέλθει σε μια περίοδο συνταγματικής κρίσης. Η απόφαση της εθνικιστικής κυβέρνησης της Καταλονίας να προκηρύξει πρόωρες εκλογές τον Νοέμβριο -οι οποίες, στην πράξη, θα μετατραπούν σε δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία- έχει ανοίξει τον δρόμο για την απόσχιση της επαρχίας. Αυτή η απόφαση, με τη σειρά της, ενδέχεται να δώσει την αναγκαία ώθηση στους Βάσκους αυτονομιστές, οι οποίοι σήμερα μάχονται στήθος με στήθος με τους μετριοπαθείς εθνικιστές ενόψει των τοπικών εκλογών του επόμενου μήνα.
(...) Καθώς η Ισπανία βρίσκεται εγκλωβισμένη στην κρίση της Ευρωζώνης και αγωνίζεται να ξεφύγει από την καταστροφική ύφεση, πρέπει τώρα να διαχειριστεί την υπαρκτή απειλή της διάλυσης του πολυεθνικού κράτους της, το οποίο αντικατέστησε την υπερβολικά συγκεντρωτική δικτατορία του Φράνκο με μια ιδιαιτέρως ενισχυμένη αποκεντρωμένη διακυβέρνηση. Η κρίση στην Ευρωζώνη, η οποία έχει ρίξει κυβερνήσεις στις χώρες της ευρω-περιφέρειας, τώρα θέτει σε κίνδυνο την επιβίωση ενός έθνους-κράτους.
Το ρήγμα Βορρά - Νότου στο εσωτερικό της Ε.Ε. έχει αρχίσει να διευρύνεται και στο εσωτερικό των χωρών-μελών. Οταν η ΕΣΣΔ και οι χώρες-δορυφόροι της διασπάστηκαν μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, το σύνολο των ηγετών της Ευρώπης αντιμετώπισε την εξέλιξη αυτή ως έκφραση του δημοκρατικού δικαιώματος της αυτοδιάθεσης και άρα ως κάτι καλό. Ομως, η ιδέα πως οι αυτονομιστικές τάσεις ενδέχεται να εισχωρήσουν στις δομές της δυτικής Ευρώπης τούς είναι εντελώς ξένη...