ε κοινωνική χρεωκοπία οδηγείται η ελληνική κοινωνία. Το ΙΝΕ/ΓΣΕΕ, στην ετήσια έκθεσή του για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση, προβλέπει εκρηκτική αύξηση της ανεργίας, δραματική μείωση του ΑΕΠ, κατάρρευση του κοινωνικού κράτους και ταχεία οπισθοδρόμηση της αγοραστικής δύναμης των μισθωτών και των συνταξιούχων στα μέσα της δεκαετίας του '70.
Το ΙΝΕ καταγράφει την καθίζηση του βοιοτικού επιπέδου των μισθωτών και των συνταξιούχων κατά 50% σε σχέση με τα επίπεδα του 2008, λόγω της μείωσης των μισθών, των συντάξεων και της δραματικής αύξησης της φορολογίας. Την ίδια ώρα, μισθωτοί, συνταξιούχοι και άνεργοι (η πλειοψηφία των οποίων δεν λαμβάνει ούτε το πενιχρό επίδομα των 360 ευρώ) αντιμετωπίζουν και σημαντικές αυξήσεις στα βασικά είδη διατροφής, όπως και ανατιμήσεις στους λογαριασμούς κοινής ωφέλειας, με αποτέλεσμα η πτώση της ζήτησης να καταγράφει ρεκόρ (-25%) που συναντάται μόνο σε εμπόλεμες περιόδους!
Διπλασιασμός ανεργίας, παρά τις μειώσεις των μισθών....
Το βασικό επιχείρημα της τρόικας, σύμφωνα με το οποίο η μείωση του κόστους εργασίας ανα μονάδα προϊόντος (-8%) θα οδηγούσε σε αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, κατέρρευσε πανηγυρικά, καθώς η ανεργία διπλασιάστηκε την τελευταία διετία (επίσημα στο 24%), η ύφεση παρατάθηκε και το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 50%!
Σαν να μην συμβαίνουν όλα αυτά, τις επόμενες ημέρες "κλείνει" ένα νέο πακέτο βίαιων περικοπών σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικά επίδόματα (κόβονται και τα εποχικά επιδόματα του ΟΑΕΔ σε ξενοδοχοϋπαλλήλους και οικοδόμους), το οποίο είναι προφανές ότι θα οδηγήσει σε βαθύτερη ύφεση, μεγαλύτερη ανεργία και νέα έκρηξη "λουκέτων" μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αναπόφευκτη εξέλιξη θα σημειωθεί στη διεύρυνση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής) με ταυτόχρονη καθίζηση της πλήρους απασχόλησης. Συνολικά η απασχόληση (3.800.000 έναντι ενεργού πληθυσμού 5.000.000) έχει ήδη επιστρέψει στα επίπεδα του 1997.
Η εκτόξευση της ανεργίας εκτιμάται ότι θα φθάσει και το 29% το 2013 και σε πραγματικά επίπεδα ίσως προσεγγίσει και το 35% (!), γεγονός που προοιωνίζεται ακόμα πιο δραματικό επίπεδο διαωβίωσης των Ελλήνων πολιτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα 424.000 οικογένειες δεν έχουν καθόλου εισόδημα, αφού κανένα από τα ενήλικα μέλη τους δεν εργάζεται!
Μισθοί Εσθονίας - Κροατίας...
Τα βασικότερα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για το 2012 είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, τα ακόλουθα:
* Από τον Μάιο του 2010 έως τον εφετινό Ιούνιο οι περικοπές των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν συνολικά σε 4,2 δισ. ευρώ, ενώ στο πρόγραμμα περικοπών των 11,8 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014 οι περικοπές κύριων - επικουρικών συντάξεων, εφάπαξ και κοινωνικών επιδομάτων αντιστοιχούν στο 43% του συνολικού ποσού, δηλαδή 5,5 δισ. ευρώ.
* Την περίοδο 2010-2011 οι μειώσεις μισθών του Δημοσίου ανήλθαν σε 3,5 δισ. ευρώ και του ιδιωτικού τομέα σε 3 δισ. ευρώ. Συνολικά την περίοδο 2010-2011 οι περικοπές των συντάξεων και οι μειώσεις των μισθών ανήλθαν αθροιστικά σε 16,2 δισ. ευρώ (ή 8% του ΑΕΠ), χωρίς να έχουν μειωθεί η ανεργία, το δημόσιο χρέος και η ύφεση.
* Η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού έχει υποχωρήσει στο μέσο της δεκαετίας του '70. Οι μέσες αποδοχές το 2011 ήταν 25.470 ευρώ, ενώ με τις νέες περικοπές θα πλησιάσουν, το 2013, τα 15.000 με 17.000 ευρώ, στα επίπεδα δηλαδή χωρών όπως η Εσθονία, η Τσεχία και η Κροατία.
