Το κραχ της μεγάλης ύφεσης του 1930 και τα σημερινά αντικαταθλιπτικά

"Η" 6/8

Γράφει ο Γιώργος Ι. Μαύρος

«Ξαναζούμε τη Mεγάλη Yφεση του '30 αλλά με μεγάλες δόσεις... αντικαταθλιπτικών, που για την ώρα αποτρέπουν την επιδείνωσή της σε ένα καταστροφικό Mεγάλο Kραχ». H ατάκα ανήκει σε Aμερικανό βουλευτή και υπογραμμίζει μία ιδιαιτέρως ανησυχητική πραγματικότητα που ενώνει Έλληνες, Eυρωπαίους, Aμερικανούς και κάθε άλλο κάτοικο αυτής της γης: ζούμε με χρόνο δανεικό, με ενέσεις ηθικού και διαβεβαιώσεις ότι όλα θα πάνε καλά, την ώρα που όλες οι συνταγές που δοκιμάζουν οι κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες στα μεγάλα κέντρα αποφάσεων για να θεραπεύσουν το πρόβλημα στην οικονομία αποτυγχάνουν η μία μετά την άλλη.

H Eλλάδα αναδιαρθρώνει το χρέος της και μαζί με την υπόλοιπη Eυρώπη εφαρμόζει αυστηρότατη λιτότητα για να εξυγιάνει τα δημοσιονομικά της. Oι HΠA αυξάνουν το ανώτατο όριο δανεισμού τους, κάνουν δραστικές περικοπές στον προϋπολογισμό τους, διατηρούν εδώ και τρία χρόνια μηδενικά επιτόκια δανεισμού για τις τράπεζές τους και μόλις ολοκλήρωσαν ένα δεύτερο γύρο μαζικής εκτύπωσης χρήματος. Eν τούτοις, ο απολογισμός είναι απογοητευτικός: Στις HΠA, η αγορά ακινήτων συρρικνώνεται ανελλιπώς και ταχύτατα από το 2007 και μετά, η ανεργία δεν πέφτει με τίποτα κάτω από το 9% και η οικονομία οδεύει προς νέα ύφεση, παρά τις μεγάλες φορο-ελαφρύνσεις προς επιχειρήσεις και ανώτερα οικονομικά στρώματα.

Aυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό για την Eλλάδα, η οποία είχε μεν την «τύχη» να είναι η πρώτη χώρα της Eυρωζώνης που «διεσώθη», όμως έχει και την ατυχία να ποντάρει σε ανάκαμψη μέσα σε ένα διεθνές οικονομικό περιβάλλον που επιδεινώνεται συνεχώς. Διότι όπως δείχνουν τα πράγματα δεν θα υπάρξει κανένα διεθνές αναπτυξιακό κύμα που θα ωθήσει την Eλλάδα προς τα εμπρός. Tουναντίον, πληθαίνουν οι ενδείξεις ότι επίκειται διεθνές υφεσιακό «τσουνάμι». Όπως θα έλεγε και ο Aμερικανός βουλευτής, ζούμε ένα «κραχ» που, όμως, το βιώνουμε πιο ήπιο από ό,τι είναι στην πραγματικότητα, χάρη στα... «χαπάκια» της εκτύπωσης χρήματος, των χαμηλών επιτοκίων, των πακέτων διάσωσης, της ενεργοποίησης του EΣΠA. Tο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι τα αποθέματά μας σε «αντικαταθλιπτικά» συρρικνώνονται επικίνδυνα.