Γράφει ο Ηλ. Κικίλιας , Διοικητής του ΟΑΕΔ
Η ευρωπαϊκή πολιτική για την απασχόληση -και οι συναφείς ενεργητικές πολιτικές- εδραιώνονται στην «ορθοδοξία» της ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής, όπου η διαχείριση της ζήτησης , δηλ. η οικονομική και κυρίως η νομισματική πολιτική, έχει ως αποκλειστικό στόχο την καταπολέμηση του πληθωρισμού, ενώ η δημοσιονομική πολιτική έχει ως αποκλειστικούς στόχους τα επίπεδα του ελλείμματος και τους χρέους.
Το επίπεδο της ανεργίας δεν συμπεριλαμβάνεται στους ρητούς στόχους της οικονομικής πολιτικής. Υπό το πρίσμα αυτό, η ανεργία προσεγγίζεται ως ένα εξω-οικονομικό φαινόμενο -ένα κοινωνικό «δράμα»- που δεν οφείλεται σε «καθαρές» οικονομικές αιτίες, αλλά, είτε σε θεσμικές δυσκαμψίες της αγοράς εργασίας, προνοιακές παροχές που δημιουργούν κίνητρα «παθητικοποίησης», ελλείψεις και αναντιστοιχίες δεξιοτήτων, είτε και στην αδυναμία προσαρμογής του εργατικού δυναμικού. Σε αιτίες, δηλαδή, που δεν μπορούν να θεραπεύσουν άμεσα οι οικονομικές πολιτικές, αλλά, πρέπει να αντιμετωπιστούν έμμεσα μέσω δομικών μεταρρυθμίσεων και αλλαγής της οικονομικής συμπεριφοράς των ατόμων.
Στο πλαίσιο αυτό, η «καταπολέμηση» της ανεργίας είναι αντικείμενο ενός περιορισμένου και δευτερεύοντος κύκλου πολιτικών «προσφοράς», ενώ ο στόχος των πολιτικών απασχόλησης τα τελευταία 15 χρόνια έχει μετατοπιστεί μονομερώς στο πεδίο της αναμόρφωσης των ρυθμίσεων της αγοράς εργασίας (πολιτικές ευελιξίας) και στο πεδίο της «ενεργοποίησης» και προσαρμογής των ανέργων και του αδρανούς εργατικού δυναμικού (ενεργητικές πολιτικές και μεταρρύθμιση των προνοιακών συστημάτων).
Χαρακτηριστικό είναι και το γεγονός ότι από την agenda της Επιτροπής Απασχόλησης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, απουσιάζει παντελώς το θέμα του καθορισμού των μισθών, δηλ. του κεντρικού ζητήματος της «τιμής» που διαμορφώνεται στην αγορά εργασία, ενώ το πρόβλημα, για παράδειγμα, των εργαζόμενων φτωχών, αντιμετωπίζεται ως ένα ζήτημα αποκλειστικά «κοινωνικής πολιτικής» στα πλαίσια της Επιτροπής Κοινωνικής Προστασίας. Στην ακραία της, αλλά όχι σπάνια, εκδοχή η προσέγγιση αυτή εδραιώνεται στη βεβαιότητα ότι οι άνεργοι φέρουν την κύρια ευθύνη για την αποτυχία τους στην αγορά εργασίας.
Το επίπεδο της ανεργίας σε ένα οικονομικό σύστημα προσδιορίζεται από τη σχέση μεταξύ της ζήτησης εργασίας με την παραγωγική δυνατότητα της οικονομίας, δηλαδή το άθροισμα της παραγωγικότητας της εργασίας και της μεταβολής του εργατικού δυναμικού. Σε ευρωπαϊκό επίπεδο από τα μέσα της δεκαετίας του 1970, η αύξηση της ζήτησης ήταν περίπου ανάλογη μόνο με την αύξηση της παραγωγικότητας, με αποτέλεσμα οι προσφερόμενες θέσεις εργασίας να υπολείπονται σημαντικά από το διαθέσιμο εργατικό δυναμικό, με συνέπεια την μόνιμη διατήρηση υψηλής ανεργίας (jobless growth).
Ιδιαίτερα για τις χώρες του ευρωπαϊκού νότου, η αναιμική δημιουργία απασχόλησης οφείλεται και στην έντονη συμπίεση των μισθών (ντάμπινγκ) που ακολουθούν οι πλεονασματικές χώρες στο πλαίσιο της ευρωζώνης, κυρίως η Γερμανία, με συνέπεια την συσσώρευση «δίδυμων» ελλειμμάτων που συνεισφέρουν σημαντικά στη συσσώρευση υπέρογκων χρεών στις εμπορικά ελλειμματικές χώρες. Οι πλεονασματικές χώρες αγνοούν πλήρως τον γενικό κανόνα για την εξέλιξη των μισθών στην ΟΝΕ, δηλαδή 2% πληθωρισμός συν το εθνικό ποσοστό αύξησης της παραγωγικότητας, με συνέπεια τα πραγματικά μισθολογικά τους επίπεδα να είναι στα επίπεδα της δεκαετίας του 1990. Σε ένα πλαίσιο κοινού νομίσματος, όσο δεν επιτρέπεται να ζει μια χώρα μόνιμα πάνω από τις δυνατότητές της, άλλο τόσο δεν επιτρέπεται να ζει μόνιμα και κάτω από τις δυνατότητές της. Οι ασυμμετρίες αυτές έχουν οδηγήσει στη δομική αποσταθεροποίηση ολόκληρης της ευρωζώνης, με πρώτα θύματα τις αδύναμες χώρες.
Η μονοσήμαντη θεώρηση του προβλήματος της ανεργίας ως ένα απολύτως εξω-οικονομικό πρόβλημα, υποδηλώνει στους ευρωπαίους πολίτες ότι η θεραπεία του βρίσκεται εκτός των κυβερνητικών δυνατοτήτων, οι οποίες (πρέπει να) εξαντλούνται στις μεταρρυθμίσεις και τις ενεργητικές πολιτικές. Η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία έχει παραμείνει εκκωφαντικά αδρανής, με κύρια συνέπεια ένα τεράστιο έλλειμμα ιδεολογικής και πολιτικής θεμελίωσης μιας αξιόπιστης και αποτελεσματικής εναλλακτικής πρότασης που εμπεριέχει τα αναγκαία στοιχεία ενεργητικών πολιτικών και θεσμικών μεταρρυθμίσεων αλλά και τους επαρκείς και ουσιώδεις οικονομικούς όρους για τη σταδιακή εξάλειψη των ευρωπαϊκών ασυμμετριών και τη δημιουργία επαρκών θέσεων εργασίας.
Η χώρα μας, σε αντίθεση με άλλες χώρες του Νότου, έχει να αντιμετωπίσει και ένα επιπρόσθετο πρόβλημα, το τεράστιο παραγωγικό έλλειμμα της οικονομίας της. Χωρίς έναν ισχυρό παραγωγικό τομέα, οποιαδήποτε προσπάθεια οικονομικής ανάκαμψης και αναστροφής του εσωτερικού και του εξωτερικού ελλείμματος είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Παράλληλα, η οικονομική ανάπτυξη και η δημιουργία θέσεων εργασίας αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις για την επίτευξη και την κοινωνική αποδοχή της δημοσιονομικής προσαρμογής. Οι συνθήκες είναι περισσότερο ώριμες από ποτέ για την σύνταξη ενός συνεπούς, συγκροτημένου και αναλυτικού μακροχρόνιου προγράμματος οικονομικής και κοινωνικής ανασυγκρότησης, αποδεκτού από την συντριπτική πλειονότητα των πολιτών.
.imerisia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου