Στις τρέχουσες διαπραγματεύσεις για το κλείσιμο της αξιολόγησης, οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και τα εργατικά δικαιώματα έχουν βρεθεί στο επίκεντρο. Όμως, οι απόψεις των ειδικών που τάσσονται υπέρ αυτών των εργαλειών αγνοούνται από τους πιστωτές της Ελλάδας, προειδοποιούν ο Γιαν Βίλεμ Γκουντριάαν και ο Ρίτσαρντ Ποντ, σε άρθρο τους στον ιστότοπο Euractiv.
Ο Γκουντριάαν είναι ο γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενώσεων Δημόσιων Διοικήσεων (EPSU) και ο Ποντ είναι υπεύθυνος για τα δικαιώματα των συνδικάτων και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Η έκθεση της Επιτροπής Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων για την αγορά εργασίας, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Σεπτέμβριο αγνοείται ευθέως ή παρερμηνεύεται, συνεχίζουν. Ταυτόχρονα, τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα πρέπει να αναστραφούν οι μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, γράφουν, υπενθυμίζοντας ότι το ΔΝΤ ζητά μάλιστα και άλλες μεταρρυθμίσεις που θα περιόριζαν ακόμη περισσότερο τα δικαιώματα των συνδικάτων και των εργαζομένων. Η Επιτροπή και το Ταμείο ισχυρίζονται ότι ζητούν τις αλλαγές προκειμένου να εναρμονιστεί η Ελλάδα με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Ωστόσο, σημειώνουν οι συντάκτες του άρθρου, οι Έλληνες εργαζόμενοι και τα συνδικάτα τους δεν επιτρέπεται να εκφέρουν άποψη.
Το ΔΝΤ ζητά κατηγορηματικά μεταρρυθμίσεις όσον αφορά το δικαίωμα στην απεργία. Στην τελευταία έκθεσή του για την Ελλάδα υποστηρίζει ότι η νομοθεσία περί απεργιών δεν έχει αλλάξει από τη δεκαετία του 1980 και το γεγονός αυτό "θα μπορούσε να εξηγήσει τον μεγάλο αριθμό απεργιών στην Ελλάδα, που ακόμη και πριν από την κρίση υπερέβαινε τα επίπεδα που παρατηρούνται αλλού". Το Ταμείο ζητά επίσης να αρθεί η απαγόρευση της ανταπεργίας.
Δεν είναι όμως αυταπόδεικτο ότι η απουσία μεταρρυθμίσεων από τη δεκαετία του 1980 θα δικαιολογούσε τις αλλαγές που ζητούνται σήμερα και τα στατιστικά στοιχεία του ίδιου του ΔΝΤ δεν δικαιολογούν αυτό το επιχείρημα, αφού αφορούν τις γενικές απεργίες και όχι τις εργατικές κινητοποιήσεις ανά τομέα. Άλλωστε, δεν υπάρχουν στοιχεία για τις απεργίες ανά τομέα στην Ελλάδα. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται για την Ελλάδα αφορούν μόνο μία χρονιά (το 2002) και όχι τον μέσο όρο της περιόδου 2002-2007. Αυτό, προσθέτουν οι συντάκτες του άρθρου, είναι "παραπλανητική και πρόχειρη δουλειά".
Η στάση του ΔΝΤ αψηφά επίσης και τις δύο πρώτες συστάσεις που κάνει η "επιτροπή σοφών" στην έκθεσή της: Η πρώτη ανέφερε ότι δεν υπήρχε ανάγκη για αλλαγές στους απεργιακούς κανονισμούς και η δεύτερη ότι δεν ήταν αναγκαίο να τερματιστεί η απαγόρευση της ανταπεργίας, επισημαίνουν ο Γκουντριάαν και ο Ποντ.
Τα βασικά σημεία των μεταρρυθμίσεων που ζητούν το ΔΝΤ και το Eurogroup όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις σχετίζονται με την παράταση ισχύος των συλλογικών συμβάσεων και με το αν οι ατομικές συμβάσεις μπορούν να περιλαμβάνουν όρους χειρότερους από εκείνους που καθορίζονται στις αντίστοιχες κλαδικές συμβάσεις. Οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατ' εντολή των πιστωτών ανέστειλαν την επεκτασιμότητα και ανέτρεψαν την κανονική "ιεραρχία" στην εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων. Δεν είναι σαφές ποια είναι η βέλτιστη πρακτική που εξετάζουν το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να δικαιολογήσουν την προτεραιότητα των ατομικών συμβάσεων επί των συλλογικών. Μολονότι υπήρξε μια τάση σε ορισμένες χώρες για παρέκκλιση από τις συλλογικές συμβάσεις, σε περίπτωση οικονομικών δυσκολιών, αυτό δεν συμπεριέλαβε τη γενικότερη αντιστροφή των δύο επιπέδων. Κατά την άποψη των συντακτών του άρθρου, η βέλτιστη πρακτική είναι να αποφασίζουν τα συνδικάτα, οι εργοδότες και οι κυβερνήσεις και όχι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ.
Μιλώντας πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Επίτροπος Βιτέρις Αντριουκάιτις επισήμανε ότι "οι συλλογικές διαπραγματεύσεις δεν έχουν εξαφανιστεί από την Ελλάδα", υπενθυμίζουν οι δύο συντάκτες του άρθρου. Με την αυστηρή έννοια του όρου, έχει δίκιο: η συλλογική διαπραγμάτευση δεν έχει εξαφανιστεί αλλά έχει αποδυναμωθεί σημαντικά. Η έκθεση της "επιτροπής σοφών" δεν κατέληξε σε μια ομόφωνη στάση για το συγκεκριμένο ζήτημα, όμως οι πέντε από τους επτά ήταν πολύ σαφείς για το τι συνέβη στην Ελλάδα "με τον κατακερματισμό και την αποσταθεροποίηση του συστήματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση της ανισότητας και της φτώχειας. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η διάβρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων με όλες τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει στους μισθούς, θα συνεχιστεί εάν το ρυθμιστικό πλαίσιο παραμείνει ως έχει".
Η Επιτροπή Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων έλαβε μια σαφή θέση υπέρ των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την εφαρμοσιμότητα των συμφωνιών παρουσιάζοντας 10 πειστικούς λόγους για τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη αυτού του συστήματος, όπως για παράδειγμα είναι η προστασία των ευάλωτων εργαζομένων. Γιατί λοιπόν το ΔΝΤ το αγνοεί αυτό; διερωτώνται ο Γκουντριάαν και ο Ποντ στο άρθρο τους.
Ο Γκουντριάαν είναι ο γενικός γραμματέας της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Ενώσεων Δημόσιων Διοικήσεων (EPSU) και ο Ποντ είναι υπεύθυνος για τα δικαιώματα των συνδικάτων και τις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Η έκθεση της Επιτροπής Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων για την αγορά εργασίας, που δόθηκε στη δημοσιότητα τον περασμένο Σεπτέμβριο αγνοείται ευθέως ή παρερμηνεύεται, συνεχίζουν. Ταυτόχρονα, τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όσο και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν θα πρέπει να αναστραφούν οι μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, γράφουν, υπενθυμίζοντας ότι το ΔΝΤ ζητά μάλιστα και άλλες μεταρρυθμίσεις που θα περιόριζαν ακόμη περισσότερο τα δικαιώματα των συνδικάτων και των εργαζομένων. Η Επιτροπή και το Ταμείο ισχυρίζονται ότι ζητούν τις αλλαγές προκειμένου να εναρμονιστεί η Ελλάδα με τις βέλτιστες διεθνείς πρακτικές. Ωστόσο, σημειώνουν οι συντάκτες του άρθρου, οι Έλληνες εργαζόμενοι και τα συνδικάτα τους δεν επιτρέπεται να εκφέρουν άποψη.
Το ΔΝΤ ζητά κατηγορηματικά μεταρρυθμίσεις όσον αφορά το δικαίωμα στην απεργία. Στην τελευταία έκθεσή του για την Ελλάδα υποστηρίζει ότι η νομοθεσία περί απεργιών δεν έχει αλλάξει από τη δεκαετία του 1980 και το γεγονός αυτό "θα μπορούσε να εξηγήσει τον μεγάλο αριθμό απεργιών στην Ελλάδα, που ακόμη και πριν από την κρίση υπερέβαινε τα επίπεδα που παρατηρούνται αλλού". Το Ταμείο ζητά επίσης να αρθεί η απαγόρευση της ανταπεργίας.
Δεν είναι όμως αυταπόδεικτο ότι η απουσία μεταρρυθμίσεων από τη δεκαετία του 1980 θα δικαιολογούσε τις αλλαγές που ζητούνται σήμερα και τα στατιστικά στοιχεία του ίδιου του ΔΝΤ δεν δικαιολογούν αυτό το επιχείρημα, αφού αφορούν τις γενικές απεργίες και όχι τις εργατικές κινητοποιήσεις ανά τομέα. Άλλωστε, δεν υπάρχουν στοιχεία για τις απεργίες ανά τομέα στην Ελλάδα. Τα στοιχεία που παρουσιάζονται για την Ελλάδα αφορούν μόνο μία χρονιά (το 2002) και όχι τον μέσο όρο της περιόδου 2002-2007. Αυτό, προσθέτουν οι συντάκτες του άρθρου, είναι "παραπλανητική και πρόχειρη δουλειά".
Η στάση του ΔΝΤ αψηφά επίσης και τις δύο πρώτες συστάσεις που κάνει η "επιτροπή σοφών" στην έκθεσή της: Η πρώτη ανέφερε ότι δεν υπήρχε ανάγκη για αλλαγές στους απεργιακούς κανονισμούς και η δεύτερη ότι δεν ήταν αναγκαίο να τερματιστεί η απαγόρευση της ανταπεργίας, επισημαίνουν ο Γκουντριάαν και ο Ποντ.
Τα βασικά σημεία των μεταρρυθμίσεων που ζητούν το ΔΝΤ και το Eurogroup όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις σχετίζονται με την παράταση ισχύος των συλλογικών συμβάσεων και με το αν οι ατομικές συμβάσεις μπορούν να περιλαμβάνουν όρους χειρότερους από εκείνους που καθορίζονται στις αντίστοιχες κλαδικές συμβάσεις. Οι μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν κατ' εντολή των πιστωτών ανέστειλαν την επεκτασιμότητα και ανέτρεψαν την κανονική "ιεραρχία" στην εφαρμογή των συλλογικών συμβάσεων. Δεν είναι σαφές ποια είναι η βέλτιστη πρακτική που εξετάζουν το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να δικαιολογήσουν την προτεραιότητα των ατομικών συμβάσεων επί των συλλογικών. Μολονότι υπήρξε μια τάση σε ορισμένες χώρες για παρέκκλιση από τις συλλογικές συμβάσεις, σε περίπτωση οικονομικών δυσκολιών, αυτό δεν συμπεριέλαβε τη γενικότερη αντιστροφή των δύο επιπέδων. Κατά την άποψη των συντακτών του άρθρου, η βέλτιστη πρακτική είναι να αποφασίζουν τα συνδικάτα, οι εργοδότες και οι κυβερνήσεις και όχι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ.
Μιλώντας πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, ο Επίτροπος Βιτέρις Αντριουκάιτις επισήμανε ότι "οι συλλογικές διαπραγματεύσεις δεν έχουν εξαφανιστεί από την Ελλάδα", υπενθυμίζουν οι δύο συντάκτες του άρθρου. Με την αυστηρή έννοια του όρου, έχει δίκιο: η συλλογική διαπραγμάτευση δεν έχει εξαφανιστεί αλλά έχει αποδυναμωθεί σημαντικά. Η έκθεση της "επιτροπής σοφών" δεν κατέληξε σε μια ομόφωνη στάση για το συγκεκριμένο ζήτημα, όμως οι πέντε από τους επτά ήταν πολύ σαφείς για το τι συνέβη στην Ελλάδα "με τον κατακερματισμό και την αποσταθεροποίηση του συστήματος των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση της ανισότητας και της φτώχειας. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι η διάβρωση των συλλογικών διαπραγματεύσεων με όλες τις αρνητικές συνέπειες που θα έχει στους μισθούς, θα συνεχιστεί εάν το ρυθμιστικό πλαίσιο παραμείνει ως έχει".
Η Επιτροπή Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων έλαβε μια σαφή θέση υπέρ των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την εφαρμοσιμότητα των συμφωνιών παρουσιάζοντας 10 πειστικούς λόγους για τα οικονομικά και κοινωνικά οφέλη αυτού του συστήματος, όπως για παράδειγμα είναι η προστασία των ευάλωτων εργαζομένων. Γιατί λοιπόν το ΔΝΤ το αγνοεί αυτό; διερωτώνται ο Γκουντριάαν και ο Ποντ στο άρθρο τους.
Ο Γιουνκέρ δεν ήταν που είπε πρόσφατα ότι, για όσο η Ελλάδα θα τελεί υπό επιτροπεία και μνημόνια, δεν θα έχουν ισχύ τα εργασιακά δικαιώματα όπως ισχύουν σε όλη την Ευρώπη;
ΑπάντησηΔιαγραφή