Όπως τονίζει το ΙΝΕ στα συμπεράσματα της έκθεσής του, τυχόν εμμονή στην ίδια πολιτική θα επιδεινώσει το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών, που θα κατρακυλήσει στο 50% του επιπέδου του 2008! Ταυτόχρονα υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος του 2012 η σύγκλιση των πραγματικών μισθών (μετά και τη μείωση του 22%) θα οπισθοχωρήσει στο 68,5%, δηλαδή θα επανέλθει στα επίεδα του 1993. Άλλωστε η χώρα μας, που παραδοσιακά είχε από τους χαμηλότερους κατώτατους μισθούς στην Ε.Ε. (αντιστοιχούσαν στο 60% του μέσου όρου των κατώτατων της Ε.Ε. μετά το πρώτο Μνημόνιο), έχει πέσει κάτω από το 50% του μέσου όρου σε σύγκριση με τις ανεπτυγμένες χώρες (Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία). Η διαρκής μείωση των μισθών και των συντάξεων έχει ως αποτέλεσμα την τελευταία τριετία (2010 - 2012) να σημειωθεί πρωτοφανής πτώση της εγχώριας ζήτησης, που επανήλθε στα επίπεδα του 2000 και βαδίζει (με συνέχιση της ίδιας πολιτικής) σε σύγκλιση με τα επίπεδα ζήτησης της δεκαετίας του '90.
Καταρρέουν τα ασφαλιστικά ταμεία
Σε πορεία κατάρρευσης εκτιμά το ΙΝΕ ότι βρίσκονται τα ασφαλιστικά ταμεία, παρά τις νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων 20 χρόνων (1998-2008) στην Ελλάδα και τα άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., παρά τη μείωση του επιπέδου των συντάξεων από 7% έως 20%, καθώς δεν κατόρθωσαν να υποστηρίξουν την οικονομική κατάσταση των κοινωνικο-ασφαλιστικών συστημάτων. Όπως αναφέρεται, η αύξηση της ανεργίας (24% το 2012 ή 1.200.000 άτομα και 29% το 2013 ή 1.500.000) και η μείωση των μισθών (μέσω ατομικών συμβάσεων ή εκ περιτροπής εργασίας), που στερούν την κοινωνική ασφάλιση από πόρους 9,5 δισ. ευρώ, η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, καθώς και από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης με 8,5 δισ. ευρώ, και η μη καταβολή των οφειλών του κράτους από το 1993 στα ασφαλιστικά ταμεία (12 δισ. ευρώ) συρρικνώνουν σοβαρά την οικονομική κατάσταση της κοινωνικής ασφάλισης.
Και σαν να μην έφταναν αυτά, οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών (ΕΚΤ, Ε.Ε., ΔΝΤ) είναι δυσοίνες για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες στην Ελλάδα. Από 14,8% του ΑΕΠ το 2010 θα φθάσει στο 17,4% του ΑΕΠ το 2060! Και αυτό γιατί, παρά τις δραματικές μειώσεις των συντάξεων, το ΑΕΠ συρρικνώνεται λόγω της ύφεσης!Μεροκάματο 22,5 ευρώ στον ιδιωτικό τομέα επιβάλλει η τρικομματική κυβέρνηση κατ' επιταγήν των προβλέψεων του Μνημονίου και των απαιτήσεων της τρόικας, που αναπαράγει και πάλι την αποτυχημένη επιχειρηματολογία της μείωσης του κόστους εργασίας για να έρθουν η ανάπτυξη και η μείωση της ανεργίας, κάτι που έχει διαψευστεί πανηγυρικά μέχρι σήμερα.
Τη νέα μείωση των κατώτερων μισθών εξήγγειλε ουσιαστικά την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης αποκρυπτογραφώντας τον στόχο της "επανεξέτασης του τρόπου καθορισμού του κατώτατου μισθού", ενόψει και των συνταντήσεων που θα έχει με το κλιμάκιο της τρόικας στα μέσα της ερχόμενης εβδομάδας.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, "η κυβέρνηση σέβεται τη συλλογική αυτονομία και το ευρωπαϊκό κεκτημένο στο θέμα των κατώτατων μισθών, όμως εκ του νόμου απορρέει πλέον μια πιο ουσιαστική συμμετοχή του κράτους στον τρόπο διαμόρφωσής τους. Θα προχωρήσουμε σε αυτόν τον διάλογο μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου και ελπίζω ότι θα έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα». Με άλλα λόγια ο Γ. Βρούτσης υποστήριξε ανοιχτά ότι, εάν δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, βάσει του χρονοδιαγράμματος που έχει δοθεί προς την τρόικα, ώστε να έχει ολοκληρωθεί ο κοινωνικός διάλογος, το υπουργείο θα είναι αυτό που θα αποφασίσει για το ύψος του κατώτατου μισθού!
Έτσι, με νομοθετική ρύθμιση, αν δεν υπάρξει συμφωνία έως το τέλος Οκτωβρίου, θα μειωθεί εκ νέου γύρω στο 10% ο κατώτατος μισθός του ανειδίκευτου εργάτη. Υπενθυμίζεται ότι οι κατώτατοι μισθοί μειώθηκαν κατά 22% τον περασμένο Φεβρουάριο κατ' επιταγήν της τρόικας και στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου, ρίχνοντας τις εισαγωγικές αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα στα επίπεδα των 590 ευρώ (μεικτά), ενώ οι μισθοί των νέων έως 25 ετών μειώθηκαν κατά 32%.
Σύγκλιση με Εσθονία, Βουλγαρία
Να σημειωθεί ότι στο Μνημόνιο αναφέρεται ξεκάθαρα πως η εκάστοτε κυβέρνηση θα αποφασίζει για το ύψος του κατώτατου μισθού, όπως άλλωστε έκανε και τον Φεβρουάριο, αποφασίζοντας μείωση κατά 22%. Ταυτόχρονα υπάρχει δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά τουλάχιστον 15 μονάδες μέχρι το 2013, κάτι που το υπουργείο Εργασίας υποστηρίζει ότι θα επιτευχθεί με τις συνεχείς μειώσεις μισθών στις οποίες προχωρούν η μία μετά την άλλη, οι επιχειρήσεις.
Επίσης από τον περασμένο Ιούλιο η τεχνική επιτροπή της τρόικας έθεσε ζήτημα μείωσης του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα έως και 12%, προκειμένου "να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας" και με δεδομένο ότι οι (κατώτατοι) μισθοί στη χώρα μας δεν μπορούν να είναι υψηλότεροι από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βρίσκονται στην ίδια οικονομική κατάσταση, όπως είναι η π.χ. η Πορτογαλία, αλλά και οι κατώτατοι μισθοί γειτονικών χωρών, δηλαδή Βουλγαρίας, Τουρκίας και Εσθονίας. Του Γιάννη Μηλιού
Σε μια προσπάθεια να μεταθέσει τη συζήτηση από τον νέο γύρο αφαίμαξης του κόσμου της εργασίας (και της ανεργίας), η κυβέρνηση παραγγέλλει πρωτοσέλιδα άρθρα για την πολυπόθητη «ανάπτυξη», η οποία όλο έρχεται και ποτέ δεν φτάνει. Εξάλλου, εκεί που οδηγούνται πλέον τα πράγματα, στην πλήρη αποσάθρωση του κοινωνικού ιστού, το μόνο που μένει στην κυβέρνηση είναι να σιωπά για το παρόν και να μιλά για ένα -υποτίθεται- ευοίωνο μέλλον με όσο πιο θολές διατυπώσεις γίνεται.
Ο υπουργός Ανάπτυξης αναγκάζεται να ανακοινώνει ξαναζεσταμένους δεκάλογους αναπτυξιακών μέτρων (οι οποίοι έχουν υποστεί εύστοχη κριτική από τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ1), για να μην υποχρεωθεί να σερβίρει μόνο του το κυρίως πιάτο, που αποτελεί μια από τις κεντρικές πολιτικές της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης που επιχειρείται: τις κατ’ ευφημισμό ονομαζόμενες Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (ΕΟΖ), περιοχές εγκλεισμού φθηνής εργασιακής δύναμης, τα σύγχρονα bantustan2 των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Τι είναι οι ΕΟΖ; «[...] οριοθετημένες ζώνες (περιοχές) οι οποίες συνήθως έχουνδιαφορετικό φορολογικό, εργασιακό ή/και διοικητικό καθεστώς σε σχέση με την υπόλοιπη επικράτεια της κάθε χώρας. [...] Οι ζώνες αυτές έχουν διάφορες μορφές όπως ζώνες ελεύθερου εμπορίου (διασυνοριακές περιοχές ή και ολόκληρα κράτη), ειδικές οικονομικές (φορολογικές) αποθήκες εμπορευμάτων, 'ελεύθερα λιμάνια', ζώνες προώθησης εξαγωγών όπως οι μακιλαδόρας στα βόρεια σύνορα του Μεξικού με τις ΗΠΑ κ.ά.[...]».3
Παρ' ότι για λόγους εύρυθμης λειτουργίας του ανταγωνισμού απαγορεύεται η λειτουργία ΕΟΖ στις χώρες της Ευρωζώνης, ο Χατζηδάκης πιστεύει ότι πρέπει να καμφθούν οι αντιρρήσεις της Ε.Ε. και να δοθεί η δυνατότητα στην Ελλάδα να δημιουργήσει τις δικές της maquiladoras. Συγκεκριμένα ο Χατζηδάκης στις 12.7.2012 δήλωσε: «Με τις ΕΟΖ δεν ζητάμε χρήματα από τους εταίρους αλλά να μας δοθεί η δυνατότητα να προσελκύσουμε επενδύσεις, σεβόμενοι το εργασιακό καθεστώς, αλλά με άλλα επιμέρους κίνητρα». Και η ΕΣΕ.Ε. επίσης στις 5.7.2012 προτείνει, διά στόματος του προέδρου της κ. Κορκίδη, τη δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Περιοχών (ΕΟΠ) σε παραμεθόριες περιοχές της χώρας και στα λιμάνια. Στις περιοχές αυτές προτείνει η ΕΣΕΕ να υπάρχει ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς και transit υπηρεσίες οι οποίες θα ενισχύσουν το διαμετακομιστικό εμπόριο. Το σχέδιο που παρουσιάζεται στον φιλομνημονιακό τύπο είναι να ξεκινήσει η δημιουργία ΕΟΖ στο ναυπηγοεπισκευαστικό τόξο από το Πέραμα έως τη Σύρο και στη συνέχεια να επεκταθεί σε διάφορες περιφέρειες της χώρας (είναι γνωστό ότι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχει παραλάβει ήδη οικονομοτεχνική μελέτη για τη δημιουργία ΕΟΖ στην περιοχή της από την Capital Markets Experts Α.Ε.).
Από πολλές πλευρές ακούγεται το επιχείρημα ότι οι ΕΟΖ αποτελούν «απώλεια εθνικής κυριαρχίας», «λεηλασία της Ελλάδας από τους ξένους», «απόβαση των Γερμανών στην Ελλάδα» κ.λπ. Το σίγουρο είναι ότι δεν συμφωνεί το ελληνικό κεφάλαιο με αυτήν την ανάλυση. Αν ο σκοπός ήταν να μπλοκαριστεί η πρόσβασή του στις ζώνες αυτές προς όφελος επιχειρήσεων που προέρχονται από άλλα κράτη, το ελληνικό κεφάλαιο θα αντιδρούσε. Προς το παρόν εκφράζονται κάποιες αντιρρήσεις από την πλευρά μερίδας βιομηχάνων, αλλά οι αντιρρήσεις έχουν να κάνουν με τη μη επέκταση των ΕΟΖ, δηλαδή τη σχεδιαζόμενη δημιουργία τους μόνο σε συγκεκριμένες περιφέρειες της χώρας!
Το βέλτιστο για τους αντιρρησίες βιομηχάνους θα ήταν να δημιουργηθούν θεματικές ΕΟΖ σε ολόκληρη την επικράτεια: «Δεν είναι μικρότερη η ανεργία στη Θεσσαλία απ’ ό,τι στη Θράκη και δεν είναι μικρότερη η έλλειψη ρευστότητας στη δική μας περιφέρεια απ’ ό,τι στον Βορρά» αναφέρουν από κοινού ο πρόεδρος του ΣΘΕΒ (Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων-Βιομηχανιών) και του ΕΒΕΛ (Επιμελητηρίου Λάρισας) στις 16.7.2012, σχολιάζοντας πρόταση του ΕΒΕΑ για δημιουργία ΕΟΖ μόνο σε κάποιες περιφέρειες, στην εφημερίδα Ελευθερία.
Εκείνο που είναι σημαντικό για το κεφάλαιο στην παρούσα φάση είναι να βρεθεί η διέξοδος από την κρίση εις βάρος της εργασίας, με αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργασιακής δύναμης. Η εκκαθάριση που προκαλείται από την κρίση και η συνεπακόλουθη ανεργία δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε οι εργαζόμενοι να είναι διατεθειμένοι όχι μόνο να συναινέσουν σε αμοιβές κατώτερες των όποιων συλλογικών συμβάσεων έχουν απομείνει, αλλά ακόμη και να δεχθούν τους οποιουσδήποτε επαχθείς όρους αρκεί να βγουν από την κοινωνική απομόνωση της ανεργίας και να ενταχθούν στον ενεργό ιστό του κοινωνικά αναγνωρίσιμου παραγωγικού δυναμικού.
Οι ΕΟΖ δεν είναι παρά ένα εργαλείο που πιθανόν να χρησιμοποιηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, πιθανόν και όχι, αν για παράδειγμα ο κατώτατος μισθός πέσει τόσο χαμηλά ώστε ολόκληρη η ελληνική επικράτεια αποκτήσει χαρακτηριστικά ΕΟΖ, ή ο φορολογικός συντελεστής για τα κέρδη γίνει πολύ χαμηλός ή η εργασιακή νομοθεσία τροποποιηθεί κατάλληλα κλπ.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να μειώσει τον μισθό και να μειώσει τον φορολογικό συντελεστή επί των κερδών σε βαθμό που να είναι ολόκληρη η Ελλάδα μια ΕΟΖ. Επειδή όμως κάτι τέτοιο αποδεικνύεται χρονοβόρο και δύσκολο λόγω των αγώνων των εργαζομένων και των ανέργων, οι ΕΟΖ αποτελούν μια λύση «σαλαμοποίησης» της χώρας, δηλαδή κατάτμησής της ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου σε περιοχές υποβαθμισμένης εργασιακής δύναμης διαφορετικών κλιμάκων. Έτσι οι αντιδράσεις θα περιοριστούν, θα είναι χωρικά εντοπισμένες και πιο εύκολα διαχειρίσιμες επικοινωνιακά αλλά και κατασταλτικά.
Μπορεί να προχωρήσει ένα τόσο εφιαλτικό σχέδιο; Είναι βέβαιο ότι η απάντηση θα δοθεί από τους εργαζόμενους και τους άνεργους στον δρόμο. Η Αριστερά πρέπει να είναι παρούσα στους αγώνες αυτούς με όλα τα διαθέσιμα κινηματικά και πολιτικά μέσα!
Σημειώσεις:
1. Γ. Σταθάκης: «Ανέξοδα και παρωχημένα τα μέτρα Χατζηδάκη», Αυγή 4/8/2012.
2. Περιοχές στις οποίες μόνο μπορούσαν να κινούνται οι μαύροι πολίτες της Ν. Αφρικής την περίοδο του απαρτχάιντ.
Εφιαλτικό τοπίο η Ελλάδα, 22% η σωρευτική μείωση του ΑΕΠ, καθίζηση στο 50% του 2008 το βοιοτικό επίπεδο. Ύφεση μέχρι και το 2016, ισχνή ανάπτυξη, αλλά και διατήρηση υψηλής της ανεργίας και μετά το 2020...
Διπλασιασμός ανεργίας, παρά τις μειώσεις των μισθών....
Το βασικό επιχείρημα της τρόικας, σύμφωνα με το οποίο η μείωση του κόστους εργασίας ανα μονάδα προϊόντος (-8%) θα οδηγούσε σε αύξηση της απασχόλησης και μείωση της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, κατέρρευσε πανηγυρικά, καθώς η ανεργία διπλασιάστηκε την τελευταία διετία (επίσημα στο 24%), η ύφεση παρατάθηκε και το δημόσιο χρέος αυξήθηκε κατά 50%!
Σαν να μην συμβαίνουν όλα αυτά, τις επόμενες ημέρες "κλείνει" ένα νέο πακέτο βίαιων περικοπών σε μισθούς, συντάξεις και κοινωνικά επίδόματα (κόβονται και τα εποχικά επιδόματα του ΟΑΕΔ σε ξενοδοχοϋπαλλήλους και οικοδόμους), το οποίο είναι προφανές ότι θα οδηγήσει σε βαθύτερη ύφεση, μεγαλύτερη ανεργία και νέα έκρηξη "λουκέτων" μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων. Αναπόφευκτη εξέλιξη θα σημειωθεί στη διεύρυνση των ευέλικτων μορφών απασχόλησης (μερική και εκ περιτροπής) με ταυτόχρονη καθίζηση της πλήρους απασχόλησης. Συνολικά η απασχόληση (3.800.000 έναντι ενεργού πληθυσμού 5.000.000) έχει ήδη επιστρέψει στα επίπεδα του 1997.
Η εκτόξευση της ανεργίας εκτιμάται ότι θα φθάσει και το 29% το 2013 και σε πραγματικά επίπεδα ίσως προσεγγίσει και το 35% (!), γεγονός που προοιωνίζεται ακόμα πιο δραματικό επίπεδο διαωβίωσης των Ελλήνων πολιτών. Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα 424.000 οικογένειες δεν έχουν καθόλου εισόδημα, αφού κανένα από τα ενήλικα μέλη τους δεν εργάζεται!
Μισθοί Εσθονίας - Κροατίας...
Τα βασικότερα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για το 2012 είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, τα ακόλουθα:
* Από τον Μάιο του 2010 έως τον εφετινό Ιούνιο οι περικοπές των κύριων και επικουρικών συντάξεων ανήλθαν συνολικά σε 4,2 δισ. ευρώ, ενώ στο πρόγραμμα περικοπών των 11,8 δισ. ευρώ για την περίοδο 2013-2014 οι περικοπές κύριων - επικουρικών συντάξεων, εφάπαξ και κοινωνικών επιδομάτων αντιστοιχούν στο 43% του συνολικού ποσού, δηλαδή 5,5 δισ. ευρώ.
* Την περίοδο 2010-2011 οι μειώσεις μισθών του Δημοσίου ανήλθαν σε 3,5 δισ. ευρώ και του ιδιωτικού τομέα σε 3 δισ. ευρώ. Συνολικά την περίοδο 2010-2011 οι περικοπές των συντάξεων και οι μειώσεις των μισθών ανήλθαν αθροιστικά σε 16,2 δισ. ευρώ (ή 8% του ΑΕΠ), χωρίς να έχουν μειωθεί η ανεργία, το δημόσιο χρέος και η ύφεση.
* Η αγοραστική δύναμη του μέσου μισθού έχει υποχωρήσει στο μέσο της δεκαετίας του '70. Οι μέσες αποδοχές το 2011 ήταν 25.470 ευρώ, ενώ με τις νέες περικοπές θα πλησιάσουν, το 2013, τα 15.000 με 17.000 ευρώ, στα επίπεδα δηλαδή χωρών όπως η Εσθονία, η Τσεχία και η Κροατία.
Όπως τονίζει το ΙΝΕ στα συμπεράσματα της έκθεσής του, τυχόν εμμονή στην ίδια πολιτική θα επιδεινώσει το επίπεδο διαβίωσης των πολιτών, που θα κατρακυλήσει στο 50% του επιπέδου του 2008! Ταυτόχρονα υπολογίζεται ότι μέχρι το τέλος του 2012 η σύγκλιση των πραγματικών μισθών (μετά και τη μείωση του 22%) θα οπισθοχωρήσει στο 68,5%, δηλαδή θα επανέλθει στα επίεδα του 1993. Άλλωστε η χώρα μας, που παραδοσιακά είχε από τους χαμηλότερους κατώτατους μισθούς στην Ε.Ε. (αντιστοιχούσαν στο 60% του μέσου όρου των κατώτατων της Ε.Ε. μετά το πρώτο Μνημόνιο), έχει πέσει κάτω από το 50% του μέσου όρου σε σύγκριση με τις ανεπτυγμένες χώρες (Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο, Ολλανδία). Η διαρκής μείωση των μισθών και των συντάξεων έχει ως αποτέλεσμα την τελευταία τριετία (2010 - 2012) να σημειωθεί πρωτοφανής πτώση της εγχώριας ζήτησης, που επανήλθε στα επίπεδα του 2000 και βαδίζει (με συνέχιση της ίδιας πολιτικής) σε σύγκλιση με τα επίπεδα ζήτησης της δεκαετίας του '90.
Καταρρέουν τα ασφαλιστικά ταμεία
Σε πορεία κατάρρευσης εκτιμά το ΙΝΕ ότι βρίσκονται τα ασφαλιστικά ταμεία, παρά τις νομοθετικές παρεμβάσεις των τελευταίων 20 χρόνων (1998-2008) στην Ελλάδα και τα άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., παρά τη μείωση του επιπέδου των συντάξεων από 7% έως 20%, καθώς δεν κατόρθωσαν να υποστηρίξουν την οικονομική κατάσταση των κοινωνικο-ασφαλιστικών συστημάτων. Όπως αναφέρεται, η αύξηση της ανεργίας (24% το 2012 ή 1.200.000 άτομα και 29% το 2013 ή 1.500.000) και η μείωση των μισθών (μέσω ατομικών συμβάσεων ή εκ περιτροπής εργασίας), που στερούν την κοινωνική ασφάλιση από πόρους 9,5 δισ. ευρώ, η εισφοροδιαφυγή από την αδήλωτη και ανασφάλιστη εργασία, καθώς και από τις ευέλικτες μορφές απασχόλησης με 8,5 δισ. ευρώ, και η μη καταβολή των οφειλών του κράτους από το 1993 στα ασφαλιστικά ταμεία (12 δισ. ευρώ) συρρικνώνουν σοβαρά την οικονομική κατάσταση της κοινωνικής ασφάλισης.
Και σαν να μην έφταναν αυτά, οι εκτιμήσεις των διεθνών οργανισμών (ΕΚΤ, Ε.Ε., ΔΝΤ) είναι δυσοίνες για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες στην Ελλάδα. Από 14,8% του ΑΕΠ το 2010 θα φθάσει στο 17,4% του ΑΕΠ το 2060! Και αυτό γιατί, παρά τις δραματικές μειώσεις των συντάξεων, το ΑΕΠ συρρικνώνεται λόγω της ύφεσης!Μεροκάματο 22,5 ευρώ στον ιδιωτικό τομέα επιβάλλει η τρικομματική κυβέρνηση κατ' επιταγήν των προβλέψεων του Μνημονίου και των απαιτήσεων της τρόικας, που αναπαράγει και πάλι την αποτυχημένη επιχειρηματολογία της μείωσης του κόστους εργασίας για να έρθουν η ανάπτυξη και η μείωση της ανεργίας, κάτι που έχει διαψευστεί πανηγυρικά μέχρι σήμερα.
Τη νέα μείωση των κατώτερων μισθών εξήγγειλε ουσιαστικά την περασμένη εβδομάδα ο υπουργός Εργασίας Γ. Βρούτσης αποκρυπτογραφώντας τον στόχο της "επανεξέτασης του τρόπου καθορισμού του κατώτατου μισθού", ενόψει και των συνταντήσεων που θα έχει με το κλιμάκιο της τρόικας στα μέσα της ερχόμενης εβδομάδας.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εργασίας, "η κυβέρνηση σέβεται τη συλλογική αυτονομία και το ευρωπαϊκό κεκτημένο στο θέμα των κατώτατων μισθών, όμως εκ του νόμου απορρέει πλέον μια πιο ουσιαστική συμμετοχή του κράτους στον τρόπο διαμόρφωσής τους. Θα προχωρήσουμε σε αυτόν τον διάλογο μέχρι το τέλος του Οκτωβρίου και ελπίζω ότι θα έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα». Με άλλα λόγια ο Γ. Βρούτσης υποστήριξε ανοιχτά ότι, εάν δεν υπάρξει συμφωνία μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, βάσει του χρονοδιαγράμματος που έχει δοθεί προς την τρόικα, ώστε να έχει ολοκληρωθεί ο κοινωνικός διάλογος, το υπουργείο θα είναι αυτό που θα αποφασίσει για το ύψος του κατώτατου μισθού!
Έτσι, με νομοθετική ρύθμιση, αν δεν υπάρξει συμφωνία έως το τέλος Οκτωβρίου, θα μειωθεί εκ νέου γύρω στο 10% ο κατώτατος μισθός του ανειδίκευτου εργάτη. Υπενθυμίζεται ότι οι κατώτατοι μισθοί μειώθηκαν κατά 22% τον περασμένο Φεβρουάριο κατ' επιταγήν της τρόικας και στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου Πλαισίου, ρίχνοντας τις εισαγωγικές αποδοχές στον ιδιωτικό τομέα στα επίπεδα των 590 ευρώ (μεικτά), ενώ οι μισθοί των νέων έως 25 ετών μειώθηκαν κατά 32%.
Σύγκλιση με Εσθονία, Βουλγαρία
Να σημειωθεί ότι στο Μνημόνιο αναφέρεται ξεκάθαρα πως η εκάστοτε κυβέρνηση θα αποφασίζει για το ύψος του κατώτατου μισθού, όπως άλλωστε έκανε και τον Φεβρουάριο, αποφασίζοντας μείωση κατά 22%. Ταυτόχρονα υπάρχει δέσμευση της κυβέρνησης για μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας κατά τουλάχιστον 15 μονάδες μέχρι το 2013, κάτι που το υπουργείο Εργασίας υποστηρίζει ότι θα επιτευχθεί με τις συνεχείς μειώσεις μισθών στις οποίες προχωρούν η μία μετά την άλλη, οι επιχειρήσεις.
Επίσης από τον περασμένο Ιούλιο η τεχνική επιτροπή της τρόικας έθεσε ζήτημα μείωσης του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα έως και 12%, προκειμένου "να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας" και με δεδομένο ότι οι (κατώτατοι) μισθοί στη χώρα μας δεν μπορούν να είναι υψηλότεροι από άλλες ευρωπαϊκές χώρες που βρίσκονται στην ίδια οικονομική κατάσταση, όπως είναι η π.χ. η Πορτογαλία, αλλά και οι κατώτατοι μισθοί γειτονικών χωρών, δηλαδή Βουλγαρίας, Τουρκίας και Εσθονίας. Του Γιάννη Μηλιού
Σε μια προσπάθεια να μεταθέσει τη συζήτηση από τον νέο γύρο αφαίμαξης του κόσμου της εργασίας (και της ανεργίας), η κυβέρνηση παραγγέλλει πρωτοσέλιδα άρθρα για την πολυπόθητη «ανάπτυξη», η οποία όλο έρχεται και ποτέ δεν φτάνει. Εξάλλου, εκεί που οδηγούνται πλέον τα πράγματα, στην πλήρη αποσάθρωση του κοινωνικού ιστού, το μόνο που μένει στην κυβέρνηση είναι να σιωπά για το παρόν και να μιλά για ένα -υποτίθεται- ευοίωνο μέλλον με όσο πιο θολές διατυπώσεις γίνεται.
Ο υπουργός Ανάπτυξης αναγκάζεται να ανακοινώνει ξαναζεσταμένους δεκάλογους αναπτυξιακών μέτρων (οι οποίοι έχουν υποστεί εύστοχη κριτική από τον ΣΥΡΙΖΑ ΕΚΜ1), για να μην υποχρεωθεί να σερβίρει μόνο του το κυρίως πιάτο, που αποτελεί μια από τις κεντρικές πολιτικές της νεοφιλελεύθερης αναδιάρθρωσης που επιχειρείται: τις κατ’ ευφημισμό ονομαζόμενες Ειδικές Οικονομικές Ζώνες (ΕΟΖ), περιοχές εγκλεισμού φθηνής εργασιακής δύναμης, τα σύγχρονα bantustan2 των ευρωπαϊκών κοινωνιών.
Τι είναι οι ΕΟΖ; «[...] οριοθετημένες ζώνες (περιοχές) οι οποίες συνήθως έχουνδιαφορετικό φορολογικό, εργασιακό ή/και διοικητικό καθεστώς σε σχέση με την υπόλοιπη επικράτεια της κάθε χώρας. [...] Οι ζώνες αυτές έχουν διάφορες μορφές όπως ζώνες ελεύθερου εμπορίου (διασυνοριακές περιοχές ή και ολόκληρα κράτη), ειδικές οικονομικές (φορολογικές) αποθήκες εμπορευμάτων, 'ελεύθερα λιμάνια', ζώνες προώθησης εξαγωγών όπως οι μακιλαδόρας στα βόρεια σύνορα του Μεξικού με τις ΗΠΑ κ.ά.[...]».3
Παρ' ότι για λόγους εύρυθμης λειτουργίας του ανταγωνισμού απαγορεύεται η λειτουργία ΕΟΖ στις χώρες της Ευρωζώνης, ο Χατζηδάκης πιστεύει ότι πρέπει να καμφθούν οι αντιρρήσεις της Ε.Ε. και να δοθεί η δυνατότητα στην Ελλάδα να δημιουργήσει τις δικές της maquiladoras. Συγκεκριμένα ο Χατζηδάκης στις 12.7.2012 δήλωσε: «Με τις ΕΟΖ δεν ζητάμε χρήματα από τους εταίρους αλλά να μας δοθεί η δυνατότητα να προσελκύσουμε επενδύσεις, σεβόμενοι το εργασιακό καθεστώς, αλλά με άλλα επιμέρους κίνητρα». Και η ΕΣΕ.Ε. επίσης στις 5.7.2012 προτείνει, διά στόματος του προέδρου της κ. Κορκίδη, τη δημιουργία Ειδικών Οικονομικών Περιοχών (ΕΟΠ) σε παραμεθόριες περιοχές της χώρας και στα λιμάνια. Στις περιοχές αυτές προτείνει η ΕΣΕΕ να υπάρχει ένα ειδικό φορολογικό καθεστώς και transit υπηρεσίες οι οποίες θα ενισχύσουν το διαμετακομιστικό εμπόριο. Το σχέδιο που παρουσιάζεται στον φιλομνημονιακό τύπο είναι να ξεκινήσει η δημιουργία ΕΟΖ στο ναυπηγοεπισκευαστικό τόξο από το Πέραμα έως τη Σύρο και στη συνέχεια να επεκταθεί σε διάφορες περιφέρειες της χώρας (είναι γνωστό ότι η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης έχει παραλάβει ήδη οικονομοτεχνική μελέτη για τη δημιουργία ΕΟΖ στην περιοχή της από την Capital Markets Experts Α.Ε.).
Από πολλές πλευρές ακούγεται το επιχείρημα ότι οι ΕΟΖ αποτελούν «απώλεια εθνικής κυριαρχίας», «λεηλασία της Ελλάδας από τους ξένους», «απόβαση των Γερμανών στην Ελλάδα» κ.λπ. Το σίγουρο είναι ότι δεν συμφωνεί το ελληνικό κεφάλαιο με αυτήν την ανάλυση. Αν ο σκοπός ήταν να μπλοκαριστεί η πρόσβασή του στις ζώνες αυτές προς όφελος επιχειρήσεων που προέρχονται από άλλα κράτη, το ελληνικό κεφάλαιο θα αντιδρούσε. Προς το παρόν εκφράζονται κάποιες αντιρρήσεις από την πλευρά μερίδας βιομηχάνων, αλλά οι αντιρρήσεις έχουν να κάνουν με τη μη επέκταση των ΕΟΖ, δηλαδή τη σχεδιαζόμενη δημιουργία τους μόνο σε συγκεκριμένες περιφέρειες της χώρας!
Το βέλτιστο για τους αντιρρησίες βιομηχάνους θα ήταν να δημιουργηθούν θεματικές ΕΟΖ σε ολόκληρη την επικράτεια: «Δεν είναι μικρότερη η ανεργία στη Θεσσαλία απ’ ό,τι στη Θράκη και δεν είναι μικρότερη η έλλειψη ρευστότητας στη δική μας περιφέρεια απ’ ό,τι στον Βορρά» αναφέρουν από κοινού ο πρόεδρος του ΣΘΕΒ (Συνδέσμου Θεσσαλικών Επιχειρήσεων-Βιομηχανιών) και του ΕΒΕΛ (Επιμελητηρίου Λάρισας) στις 16.7.2012, σχολιάζοντας πρόταση του ΕΒΕΑ για δημιουργία ΕΟΖ μόνο σε κάποιες περιφέρειες, στην εφημερίδα Ελευθερία.
Εκείνο που είναι σημαντικό για το κεφάλαιο στην παρούσα φάση είναι να βρεθεί η διέξοδος από την κρίση εις βάρος της εργασίας, με αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργασιακής δύναμης. Η εκκαθάριση που προκαλείται από την κρίση και η συνεπακόλουθη ανεργία δημιουργεί τις προϋποθέσεις ώστε οι εργαζόμενοι να είναι διατεθειμένοι όχι μόνο να συναινέσουν σε αμοιβές κατώτερες των όποιων συλλογικών συμβάσεων έχουν απομείνει, αλλά ακόμη και να δεχθούν τους οποιουσδήποτε επαχθείς όρους αρκεί να βγουν από την κοινωνική απομόνωση της ανεργίας και να ενταχθούν στον ενεργό ιστό του κοινωνικά αναγνωρίσιμου παραγωγικού δυναμικού.
Οι ΕΟΖ δεν είναι παρά ένα εργαλείο που πιθανόν να χρησιμοποιηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση, πιθανόν και όχι, αν για παράδειγμα ο κατώτατος μισθός πέσει τόσο χαμηλά ώστε ολόκληρη η ελληνική επικράτεια αποκτήσει χαρακτηριστικά ΕΟΖ, ή ο φορολογικός συντελεστής για τα κέρδη γίνει πολύ χαμηλός ή η εργασιακή νομοθεσία τροποποιηθεί κατάλληλα κλπ.
Η κυβέρνηση προσπαθεί να μειώσει τον μισθό και να μειώσει τον φορολογικό συντελεστή επί των κερδών σε βαθμό που να είναι ολόκληρη η Ελλάδα μια ΕΟΖ. Επειδή όμως κάτι τέτοιο αποδεικνύεται χρονοβόρο και δύσκολο λόγω των αγώνων των εργαζομένων και των ανέργων, οι ΕΟΖ αποτελούν μια λύση «σαλαμοποίησης» της χώρας, δηλαδή κατάτμησής της ανάλογα με τις ανάγκες του κεφαλαίου σε περιοχές υποβαθμισμένης εργασιακής δύναμης διαφορετικών κλιμάκων. Έτσι οι αντιδράσεις θα περιοριστούν, θα είναι χωρικά εντοπισμένες και πιο εύκολα διαχειρίσιμες επικοινωνιακά αλλά και κατασταλτικά.
Μπορεί να προχωρήσει ένα τόσο εφιαλτικό σχέδιο; Είναι βέβαιο ότι η απάντηση θα δοθεί από τους εργαζόμενους και τους άνεργους στον δρόμο. Η Αριστερά πρέπει να είναι παρούσα στους αγώνες αυτούς με όλα τα διαθέσιμα κινηματικά και πολιτικά μέσα!
Σημειώσεις:
1. Γ. Σταθάκης: «Ανέξοδα και παρωχημένα τα μέτρα Χατζηδάκη», Αυγή 4/8/2012.
2. Περιοχές στις οποίες μόνο μπορούσαν να κινούνται οι μαύροι πολίτες της Ν. Αφρικής την περίοδο του απαρτχάιντ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου