Τι περιμένει την κυβέρνηση που θα σχηματισθεί την επόμενη των εκλογών

του  Κώστα Μήλα

Τις επόμενες εβδομάδες που θα ακολουθήσουν, η χώρα χρειάζεται αξιόπιστη κυβέρνηση η οποία θα μπορέσει να διαπραγματευτεί με επιτυχία τις τύχες του ελληνικού λαού στην Ευρώπη. Για τον γράφοντα, δεν έχει καμία απολύτως σημασία εάν η κυβέρνηση που θα προκύψει θα είναι συνεργασίας (ΠΑΣΟΚ-ΝΔ) ή αριστερών αποχρώσεων ή όποιας άλλης παραλλαγής προκύψει από την κάλπη. Εκείνο που προέχει είναι η νέα κυβέρνηση να γνωρίζει τις συνέπειες της παραμονής μας στο Ευρώ ή μιας πιθανής εξόδου από το Ευρώ έτσι ώστε να διαπραγματευτεί κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τις τύχες μας στην Ευρώπη. 

Για το λόγο αυτό, εξετάζουμε ποσοτικά τις συνέπειες της παραμονής μας στο Ευρώ ή μίας πιθανής εξόδου με επιστροφή στη δραχμή. Αξιολογούμε 3 σενάρια: 

Σενάριο 1: Αν λάβουμε «τοις μετρητοίς» υπ' όψιν τις προβλέψεις του Δ.Ν.Τ., η ελληνική οικονομία θα καταγράψει θετική ανάπτυξη από το 2014 και μετά, πλησιάζοντας το 3% το 2020. Καθώς όμως η ελληνική οικονομία είναι «μικρή και ανοιχτή» και επομένως ευαίσθητη στις μεταβολές της τιμής του πετρελαίου, θα υποθέσουμε ότι το πετρέλαιο θα εξακολουθήσει να κινείται, μέχρι το 2020, στη σημερινή τιμή των 78-80 Ευρώ ανά βαρέλι.

Σενάριο 2: Στην περίπτωση αυτή, ο σκληρός πυρήνας της Ευρώπης, λαμβάνοντας ,για παράδειγμα, σοβαρά υπ' όψιν τις ενστάσεις περί λιτότητας του Νομπελίστα Paul Krugmanκαι ευαισθητοποιημένος από την έκρηξη ανεργίας (άνω του 24%) στην Ισπανία (η οποία παράγει το 12% της Ευρωζώνης), αποφασίζει να ακολουθήσει μια ηπιότερη μορφή λιτότητας τα θετικά αποτελέσματα της οποίας βρίσκουν αντίκτυπο και στην Ελλάδα με το ΑΕΠ της χώρας να εμφανίζει μέσο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης 3,6% την περίοδο 2014-2020.

Σενάριο 3: Για τον Α ή Β ή Γ λόγο (χωρίς να μας απασχολεί σε αυτό το άρθρο ο λόγος), η Ελλάδα αφήνει το Ευρώ μέχρι το τέλος του 2012. Σε αυτή την περίπτωση, το ΑΕΠ υφίσταται καθίζηση 8% το 2012, 8% το 2013 και μετά επιτυγχάνει υψηλότατους ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 4% λόγω της υποτιμημένης και ανταγωνιστικής δραχμής. Σε αυτή την περίπτωση όμως, λόγω της υποτίμησης και της έκρηξης του εισαγόμενου πληθωρισμού, αγοράζουμε το εισαγόμενο πετρέλαιο μέχρι και 30% ακριβότερα.

Χρησιμοποιούμε το ρυθμό οικονομικής ανάπτυξης και την τιμή του πετρελαίου ως βασικούς προσδιοριστικούς παράγοντες σε ένα (γενικά παραδεκτό) εμπειρικό μοντέλο της ανεργίας και παρουσιάζουμε τις προβλέψεις μας μέχρι το 2020. Το κόστος της εξόδου από το Ευρώ (σενάριο 3) οδηγεί σε ανεργία 26% περίπου μέχρι το 2014. Κατόπιν, η ανεργία υποχωρεί στο 23% το 2020. Εντός Ευρώ (σενάριο 1), η αύξηση της ανεργίας είναι σαφώς μικρότερη αλλά πλησιάζει το 22% μέχρι το 2020. Εντός Ευρώ αλλά με ηπιότερη λιτότητα (σενάριο 2), το ποσοστό ανεργίας παρουσιάζει πτώση φτάνοντας το 19% στο τέλος του 2020.

Από τα παραπάνω συνάγεται ότι ανεξαρτήτως σεναρίου, το ποσοστό ανεργίας θα εξακολουθήσει να διατηρείται υψηλό τα επόμενα 8 χρόνια. Βέβαια, δεν είναι βέβαιο ότι οι παραπάνω προβλέψεις θα επαληθευθούν: Αν για παράδειγμα η νέα ελληνική κυβέρνηση (α) επισπεύσει τις διαρθρωτικές αλλαγές (β) επιτύχει, σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες χώρες του Νότου, μικρότερη «δόση» λιτότητας και (γ) αν η τιμή του πετρελαίου υποχωρήσει στα επίπεδα του 2007 (περίπου 55 Ευρώ ανά βαρέλι), εκτιμάμε ότι το ποσοστό ανεργίας έχει τη δυνατότητα να μειωθεί, μέχρι το 2020, στο επίπεδο του 15% το οποίο αν και μεγαλύτερο του ποσοστού ανεργίας στην προ κρίση εποχή, θα είναι σαφώς μικρότερο του σημερινού.

*O κ. Κώστας Μήλας (Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool)