Συναγερμός για έκρηξη της ανεργίας

Περίπου 50 εκατ. θέσεις εργασίας έχουν χαθεί από τότε που ξεκίνησε η κρίση
Διεθνής Οργανισμός Εργασίας: Η λιτότητα στην Ευρωζώνη πνίγει την απασχόληση

"Η" 19/5

Της Ναταλίας Δαφνή

Εφιαλτικά διαγράφονται τα σενάρια για την απασχόληση διεθνώς, καθώς ο αριθμός των ανέργων βαίνει αυξανόμενος, και δεν διαφαίνονται ελπίδες για βελτίωση στο άμεσο μέλλον.

Οι κυβερνήσεις καλούνται να εξεύρουν λύσεις, καθώς η ανεργία πνίγει την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας, και προκαλεί κοινωνικές αναταραχές, που σε ορισμένες περιοχές του πλανήτη θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν κύκλο βίας. Σύμφωνα με τον ILO, οι άνεργοι φθάνουν παγκοσμίως τα 187,5 εκατομμύρια, εκ των οποίων οι δύο στους πέντε είναι νέοι μεταξύ 15-24 ετών.

Απαισιοδοξία
Αν λάβουμε υπόψη μας το Νόμο του Arthur Okun, που ουσιαστικά λέει πως για κάθε ποσοστιαία μονάδα πτώση της ανεργίας, η οικονομία αναπτύσσεται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από το μακροπρόθεσμο μέσο όρο της, τότε τα παγκόσμια δεδομένα από το μέτωπο της απασχόλησης είναι απογοητευτικά.

Κι αυτό, γιατί δείχνουν έναν φαύλο κύκλο χαμηλής απασχόλησης και αναλόγως εξασθενημένης ανάπτυξης, από τον οποίο δύσκολα θα μπορέσει να ξεφύγει η παγκόσμια οικονομία, με τις πολιτικές επιλογές που ακολουθούνται να επιδεινώνουν μάλλον, παρά να επιλύουν το πρόβλημα. Στην πρόσφατη έκθεσή του με τίτλο «Καλύτερη Απασχόληση για Καλύτερη Οικονομία», ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας ILO σημαίνει συναγερμό για τα υψηλά επίπεδα ανεργίας παγκοσμίως, που κρίνει «απαγορευτικά» για την επίτευξη ανάκαμψης στο άμεσο μέλλον.

Ακόμη και στις ΗΠΑ, δεν διαφαίνεται πλήρης αποκατάσταση της αγοράς εργασίας στα προ της κρίσης επίπεδα πριν από το 2017-2018, όπως προκύπτει από τα πρακτικά της τελευταίας επιτοκιακής συνόδου της Fed, που δημοσιοποιήθηκαν αυτήν την εβδομάδα.

Σε σχέση με την κατάσταση που υπήρχε προ της κρίσης, η παγκόσμια οικονομία είναι φτωχότερη κατά 50 εκατομμύρια θέσεις εργασίας, παρατηρεί ο ILO.

Ιδιαίτερα εφιαλτικές διαγράφονται όμως οι προοπτικές της αγοράς εργασίας στην Ευρώπη, με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας να επισημαίνει σαφέστατα πως η λιτότητα πνίγει την απασχόληση και βυθίζει τις οικονομίες σε ακόμη βαθύτερη ύφεση.

Η διαπίστωση αυτή επιβεβαιώνεται από τις εξελίξεις, και από τα πλέον πρόσφατα στοιχεία: στα 17,4 εκατομμύρια έφθασαν το Μάρτιο οι άνεργοι στην Ευρωζώνη, καθώς τον τελευταίο χρόνο αυξήθηκαν κατά 1,732 εκατομμύριο, και σε ολόκληρη την Ε.Ε. ο αριθμός τους αυξήθηκε κατά 2,123 εκατομμύρια στα 24,7 εκατομμύρια. Σύμφωνα μάλιστα με προβλέψεις της Eurostat, που συμπεριελήφθησαν στην τελευταία έκθεσή της για το ΑΕΠ α' τριμήνου των κρατών-μελών, το ποσοστό ανεργίας στην Ευρωζώνη θα ξεπεράσει το ρεκόρ δεκαπενταετίας του 10,9% το Μάρτιο, για να εκτιναχθεί στο 11,4% στο τέλος του έτους.

Μεγάλη άνοδος
Για την Ελλάδα, την Ισπανία και την Πορτογαλία, μάλιστα, προβλέπεται πως θα βρεθούν αντιμέτωπες με πολυετή κρίση, που θα συνοδευτεί από κατακόρυφη αύξηση του αριθμού των ανέργων.

Ακόμη και στην Γερμανία, τα στοιχεία για την απασχόληση ήταν κατώτερα των προσδοκιών (ο αριθμός των ανέργων αυξήθηκε κατά 19.000 τον Απρίλιο, έναντι προβλέψεων για πτώση κατά 10.000).

Οι πολιτικές λιτότητας δεν βοηθούν την απασχόληση, με την έκθεση του ILO να τονίζει πως η «ασφυχτική λιτότητα σε συνδυασμό με σκληρούς νόμους προς την κατεύθυνση της απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας δεν θα βελτιώσει μεσοπρόθεσμα τις προοπτικές απασχόλησης».

«Γενικώς, δεν υπάρχει αποδεδειγμένη σχέση ανάμεσα στις μεταρρυθμίσεις στις αγορές εργασίας και στα υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης».

«Η στενή αντίληψη πολλών κρατών της Ευρωζώνης για την ανάγκη να τηρηθεί απαρέγκλιτα η λιτότητα βαθαίνει την κρίση ανεργίας και θα μπορούσε να οδηγήσει σε άλλη μια ύφεση στην Ευρώπη», είπε ο Ρέιμον τα Τόρες, διευθυντικό στέλεχος του ILO και ένας από τους συντάκτες της έκθεσης. Σε πείσμα όσων επιμένουν στις αυστηρές δημοσιονομικές πολιτικές, πρόσθεσε μάλιστα, πως τα κράτη που επέλεξαν μακροοικονομικές πολιτικές στοχευμένες στην τόνωση της απασχόλησης είχαν καλύτερες επιδόσεις σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο. «Πολλά από αυτά έγιναν πιο ανταγωνιστικά και αντιμετώπισαν καλύτερα την κρίση από αυτά που ακολούθησαν τη λιτότητα. Αυτές οι χώρες πρέπει να αποτελέσουν το παράδειγμα για τις άλλες».

Κάτω από τα νέα μακροοικονομικά δεδομένα, και τα εκλογικά αποτελέσματα στην Ελλάδα, στην Γαλλία αλλά και στην Γερμανία, ίσως ήρθε η ώρα να επισπευσθούν οι συζητήσεις για ένα «Σύμφωνο Ανάπτυξης», ούτως ώστε να διακοπεί ο φαύλος κύκλος της συρρίκνωσης των οικονομιών, της ολοένα αυξανόμενης ανεργίας και των εξασθενημένων τραπεζικών συστημάτων.

Ακόμη και η Γερμανίδα καγκελάριος δείχνει έτοιμη να μιλήσει για πολιτικές ανάκαμψης, στο δρόμο που άνοιξε με τις δηλώσεις του ο επικεφαλής της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι, όταν τον προηγούμενο μήνα φύτεψε το σπόρο για αλλαγή πολιτικής.

Επιστρέφουν ξεχασμένες ειδικότητες

Το ζήτημα ανεργίας έχει λάβει τόσο μεγάλες διαστάσεις που στις ΗΠΑ κάνουν χρυσές δουλειές οι Εργατικοί Οικονομολόγοι, μια σχεδόν ξεχασμένη ειδικότητα πριν από την κρίση.

Ένα «πεφωτισμένο» μυαλό, ο Άλαν Κρούγκερ του Πανεπιστημίου του Princeton, είναι σύμβουλος του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, ενώ οι Εργατικοί Οικονομολόγοι είναι περιζήτητοι αυτήν την στιγμή από τη Fed.

Στις ΗΠΑ το ποσοστό ανεργίας υποχωρεί, το Μάρτιο του 2012 ήταν στο 8,2% (έναντι ποσοστού 10,9% στην Ευρωζώνη και 4,5% στην Ιαπωνία), και τον τελευταίο χρόνο έχει υποχωρήσει κατά μια ποσοστιαία μονάδα, χωρίς όμως να ακολουθεί αυτήν την τάση και η οικονομία. Η αιτία μπορεί να είναι πως εξαιτίας της κρίσης πολλοί Αμερικανοί έχουν εγκαταλείψει την αγορά εργασίας.